ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಟ್ಟ್ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ: ಆವೃತ್ತಿಲೆನ ನಡುತ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊ

ಕಿ added Category:Wp/tcy using HotCat
ಕಿNo edit summary
೧ನೇ ಸಾಲ್:
ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಟ್ಟ್ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ
==ಇತಿಹಾಸ==
'''[[ತುಳು ಭಾಷೆನ್ಭಾಷೆ|ತುಳು ಭಾಷೆ]]'''ನ್ [[ಕನ್ನಡ ಪಾತೆರೊ|ಕನ್ನಡ]] ಲಿಪಿಟ್ಟ್ ಬರೆಪಿನ ರೂಡಿ ಪಿರಾಕ್‍ದವು. ಕಲ್ಲ್‍ದ ಶಾಸೊನೆಳೆಡ್, ಕಡತೊಳೆಡ್, ತಾಳೆ ಗರಿಕ್ಕುಲೆಡ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಟ್ಟ್ ತುಳು ಬರೆತಿನ ಬೋಡಾಯಿನಾತ್‍ ದಾಖಲೆಲು ತಿಕ್ಕುಂಡು. ತುಳುನಾಡ್‍ಗ್‍ ಕಾಕಜಿ ಬತ್ತಿಬೊಕ್ಕ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಬರವಣಿಕೆಲು ಮಸ್ತ್‍್ ತಿಕ್ಕುವ. ಈಗ್‍ ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಅವು ಬೊಲ್ಪುಗು ಬತ್ತ್ಜಿಜ ದಾಯೆ ಪಂಡ ಆತ್‍ನೆಟ್ಟ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಮುದ್ರಣದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇತ್ತ್ಜಿೂ. 1834ನೇ ಇಸವಿಡ್ದಿಂಚಿ ಸ್ವಿಜರ್ಲೆಂಡ್ದಪ [[ಬಾಸೆಲ್ ಮಿಶನ್|ಬಾಸೆಲ್]] ಪನ್ಪಿ ಊರೂಡ್ದು [[ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್‍|ಕ್ರೈಸ್ತ]] ಮತ ಪ್ರಚಾರೊಗು ಭಾರತ ದೇಶೊಗು ಬತ್ತಿ ಮಿಶನರಿನಕುಳು ತುಳುನಾಡ್ಡ್ಡ ವ್ಯವಹಾರ ಮಳ್ಪರೆ ತುಳು ಭಾಷೆ ಮುಖ್ಯದವು ಪಂಡ್ದ್ ತೆರಿವೊಂಡೆರ್. ಅಂಚಾದ್ ತುಳುಭಾಷೆ, ತುಳು ಸಂಸ್ಕತಿಳೆನ್ ಅಕುಳು ಕಲ್ಪೊಡಾಂಡ್. ದೇಶೀಯ ವಿದ್ವಾಂಸೆರೆ ಸಹಾಯೊಡ್ದು ಬೇಗನೇ ತುಳು ಭಾಷೆ ಕಲ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಸಾಹಿತ್ಯ ತಯಾರ್ ಮಳ್ಪುನಂಚಿತ್ತಿ ಬೇಲೆಗ್ಲಾೊ ಜತ್ತೆರ್. [[ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ|ಧಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ]] ಜಿಲ್ಲೆಡ್ 1841 ಮುಟ್ಟ ಮುದ್ರಣದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಜ್ಜಾಂದಿನೆಡ್ದ್ ಮಿಶನರಿನಕುಳು ಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರೊಗು ಬೋಡಾಯಿ ಕರಪತ್ರೊಳೆನ್ ಅತ್ತಂದೆ ತನ್ಕುಲು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಳ್ತಿ ಶಾಲೆಲೆಗ್ ಬೋಡಾಪಿ ಬೂಕುಳೆನ್ ಬೊಂಬಾಯಿಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮದ್ರಾಸ್ಡ್ದ್ ಕಲ್ಲಚ್ಚಿಡ್ ಅಚ್ಚಿ ಮಳ್ತ್ದ್ಶ ಕನವೊಂದಿತ್ತೆರ್. 1841 ಟ್ಟ್ ಭಾರತೊಗು ಮಿಶನರಿ ಆದ್ ಬತ್ತಿ ಜಿ. ಎಚ್ ವೇಗಲ್ (G. H. Wiegle) ಪನ್ಪಿನಾರ್ ಬೊಂಬಾಯಿಡ್ದ್ ಕಲ್ಲಚ್ಚು ಮುದ್ರಣದ ಒಂಜಿ ಯಂತ್ರೊನು ಪತ್ತೊಂದು ಬತ್ತೆರ್. ತುಳುನಾಡ್ದರ ಮುಖ್ಯ ಭಾಷೆ ಆಯಿನ ತುಳುಭಾಷೆಗ್ ಮಿಶನರಿನಕುಕಲು ಮಸ್ತ್ ಪ್ರಾಶಸ್ಯ ಕೊರಿಯೆರ್. ತುಳು ಭಾಷೆಗ್ ಸ್ವತಂತ್ರ ಲಿಪಿ ಇತ್ತ್ಂಖಡಲಾ ಅವು ಹೆಚ್ಚ ಬಳಕೆಡ್ ಇಜ್ಜಾಂದಿನೆಡ್ದ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿನ್ ಬಳಕೆ ಮಳ್ತದ್ ಬರೆಪುನ , ಓದುನ ಕ್ರಮ ಇತ್ತ್ಂ್ಡಲಾ ಅವು ಹೆಚ್ಚ ಬೊಳ್ಪುಗು ಬರಂದೆ, ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ದಾಂತೆ ಇತ್ತ್ಂಪಡ್. ಮಿಶನರಿಳೆನ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹೊಡು ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬೇಲೆ ತರ್ಜುಮೆಡ್ದ್ ಸುರು ಆಂಡ್. ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರೊಗು ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಮಸ್ತ್ ಅಗತ್ಯ ಇತ್ತಿನೆಡ್ದ್ ಸುರುಟ್ಟು ಕ್ರೈಸ್ತೆರೆ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥ ಆಯಿ ಸತ್ಯವೇದದ ಭಾಗೊಳೆನ್ ತುಳು ಭಾಷೆಗ್ ತರ್ಜುಮೆ ಮಳ್ಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್.
==ತುಳುಸಾಹಿತ್ಯ ಬೂಕುಲು==
ಕ್ರಿಶ್ಚನ್ ಗ್ರೇನರ್ ನಾಯಕತ್ವೊಡು ತರ್ಜುಮೆ ಆಯಿ ಸತ್ಯವೇದದ ರಡ್ಡನೇ ಭಾಗ ಆಯಿ ಪೊಸ ಒಡಂಬಡಿಕೆದ ಮತ್ತಾಯೆ ಬರೆತಿ ಸುವಾರ್ತಮಾನ ಪನ್ಪಿ ಒಂಜಿ ಬೂಕು 1841ಟ್ಟ್ ಸುರುಟ್ಟು ಮುದ್ರಣ ಆದ್ ತುಳು ಮುದ್ರಣ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಪ್ರಾರಂಭ ಆಂಡ್. 1854 ಮುಟ್ಟ ಕಲ್ಲಚ್ಚು ಮುದ್ರಣೊಡೇ ಶಾಲೆಲೆಗ್ ಬೋಡಾಪಿನ ಬೂಕುಲು ಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರೊಗು ಬೋಡಾಯಿ ಕರಪತ್ರೊಲು, ಬೂಕುಲು, ಕನ್ನಡ ಗಾದೆಲು, ಚೆನ್ನಬಸವ ಪುರಾಣ, ಬಸವ ಪುರಾಣ, ರಾವಣ ದಿಗ್ವಿಜಯ ತುಳು ಸತ್ಯವೇದ, ಕನ್ನಡ ಸತ್ಯವೇದ, ದಾಸರ ಪದಗಳು, ಯಾತ್ರಿಕನ ಸಂಚಾರವು ಇಂಚಿತ್ತಿ ಮಸ್ತ್ ಬೂಕುಲು ಪ್ರಕಟ ಆತ್ಂುಡ್. ಅತ್ತಂದೆ ಕನ್ನಡದ ಸುರುತ್ತ ಪತ್ರಿಕೆ ಆಯಿ ಮಂಗಳೂರು ಸಮಾಚಾರಲಾ (1843) ಕಲ್ಲಚ್ಚು ಮುದ್ರಣೊಡೇ ಅಚ್ಚಿ ಆತ್ಂಡ್.
೧೦ನೇ ಸಾಲ್:
ಸತ್ಯವೇದ ಕ್ರೈಸ್ತೆರೆ ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥ ಆದುಂಡು. ನೆಟ್ಟ್ ಪೊಸ ಒಡಂಬಡಿಕೆ ಬೊಕ್ಕ ಪರ ಒಡಂಬಡಿಕೆ ಪನ್ಪಿ ರಡ್ಡ್ ಭಾಗ ಉಂಡು. ಪರ ಒಡಂಬಡಿಡ್ 36 ಬೂಕುಲು ಇತ್ತ್ದ್ಟ ನೆಟ್ಟ್ 6 ಬೂಕು ಮಾತ್ರ ತುಳುಟ್ಟು ತರ್ಜುಮೆ ಆದ್ ಪ್ರಕಟ ಆತ್ಂ ಡ್. ಪೊಸ ಒಡಂಬಡಿಕೆಡ್ 27 ಪುಸ್ತಕ ಇತ್ತ್ದ್ಡ ಮಾತಾಲಾ ತರ್ಜುಮೆ ಆದ್ ಪ್ರಕಟ ಆತ್ಂ6ಡ್. 1847ಟ್ಟ್ ಪ್ರಕಟ ಆತಿನ ಈ ಬೂಕುಡು 1040 ಪುಟ ಇತ್ತ್ದ್್ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಚರಿತ್ರೆಡೇ ಸುರುತ್ತ ಮಲ್ಲ ಗ್ರಂಥ ಆದುಂಡು.
==ತುಳು ಯಕ್ಷಗಾನ ಸಾಹಿತ್ಯ==
ತುಳುಡು [[ಯಕ್ಷಗಾನ|ಯಕ್ಷಗಾನ]] ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರೊ ಉಂಡು.ಅಯಿಕ್ಕು ತುಳು ತಿಟ್ಟುಂದ್ದು ಪಣುವೇರ್‍ ಕೆಲ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರಸಂಗೊಲು ಕೋಟಿ ಚೆನ್ನಯೆ,ಸತ್ಯಾನ ಪರತ್ತಾ ಸಿರಿ,ಕೊರ್ದಬ್ಬುಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಸಂಗೊಲು ಉಳ್ಳೊ.
==ಸತ್ಯವೇದದ ಬೂಕುಲು ಮಾತ ತರ್ಜುಮೆ==
ಸತ್ಯವೇದದ ಕಥೆಕ್ಕುಳೆನ್ ದೆತ್ತ್ದ್ ಪರ ಪೊಸ ಒಡಂಬಡಿಕೆದ ಕಥೆಲು(1962),
೨೩ನೇ ಸಾಲ್:
 
ಭಾಷಾ ಪ್ರಕಾರೊಡು ನಿಘಂಟ್ ಬೊಕ್ಕ ವ್ಯಾಕರಣ, ಪಠ್ಯ, ಇಂಚ ಮೂಜಿ ವಿಭಾಗಮಳ್ಪೊಲಿ.ಅಗಸ್ಟ್ ಮೆನ್ನರ್ನವ ತುಳು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿಘಂಟ್(1886) ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ತುಳುನಿಘಂಟ್(1888) ಆರ್. ಟಿ. ಮಾಬೆನ್ರೆಅನ ಕನ್ನಡ ತುಳು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷಾಮಂಜರಿ(1905) ಜಾನ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಬ್ರಿಗೆಲ್ನ ತುಳು ವ್ಯಾಕರಣ (1872)ತುಳುನಾಡ್ಡ್ಿ ತುಳು ಪಠ್ಯೊನು ಜಾರಿಗ್ ಕನವೊಡು ಪಂಡ್ದ್ ಮಿಶನರಿನಗುಳು ತಯಾರ್ ಮಳ್ತಿನ ತುಳು ಅಕ್ಷರ ಮಾಲೆ (1890)ತುಳು ಪಾಠೊಳೆ ದುಂಬುದ ಪುಸ್ತಕ (1862) ತುಳು ಪಾಠೊಳೆ ರಡ್ಡನೇ ಪುಸ್ತಕ (1962) ಪ್ರಕಟ ಆತ್ಂ9ಡ್.
ಸಂಸ್ಕøತಿ ವಿಭಾಗೊಡು [[ಪಾಡ್ದನ|ಪಾಡ್ಡನ]], ಭೂತಾರಾಧನೆ ಬೊಕ್ಕ ಗಾದೆಳು ಇಂಚ ಮೂಜಿ ವಿಭಾಗೊಲು. ತುಳು ಸಂಸ್ಕತಿದ ಪುಸ್ತಕೊಳೆಡ್ ಬಾಸೆಲ್ ಮಿಶನರಿಗಲ್ನ ನಾಯಕತ್ವೊಡು ತಯಾರ್ ಆಯಿನ ಕೆಲವು ಬೂಕುಲು ಸಂಶೋಧನೆದ ಮಹತ್ವೊನು
ಪಡೆದ್ ಚರಿತ್ರೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಳ್ತಿನ ಬೂಕುಲು ಆದುಂಡು. ಅಗಸ್ಟ್ ಮೆನ್ನರ್ನಸ ಪಾಡ್ದನೊಳು (1886) ಪನ್ಪಿ ತುಳು ಪಾಡ್ದನ ಸಂಗ್ರಹ ಸುರುತ್ತ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಂಡು. ನೆಟ್ಟ್ ಪಂಜುರ್ಲಿ, ಜುಮಾದಿ, ಸಾರಾಳ ಜುಮಾದಿ, ಜಾರಂತಾಯ, ಕಾಂತುನೆಕ್ರಿ
ಭೂತ, ಮಗ್ರಂದಾಯ, [[ಕಲ್ಕುಡೆ|ಕಲ್ಕುಡೆ]], [[ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ|ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ]], ಪೊಸ ಭೂತ, ಪೊಸ ಮಹಾರಾಯೆ, ಅತ್ತಾವರ ದೈಯೊಂಗುಳು, ಮುಡದೇರ್ ಕಾಳ ಬೈರವೆ, ತೊಡಕಿನಾರ್,ದೇಯಿಬೈದೆದಿ, ಕೋಟಿ ಚೆನ್ನಯೆ, ಧೂಮಾವಿ ಭೂತ, [[ಪಂಜುರ್ಲಿ|ಪಂಜುರ್ಲಿ]], ಪಿಲಿಚಾಮುಂಡಿ ಇಂಚ
21 ಭೂತೊಳೆ ಪಾಡ್ದೊನೊಳು ಉಂಡು ನೆಟ್ಟ್ ಒಂಜಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ಡ್ ಉಂಡು.ಅಗಸ್ಟ್ ಮೆನ್ನರ್ನಭ ತುಳುವೆರೆಡ್ ನಡಪು ಭೂತ ಸೇವೆ (1891) ಪನ್ಪಿ ಬೂಕು ಭೂತಾರಾಧನೆಗ್ ಸಂಬಂಧಪಡೆಯಿ ಮಾತಾ ವಿಷಯೊಳೆನ್ ಸಂಗ್ರಹ ಮಳ್ತ್ದ್ೂ ತಯಾರ್ ಮಳ್ತಿನ ವಿಶೇಷವಾಯಿನ ಕೃತಿ ಆದುಂಡು.