ತುಳು ಲಿಪಿ: ಆವೃತ್ತಿಲೆನ ನಡುತ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊ
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
೧ನೇ ಸಾಲ್:
{{Infobox writing system
|name = Tulu script
[[ಫೈಲ್:ಬರ್ನೆಲ್ ನ ಬೂಕುಡು ಉಪ್ಪು ತುಳು ಲಿಪಿತ್ತ ಚಾರ್ಟ್.jpg|thumb|ಬರ್ನೆಲ್ ರೆನ ಬೂಕುಡು ಉಪ್ಪು ತುಳು ಲಿಪಿತ್ತ ಚಾರ್ಟ್]]▼
|languages = [[Tulu language|Tulu]] and [[Sanskrit]]
|type = [[Abugida]]
ತುಳು ದಿಂಜ ಪಿರಾಕ್‍ದ ಬಾಸೆ. ಉಂದು ಆದಿ ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಡ್ ಒಂಜಾದುಂಡು. ತುಳುಕು ಲಿಪಿ ಇದ್ದಿಂದ್ ಪಂಡೊಂದುಲ್ಲೆರ್. ಆಂಡ ಇತ್ತೆ ತುಳುಕು ಲಿಪಿ ಉಂಡುಂದು ಪನ್ಪುನ ಮಸ್ತ್ ಬೂಕುಲು ತಿಕ್ಕೊಂದುಂಡು. ವೈದಿಕ ಮಂತ್ರೊಲೆಡ್, ಮಠೊಕ್ಲೆಡ್, ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯೊಡು, ಜೋತಿಷ್ಯೊಡು, ಗೃಹ ಸೂತ್ರೊಡು, ಸೂಕ್ತೊ ಮಂತ್ರೊ ವೇದಾದಿಲೆನ್ ಬರೆದ್ ದೀಡುನ ಬಾಸೆಯಾದ್ ಗಳಸೊಂದಿತ್ತಿನ ಬಾಸೆ ತುಳುಂದು ಈತ್‍ನೆಟ್ಟ ತೆರಿದಿತ್ತ್‌ಜಿ. ▼
|time = 9th century CE – present<ref>{{cite web |title=Tulu-Malayalam script {{!}} writing system |url=https://www.britannica.com/topic/Tulu-Malayalam-script |website=Encyclopædia Britannica |access-date=8 November 2021 |language=en}}</ref>
|fam1=[[Brahmi script]]
|fam2=[[Pallava script]]
|fam3=[[Grantha script|Grantha]]<ref>Handbook of Literacy in Akshara Orthography, R. Malatesha Joshi, Catherine McBride(2019), p.28</ref>
|sisters=[[Malayalam script]]<br />[[Saurashtra script]]<br />[[Dhives Akuru]]
|sample= File:Tulu Script.jpg
|caption=
|imagesize=250px
|unicode = proposed<ref>{{cite web |url=https://www.unicode.org/L2/L2021/21019-tulu.pdf|access-date=10 November 2021}}</ref>
|iso15924 =
|iso15924 note =
|footnotes =
|note = none
}}
▲ತುಳು ದಿಂಜ ಪಿರಾಕ್‍ದ ಬಾಸೆ. ಉಂದು ಆದಿ ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಡ್ ಒಂಜಾದುಂಡು. ತುಳುಕು ಲಿಪಿ ಇದ್ದಿಂದ್ ಪಂಡೊಂದುಲ್ಲೆರ್. ಆಂಡ ಇತ್ತೆ ತುಳುಕು ಲಿಪಿ ಉಂಡುಂದು ಪನ್ಪುನ ಮಸ್ತ್ ಬೂಕುಲು ತಿಕ್ಕೊಂದುಂಡು. ವೈದಿಕ ಮಂತ್ರೊಲೆಡ್, ಮಠೊಕ್ಲೆಡ್, ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯೊಡು, ಜೋತಿಷ್ಯೊಡು, ಗೃಹ ಸೂತ್ರೊಡು, ಸೂಕ್ತೊ ಮಂತ್ರೊ ವೇದಾದಿಲೆನ್ ಬರೆದ್ ದೀಡುನ ಬಾಸೆಯಾದ್ ಗಳಸೊಂದಿತ್ತಿನ ಬಾಸೆ ತುಳುಂದು ಈತ್‍ನೆಟ್ಟ ತೆರಿದಿತ್ತ್‌ಜಿ.
==ಲಿಪಿತ ಬಗೆಟ್ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ವಿಚಾರೊ==▼
ತುಳು ಲಿಪಿ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನೆಕ್ ಕ್ರಿ.ಸ.೧೨೦೦ಡ್ದ್ ದುಂಬೇ ಶ್ರೀ ಭಾಗವತೋ ಕಾವ್ಯೊಡು ಮಾಹಿತಿ ತಿಕುಂಡು. ಈ ಬೂಕುಡು ತುಳುತ ವಂಸೊ ಬುಕ್ಕೊ ತುಳು ಲಿಪಿ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನ ಉಲ್ಲೇಕೊಲು ಉಲ್ಲೊ. ಅಂಚಾದ್ ವಿಜಯನಗರ ಅರಸೆರಾಯಿನ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯೆರೆನ ಕಾಲೊಡ್ದ್ ಐನಾಜಿ ತಲೆಮಾರ್ ದುಂಬೆ ತುಳು ಲಿಪಿ ಇತ್ತಿನೆಕ್ ಆದಾರೊ ಆಪುಂಡು. ▼
▲== ಲಿಪಿತ ಬಗೆಟ್ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ವಿಚಾರೊ ==
▲[[ಫೈಲ್:ಬರ್ನೆಲ್ ನ ಬೂಕುಡು ಉಪ್ಪು ತುಳು ಲಿಪಿತ್ತ ಚಾರ್ಟ್.jpg|thumb|ಬರ್ನೆಲ್ ರೆನ ಬೂಕುಡು ಉಪ್ಪು ತುಳು ಲಿಪಿತ್ತ ಚಾರ್ಟ್]]
▲ತುಳು ಲಿಪಿ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನೆಕ್ ಕ್ರಿ.ಸ.೧೨೦೦ಡ್ದ್ ದುಂಬೇ ಶ್ರೀ ಭಾಗವತೋ ಕಾವ್ಯೊಡು ಮಾಹಿತಿ ತಿಕುಂಡು. ಈ ಬೂಕುಡು ತುಳುತ ವಂಸೊ ಬುಕ್ಕೊ ತುಳು ಲಿಪಿ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನ ಉಲ್ಲೇಕೊಲು ಉಲ್ಲೊ. ಅಂಚಾದ್ ವಿಜಯನಗರ ಅರಸೆರಾಯಿನ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯೆರೆನ ಕಾಲೊಡ್ದ್ ಐನಾಜಿ ತಲೆಮಾರ್ ದುಂಬೆ ತುಳು ಲಿಪಿ ಇತ್ತಿನೆಕ್ ಆದಾರೊ ಆಪುಂಡು.
== ತುಳು ಲಿಪಿದ ಬಗೆಟ್ ಬತ್ತಿನ್ ಬೂಕುಲು ==
* ಎ.ಸಿ. ಬರ್ನೆಲ್ ಪನ್ಪಿನ ಒರಿ ವಿದೇಶೀಯೆ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಲಿಪಿ ಶಾಸ್ತ್ರ ಬೂಕು ಬರೆನಗ ತುಳು ಲಿಪಿತ್ತ ಬಗ್ಗೆಲಾ ಪನ್ಪೆರ್. ಈ ಬೂಕು ೧೮೭೪ಡೇ ಪ್ರಕಟ ಆತ್ಂಡ್. The Elements of Southe Indian Paleography, By. A.C.Burnell, 1874, Printed at Basel Mission Press mangalore, ಈ ಬೂಕು ಪ್ರಕಟ ಅದ್ ೧೪೬ ವರ್ಷ ಬೊಕ್ಕ ತುಳು ಲಿಪಿ ಉಂಡು ನಮ ಉಂದೆನ್ ಕಲ್ಪೊಡು, ಒರಿಪಾವೊಡು ಪನ್ಪಿ ಗೇನ ತುಳುವೆರೆಗ್ ಬರೊಂದುಂಡು.
* ತೌಳವ ೧.೦ - ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೯<ref>ತುಳು ತಂತ್ರಾಂಶ ಲಿಪಿ, ತೌಳವ ೧.೦ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೯, ಪ್ರಕಟ:ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಕುಡ್ಲ</ref>
Line ೧೩ ⟶ ೩೦:
== ಗಳಸೆಡುಪ್ಪುನ ತುಳು ಲಿಪಿದ ರೂಪೊ ==
[[
[[
[[
[[
ತುಳು ಲಿಪಿ ಆರ್ಯಲಿಪಿಡ್ದ್ ಬತ್ತ್‌ನವು. ಅಂಚಾದ್ ತುಳು ಲಿಪಿಡ್ ಹ್ರಸ್ವ '''ಎ'''ಕಾರ ಬುಕ್ಕೊ ಹ್ರಸ್ವ '''ಒ'''ಕಾರ ರೂಢಿಡ್ ಇಜ್ಜಿ. ಅಂಚಾದ್ ಅಯಿನ್ ಇತ್ತೆ ಗಳಸುನವು ಒಂತೆ ಬಂಙೊ. ಪೊಸ ತಲೆಮಾರ್‌ದ ವಿದ್ವಾಂಸೆರಾಯಿನ ಡಾ. ವೆಂಕಟರಾಜ ಪುಣಿಂಚಿತ್ತಾಯೆರ್ ಅವು ಇತ್ತ್‌ಂಡ ಎಡ್ಡೆ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಉದಾ: ಕೊಡೆ ಬುಕ್ಕ ಕೋಡೆ ಪದೊತ ಯತ್ವಾಸೊ ತೆರಿಯೆರೆ '''ಒ'''ಕಾರೊನು ಗಳಸೊಡಾಪುಂಡು.
=== ತುಳುತ ಗುಣಿತಾಕ್ಷರೊಲು ===
| |||