ಮಂಜೊಲ್
ಇತಿಹಾಸೊ ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಮಂಜೊಲು ಅತ್ತ್ಂಡ ಮಂಜಲ್ ಪಂಡ್‍ದ್ ಲೆಪ್ಪುನೆಕ್ ಕನ್ನಡೋಡು ಅರಶಿನ/ಹಳದಿ ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಮಂಜೊಲ್ದ ವೈಜ್ನಾನಿಕ ಪುದರ್ [curcuma longa]. ಇಂಗ್ಲೀಷ್‍ಡ್ turmenic ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
ಬುಳೆಪಾವುನೆ ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಉಂದು ನೆಲತ್ತ ಆಡಿಟ್ಟ್‍ ಬುಲೆವುಂಡು. ಮೆದು/ಮೆತ್ತನೆದ ಮಣ್ಣ್‌ದ ಜಾಗೆಡ್‍ ಎಡ್ಡೆ ಸೊರ್ಕ್‌ದ್‍ ಉಂದು ಬುಲೆವುಂಡು. ಇರೆ ಅದ್‍ ಪಂರ್ದ್ ಆವೆರೆ ಅನಗ ಗರ್ತ್‍ದ್‍ ಮಂಜೊಲುನು ಒಟ್ಟು ಮಲ್ಪೊಡು. ಐತ್ತ ಕೆಲವು ಮುಂಗೆಲೆನ್‍ ಆಲ್ಪನೇ ಪಾಡ್ಂಡ. ಬರ್ಸ ಬತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಕುಡ ದೈ ಅಪುಂಡು. ಉಂದೆನ್‍ ಇಡಿಲಾ ನುಂಗಾವೆರ್, ಬಾಗ ಮಲ್ತ್‍ದ್‍ಲಾ ನುಂಗಾವೆರ್. ಬೆಯ್ಪಾದ್‍ ನುಂಗಾವುನ ಕ್ರಮಲಾ ಉಂಡು.
ಉಪಯೋಗೊಲು ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಕಜಿಪುದ ಸಂಬರೊಲೆಡ್‍ ಮಂಜಲ್ ಬೋಡೇ ಬೋಡು. ಐತ ಬಾರಿ ಕಮ್ಮೆನ. ನೆತ್ತ ಇರೆಟ್ಟ್‍ ಗಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಗಟ್ಟಿ ಬೆಯ್ಯನಗ ಇಲ್ಲಿಡೀ ಕಮ್ಮೆನ ಬರ್ಪುಂಡು. ಈ ಗಟ್ಟಿನ್‍ ಹೆಚ್ಚಾದ್‍ ನಾಗರ ಪಂಚೆಮಿದಪಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಮಂಜೊಲುಗುಲಾ, ಐತ ಇರೆಕ್ಕ್‍ಲಾ ಬಾರಿ ಬೇಡಿಕೆ ಇತ್ತಿನೆಡ್ದ್‍ ಉಂದುಲಾ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೃಷಿ ಅದುಂಡು.
ಮರ್ದ್ ಆದ್ ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
- ಶುದ್ದವಾಯಿನ ಮಂಜೊಲುದ ಕೊಂಬುನು ಗುದ್ದುದ್ ಪೇರ್‌ಡ್ ಬೆರಕ್ಕೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್‍ ಮೋನೆಗ್ ಪಡುಂಡ ಮೋನೆಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಮುದ್ದನ್ ಕಮ್ಮಿ ಆಪುಂಡು.
- ಮಂಜೊಲುನ್ ಪೂಜೆಗ್ ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
- ಪಿರಾಕ್‍ಡ್ ಮಂಜೊಲುದ ಕಂಡೆನ್‍ ಕಜಿಪುಗು ಕಡೆನಗ ಪಾಡೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಇತ್ತೆ ಮಂಜೊಲುದ ಪೊಡಿ ಬರ್ಪುಂಡು.
- ಮಂಜೊಲುದ ದೈ ಸುಮಾರ್ ಒಂಜರೆ ಪೀಟ್‍ದಾತ್‍ ಬುಲೆವುಂಡು. ಆವು ಸೋಗೊಣಿ, ಕುಕ್ಕು ಸೂಂಟಿ ದೈತ್ತ ಲೆಕ್ಕನೇ ಉಪ್ಪುಂಡು. ನೆತ್ತ ಇರೆ ಬಾರಿ ಪರಿಮಳ. ನೆತ್ತ ಇರೆನ್‍ ಹೆಚ್ಚಾದ್‍ ನಾಗರ ಪಂಚಮಿದಾನಿ ಗಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುನಗ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಮದ್‍ಮೆದ ಸಂದರ್ಬೊಡು ಪಿರವುದ ದಿನ ಮದ್ರೆಂಗಿದಾನಿ ಪಜ್ಚಿ ಮಂಜೊಲುಲು ತಾರಾಯಿದೊಟ್ಟುಗು ಕಡೆದ್‍ ಪೇರ್ ದೆತ್ತ್‌ದ್ ಮದಿಮಾಯ, ಮದಿಮಾಲೆಗ್‍ ಪೂಜುವೆರ್. ದೇವಸ್ಥಾನೊಡು, ಗಂದ ಪ್ರಸಾದದ ಲೆಕ್ಕ, ಒಕುಳಿ ನೀರ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಉಟಯೋಗ ಮಲ್ಪುನೆಡ್ದ್ ಧಾರ್ಮಿಕವಾದ್‍ಲಾ ನೆಕ್ಕ್ ಬಾರಿ ಬೇಡಿಕೆ ಉಂಡು.
- ಒಂಜಿ ಲೋಟ ಪೇರ್‍ಗ್‍ ಒಂಜಿ ಚಿಟಿಕೆ ಮಂಜೊಲು ಪಾಡ್ದ್ ಪರುಂಡ ಕಫ ಶೀತ ಕಮ್ಮಿ ಆಪುಂಡು.
- ತಿಂಡಿಗ್‍ ಬಣ್ಣ ಬರಿಯೆರೆ ಮಂಜೊಲ್ ಪಾಡುವೆರ್.