ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಟ್ಟ್ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ: ಆವೃತ್ತಿಲೆನ ನಡುತ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊ

No edit summary
೨ನೇ ಸಾಲ್:
 
==ಇತಿಹಾಸ==
'''[[ತುಳು ಭಾಷೆ|ತುಳು ಭಾಷೆ]]'''ನ್ [[ಕನ್ನಡ ಪಾತೆರೊ|ಕನ್ನಡ]] ಲಿಪಿಟ್ಟ್ ಬರೆಪಿನ ರೂಡಿ ಪಿರಾಕ್‍ದವು. ಕಲ್ಲ್ ದ ಶಾಸೊನೆಳೆಡ್, ಕಡತೊಳೆಡ್, ತಾಳೆ ಗರಿಕ್ಕುಲೆಡ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಟ್ಟ್ ತುಳು ಬರೆತಿನ ಬೋಡಾಯಿನಾತ್‍ ದಾಖಲೆಲು ತಿಕ್ಕುಂಡು. ತುಳುನಾಡ್‍ಗ್‍ ಕಾಕಜಿ ಬತ್ತಿಬೊಕ್ಕ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಬರವಣಿಕೆಲು ಮಸ್ತ್‍್ಮಸ್ತ್‍ ತಿಕ್ಕುವ. ಈಗ್‍ ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಅವು ಬೊಲ್ಪುಗು ಬತ್ತ್ಜಿಜಬತ್ತ್‍ಜಿ ದಾಯೆ ಪಂಡ ಆತ್‍ನೆಟ್ಟ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಮುದ್ರಣದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇತ್ತ್ಜಿೂಇತ್ತ್‍ಜಿ. 1834ನೇ ಇಸವಿಡ್ದಿಂಚಿ ಸ್ವಿಜರ್ಲೆಂಡ್ದಪಸ್ವಿಜರ್ಲೆಂಡ್ದ [[ಬಾಸೆಲ್ ಮಿಶನ್|ಬಾಸೆಲ್]] ಪನ್ಪಿ ಊರೂಡ್ದು [[ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್‍|ಕ್ರೈಸ್ತ]] ಮತ ಪ್ರಚಾರೊಗು ಭಾರತ ದೇಶೊಗು ಬತ್ತಿ ಮಿಶನರಿನಕುಳು ತುಳುನಾಡ್ಡ್ಡತುಳುನಾಡ್‍ಡ್‍ ವ್ಯವಹಾರ ಮಳ್ಪರೆ ತುಳು ಭಾಷೆ ಮುಖ್ಯದವು ಪಂಡ್ದ್ ತೆರಿವೊಂಡೆರ್ತೆರಿಯೊಂಡೆರ್. ಅಂಚಾದ್ ತುಳುಭಾಷೆ, ತುಳು ಸಂಸ್ಕತಿಳೆನ್ ಅಕುಳು ಕಲ್ಪೊಡಾಂಡ್. ದೇಶೀಯ ವಿದ್ವಾಂಸೆರೆ ಸಹಾಯೊಡ್ದು ಬೇಗನೇ ತುಳು ಭಾಷೆ ಕಲ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಸಾಹಿತ್ಯ ತಯಾರ್ ಮಳ್ಪುನಂಚಿತ್ತಿ ಬೇಲೆಗ್ಲಾೊಬೇಲೆಗ್‍ಲಾ ಜತ್ತೆರ್. [[ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ|ಧಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ]] ಜಿಲ್ಲೆಡ್ 1841 ಮುಟ್ಟ ಮುದ್ರಣದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಜ್ಜಾಂದಿನೆಡ್ದ್ ಮಿಶನರಿನಕುಳು ಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರೊಗು ಬೋಡಾಯಿ ಕರಪತ್ರೊಳೆನ್ ಅತ್ತಂದೆ ತನ್ಕುಲು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಳ್ತಿ ಶಾಲೆಲೆಗ್ ಬೋಡಾಪಿ ಬೂಕುಳೆನ್ ಬೊಂಬಾಯಿಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮದ್ರಾಸ್ಡ್ದ್ ಮದ್ರಾಸ್‍ಡ್ದ್‍ ಕಲ್ಲಚ್ಚಿಡ್ ಅಚ್ಚಿ ಮಳ್ತ್ದ್ಶಮಳ್ತ್‍ದ್ ಕನವೊಂದಿತ್ತೆರ್. 1841 ಟ್ಟ್ ಭಾರತೊಗು ಮಿಶನರಿ ಆದ್ ಬತ್ತಿ ಜಿ. ಎಚ್ ವೇಗಲ್ (G. H. Wiegle) ಪನ್ಪಿನಾರ್ ಬೊಂಬಾಯಿಡ್ದ್ ಕಲ್ಲಚ್ಚು ಮುದ್ರಣದ ಒಂಜಿ ಯಂತ್ರೊನು ಪತ್ತೊಂದು ಬತ್ತೆರ್. ತುಳುನಾಡ್ದರ ಮುಖ್ಯ ಭಾಷೆ ಆಯಿನ ತುಳುಭಾಷೆಗ್ ಮಿಶನರಿನಕುಕಲು ಮಸ್ತ್ ಪ್ರಾಶಸ್ಯ ಕೊರಿಯೆರ್. ತುಳು ಭಾಷೆಗ್ ಸ್ವತಂತ್ರ ಲಿಪಿ ಇತ್ತ್ಂಖಡಲಾ ಅವು ಹೆಚ್ಚ ಬಳಕೆಡ್ ಇಜ್ಜಾಂದಿನೆಡ್ದ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿನ್ ಬಳಕೆ ಮಳ್ತದ್ಮಳ್ತ್‍ದ್ ಬರೆಪುನ , ಓದುನ ಕ್ರಮ ಇತ್ತ್ಂ್ಡಲಾಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಅವು ಹೆಚ್ಚ ಬೊಳ್ಪುಗು ಬರಂದೆ, ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ದಾಂತೆ ಇತ್ತ್ಂಪಡ್ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಮಿಶನರಿಳೆನ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹೊಡು ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬೇಲೆ ತರ್ಜುಮೆಡ್ದ್ ಸುರು ಆಂಡ್. ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರೊಗು ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಮಸ್ತ್ ಅಗತ್ಯ ಇತ್ತಿನೆಡ್ದ್ ಸುರುಟ್ಟು ಕ್ರೈಸ್ತೆರೆ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥ ಆಯಿ ಸತ್ಯವೇದದ ಭಾಗೊಳೆನ್ ತುಳು ಭಾಷೆಗ್ ತರ್ಜುಮೆ ಮಳ್ಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್.
==ತುಳುಸಾಹಿತ್ಯ ಬೂಕುಲು==
ಕ್ರಿಶ್ಚನ್ ಗ್ರೇನರ್ ನಾಯಕತ್ವೊಡು ತರ್ಜುಮೆ ಆಯಿ ಸತ್ಯವೇದದ ರಡ್ಡನೇ ಭಾಗ ಆಯಿ ಪೊಸ ಒಡಂಬಡಿಕೆದ ಮತ್ತಾಯೆ ಬರೆತಿ ಸುವಾರ್ತಮಾನ ಪನ್ಪಿ ಒಂಜಿ ಬೂಕು 1841ಟ್ಟ್ ಸುರುಟ್ಟು ಮುದ್ರಣ ಆದ್ ತುಳು ಮುದ್ರಣ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಪ್ರಾರಂಭ ಆಂಡ್. 1854 ಮುಟ್ಟ ಕಲ್ಲಚ್ಚು ಮುದ್ರಣೊಡೇ ಶಾಲೆಲೆಗ್ ಬೋಡಾಪಿನ ಬೂಕುಲು ಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರೊಗು ಬೋಡಾಯಿ ಕರಪತ್ರೊಲು, ಬೂಕುಲು, ಕನ್ನಡ ಗಾದೆಲು, ಚೆನ್ನಬಸವ ಪುರಾಣ, ಬಸವ ಪುರಾಣ, ರಾವಣ ದಿಗ್ವಿಜಯ ತುಳು ಸತ್ಯವೇದ, ಕನ್ನಡ ಸತ್ಯವೇದ, ದಾಸರ ಪದಗಳು, ಯಾತ್ರಿಕನ ಸಂಚಾರವು ಇಂಚಿತ್ತಿ ಮಸ್ತ್ ಬೂಕುಲು ಪ್ರಕಟ ಆತ್ಂುಡ್ಆತ್ಂಡ್. ಅತ್ತಂದೆ ಕನ್ನಡದ ಸುರುತ್ತ ಪತ್ರಿಕೆ ಆಯಿ ಮಂಗಳೂರು ಸಮಾಚಾರಲಾ (1843) ಕಲ್ಲಚ್ಚು ಮುದ್ರಣೊಡೇ ಅಚ್ಚಿ ಆತ್ಂಡ್.
 
1851ಟ್ಟ್ [[ಭಾರತ|ಭಾರತೊ]]ಗು ಜಾರ್ಜ್ ಪ್ಲೆಬ್ಸ್ಟ್ (George Plebst ) ಪನ್ಪಿ ಮಿಶನರಿ ಒರಿ ಬಾಸೆಲ್ ಡ್ದ್ ಬತ್ತೆರ್. ಮೇರ್ ಮೇದಾವಿ, ಆದಿತ್ತ್ ದ್ ಈ ಜಿಲ್ಲೆದ ಸಾಹಿತ್ಯೊಗು ಹೆಚ್ಚ ಒತ್ತ ಕೊರಿಯೆರ್. ಮುಳ್ತ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅಗತ್ಯೊಳೆನ್ ಕಲ್ಲಚ್ಚು ಮುದ್ರಣೊಡು ಮಳ್ಪೆರೆ ಸಾದ್ಯ ಆವಂದ್ ಪಂಡ್ದ್ ಮುಳ್ಪ ಲೆಟರ್ ಪ್ರೆಸ್ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಳ್ಪೆರೆಗಾದ್ ಪುನೆಯೆರ್. ಅರೆನ ಪ್ರಯತ್ನ ನಾಯಕತ್ವೊಡು ಮುಳ್ಪ ಲೆಟರ್ ಪ್ರೆಸ್ ಸ್ಥಾಪನೆ ಆಂಡ್. ಈ ಅಚ್ಚಿದ ಇಲ್ಲಡ್ ವರ್ಷ ಪೋಯಿಲೆಕ್ಕ ತುಳುಟ್ಟು ಸುಮಾರ್ 70 ಪುಸ್ತಕೊಲು ಅಚ್ಚಿ ಆದ್ ಪ್ರಕಟ ಅತ್ಂೆಡ್. ಮಿಶನರಿಳೆನ ಕಾಲದ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯೊನು ಧಾರ್ಮಿಕ, ಭಾಷೆ ಬೊಕ್ಕ ಸಂಸ್ಕøತಿ ಇಂಚ ಮೂಜಿ ವಿಭಾಗೊಡು ತೂವೊಲಿ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರೊಡು ಕ್ರೈಸ್ತ ಸಭೆತ್ತ ಕ್ರಮ, ಸತ್ಯವೇದ, ಸತ್ಯವೇದ ಆದರಿತ ಸಾಹಿತ್ಯೊಲು, ಕ್ರೈಸ್ತ ಸಂಸ್ಕಾರೊಳು, ನೀತಿಬೋಧೆ ಬೊಕ್ಕ ಸಂಗೀತ ಪಂಡ್ದ್ ವಿಭಾಗ ಮಳ್ಪೊಲಿ. ಸಭೆತ್ತ ಕ್ರಮತ್ತ ವಿಭಾಗೊಡು ಬಾಸೆಲ್ ಮಿಶನ್ಗ್ಗ ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನೊಡುಪ್ಪು ಸೌವಾರ್ತಿಕ ಸಭೆತ್ತ ಕಟ್ಟ್(1903)ಪನ್ಪು ಬೂಕು ಪ್ರಕಟ ಆದ್ ಅವು ಕ್ರೈಸ್ತ ಸಭೆತ್ತ ಕ್ರಮ ನಿಯಮದವು ಆದುಂಡು. ಸತ್ಯವೇದ ಕ್ರೈಸ್ತೆರೆ ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥ ಆದುಂಡು. ನೆಟ್ಟ್ ಪೊಸ ಒಡಂಬಡಿಕೆ ಬೊಕ್ಕ ಪರ ಒಡಂಬಡಿಕೆ ಪನ್ಪಿ ರಡ್ಡ್ ಭಾಗ ಉಂಡು. ಪರ ಒಡಂಬಡಿಡ್ 36 ಬೂಕುಲು ಇತ್ತ್ದ್ಟಇತ್ತ್‍ದ್‍ ನೆಟ್ಟ್ 6 ಬೂಕು ಮಾತ್ರ ತುಳುಟ್ಟು ತರ್ಜುಮೆ ಆದ್ ಪ್ರಕಟ ಆತ್ಂ ಡ್. ಪೊಸ ಒಡಂಬಡಿಕೆಡ್ 27 ಪುಸ್ತಕ ಇತ್ತ್ದ್ಡಇತ್ತ್‍ದ್‍ ಮಾತಾಲಾಮಾತಲಾ ತರ್ಜುಮೆ ಆದ್ ಪ್ರಕಟ ಆತ್ಂ6ಡ್ಆತ್ಂಡ್. 1847ಟ್ಟ್ ಪ್ರಕಟ ಆತಿನ ಈ ಬೂಕುಡು 1040 ಪುಟ ಇತ್ತ್ದ್್ಇತ್ತ್‍ದ್‍
[[thumb]]
ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಚರಿತ್ರೆಡೇ ಸುರುತ್ತ ಮಲ್ಲ ಗ್ರಂಥ ಆದುಂಡು.
 
==ತುಳು ಯಕ್ಷಗಾನ ಸಾಹಿತ್ಯ==