ಸಂತಾಲೆರ್

ನಮ್ಮ ಭರತ ಖಂಡದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗೊಡು ಸಂತಾಲರು ಪನ್ಪಿನ ಮಸ್ತ್ ಪುರಾತನ ಬುಡಕಟ್ಟ್‌ದಕುಲು ಜನ ಸಂಖ್ಯೆಡ್ ಗೊಂಡ, ಬಲ್ಲೆರೆನೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮೂಜಿನೆ ಸ್ಥಾನೊಡು ಉಲ್ಲೆರ್. ಸಂತಾಲೆರ್ "ಪ್ರೋಟೋ-ಆಸ್ಟ್ರಾಲಾಯ್ದ್ ಗುಂಪುಗು ಸೇರಿನಕುಲು. ಮುಕುಲೆಗ್ ಪಾತೆರುನ ಸ್ವಂತ ಭಾಷೆ, ಅಂಚನೆ ಅಕುಲೆಗ್ ಒಂಜಿ ಲಿಪಿ ಕೂಡ ಉಂಡು . ಆ ಲಿಪಿನ್ ಒಲ್ಚುಕಿ (Olchuki) ಪನ್ಪೆರ್

ಸಂತಾಲೆರೆನ ಇಲ್ಲ್

ಸಂತಾಲೆರೆನ ನೃತ್ಯ

ವ್ಯಾಪ್ತಿ

ಈ ಸಂತಾಲೆರ್ ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ಡ್ ೨೪,೧೦,೫೦೯, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಲೊಡು ೨೨,೮೦,೦೫೪೦ ಬಿಹಾರ ರಾಜ್ಯೊಡು ೩,೬೭,೬೧೨ ,ಒಡಿಶಡ್ ೬,೨೯,೭೮೨, ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯದ ಒಟ್ಟು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡೊಲೆನ ಪೈಕಿ ಸಂತಾಲ, ಕೊಲ್ಹ, ಮುಂಡ, ಶಬರ್, ಭೋಟಡ, ಕೊಂಡ ಬೊಕ್ಕ ಗೊಂಡ್ ಜನಾಂಗೊಲು ಸುಮಾರು ೬೪.೨ ನಾತ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಡ್ ಉಂಡು ಬೊಕ್ಕ ತ್ರಿಪುರಾ ರಾಜ್ಯೊಡು ೨,೨೦೦ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇತ್ತ್‌ದ್ . ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗದ ಅಸ್ಸಾಂ, ಮೇಘಾಲಯ, ಬಾಂಗ್ಲದೇಶ ಬೊಕ್ಕ ನೇಪಾಲೊಡು ೨೦೦೨ ಪ್ರಕಾರ ಸುಮಾರು ೮,೯೦,೦೦೦ ಜನಸಂಖ್ಯೆದಾತ್ ಸಂತಾಲೆರ್ ಉಲ್ಲೆರ್. ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ದ ಸಂತಾಲ ಪರಗಣ ಬೊಕ್ಕ ಚೊಟಾನಾಗಪುರ ಪ್ರಸ್ಥ ಭೂಮಿಲೆಡ್ ಜಾಸ್ತಿ ಉಪ್ಪುವೆರ್.

ಸರೀರೊ ಲಕ್ಷಣೊಲು

ಸಂತಾಲೆರ್ ಎತ್ತರ ಒಂತೆ ಕಮ್ಮಿ ಇತ್ತ್‌ದ , ಕಪ್ಪು ಮೈಬಣ್ಣ ದಕುಲಾದಿಪ್ಪುವೆರ್ ಉರುಟು ತರೆ ತಲೆ ದಪ್ಪ ತುಟಿಕುಲು, ಅಗಲವಾಯಿನ ಚಟ್ಟೆದ ಕುದ್ಯ ಮೂಂಕು ಇತ್ತ್‌ದ್ ಗುಂಗುರಾಯಿನ ಒರಟಾಯಿನ ತರೆಕೂಜಲ್ ಬೊಕ್ಕ . ಇದು ಸಂತಾಲೆರೆನ ಪ್ರಮುಖ ಸರೀರೊ ಲಕ್ಷಣೊಲು.

ಇಲ್ಲ್‌ಲು

ಸಂತಾಲೆರೆ ಇಲ್ಲ್‌ಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಗುಡ್ಚಿಲ್‌ದಲೆಕೊ ಇತ್ತೊಂದಿತ್ತ್ಂಡ್ . ಹೆಚ್ಚಾದ್ ಪುರಾತನ ರೀತಿಡ್ ಕಟ್ಟೊಂದಿಪ್ಪುವೆರ್, ಇಲ್ಲ್‌ದ ಗೋಡೆಲು ಮಣ್ಣ್‌ದವಾದಿತ್ತ್‌ದ್ ಮೇಲ್ ಮಾಡ್‌ಗ್ ಬೆದ್‌ರ್‌ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಮುಳಿ ಪೋದೆತ್‌ದಿಪ್ಪುವೆರ್ . ಸಂತಾಲೆರೆ ಇಲ್ಲ್‌ಲು ಮುಟ್ಟ ಮುಟ್ಟವಾದ್ ಒತ್ತೊತ್ತಾದ್ ವೃತ್ತಾಕಾರೊಡು ಕಟ್ಟೊಂದಿಪ್ಪುವೆರ್ .ಗುಡ್ಚಿಲ್ಲ್‌ದ ಸುತ್ತುಲ ಜಾಲ್ ಭಾರಿ ವಿಶಾಲವಾದಿಪ್ಪುಂಡು. ಗೋಡೆ/ಬೇಲಿ ಕಟ್ಟಿನ ವಿಶಾಲವಾಯಿನ ಜಾಗ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಗುಡ್ಚಿಲ್ಲ್‌ದ ಗೋಡೆಡ್ ಒಟ್ಟೆ ಅತ್ತ್ಂಡ ಪುಡದಿತ್ತ್ಂಡ ಮಣ್ಣ್ ,ಪೆತ್ತಲೆನ ಅಂಬಿನ್ ಬೆರೆಸದ್ ಗೋಡೆಲೆಗ್ ಪೂಜುವೆರ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಗುಡ್ಚಿಲ್ಲ್‌ದ ಎದುರು ಕಟ್ಟೆ ಇತ್ತ್‌ದ್ ಅವೆಟ್ ಕುಲ್ಲೊಂದು ,ಜೆತ್ತೊಂದು ಆರಾಮ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಸಂತಾಲೆರ್ ತಂಕುಲೆನ ಊರು ಪರಿಸರೊನು ನಿರ್ಮಲ ದೀವೊನುವೆರ್. ಸಂತಾಲೆರೆ ಜವ್ವನೆರ್ ಶೌರ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾದ್ ಅಕುಲೆನ ಗುಡ್ಚಿಲ್ಲ್‌ದ ಎದುರು ಕೊಳಲು, ಡೋಲು ವಾದ್ಯಾಲೆನ್ ಬಾರ್ಸವೆರ್. ಉಲಯಿಜಾಲ್ದ್ ಮಿತ್ತ್ ಮಾಡ್‌ಗ್ ಪಾಡಿನ ಬೆದ್‌ರ್‌ಡ್ ಬಿಲ್ಲು-ಬಾಣೊಲೆನ್ ತೂಕ್‌ಡ್ದ್ ಇಪ್ಪುವೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಂತಾಲೆರ್ ತಂಕುಲೆನ ಗುಡ್ಚಿಲ್ಲ್‌ದ ಪಿರವುಡು ಪೆತ್ತ , ಕೋರಿ, ಏಡ್, ಪಂಜಿಲೆನ್ ತಾಂಕುನ ಕಿದೆಕ್‌ಳೆನ್ ಗುಡ್ಚಿಲ್ಲ್‌‌ಗ್ ತಾಗೊಂದಿತ್ತ್‌ದ್ ಪ್ರತ್ಯೆಕವಾದ್ ಕಟ್ಟ್‌ದುಪ್ಪುವೆರ್. ಅಂಚನೆ ಇಲ್ಲ್ ಕಾವೆಲಿದ ನಾಯಿಗ್ ಒಂಜಿ ಮೂಲೆಡ್ ನಾಯಿಗಾದ್ ಕಿನ್ಯ ಗುಡ್ಚಿಲ್ಲ್‌ ಕಟ್ಟ್‌ದುಪ್ಪುವೆರ್ . ಎಡ್ಡೆ ದಿನೊತಾನಿ ಪೂಜೆ-ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಲ್ಪೆರೆ ಊರುದ ನಡುಟು "ಮಜಿತಾನ್"ಪನ್ಪಿ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಮಂದಿರೊನು ಕಟ್ಟೊಂದಿಪ್ಪುವೆರ್

ತೆನಸ್ಸ್

ಸಂತಾಲೆರ್ ಜಾಸ್ತಿಯಾದ್ ಸಸ್ಯಹಾರಿಲು ಆಂಡಲ ಮೀನ್ ಮಾಸ ತಿನ್ಪುನಕುಲುಲ ಉಲ್ಲೆರ್ .ಜೋಳ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಧಾನ್ಯೊಲೆನ್ ಗಳಸುವೆರೆ. ಕಂಡೆ,ಫಲ ಪರ್ಂದ್ ಹೆಚ್ಚಾದ್ ತಿನ್ಪೆರ್. ಚಹಾ ಗಳಸುನಲ ರೂಢಿಡ್ ಉಂಡು.

ಆರ್ಥಿಕ ಜೀವನ

ಸಂತಾಲೆರೆಗ್ ಹೆಚ್ಚಾದ್ ಬೆನ್ನಿ, ಬೋಂಟೆ, ಮೀನ್ ಪತ್ತುನೆ ಬೊಕ್ಕ ಸಂಗ್ರಹ ಮಲ್ತ್ ದೀಪುನಂಚಿನ ಪ್ರಮುಖವಾಯಿನ ಕಸುಬುಲೆನ್ ಮಲ್ತೊಂದುಲ್ಲೆರ್. ಜಾರ್ಖಂಡ್, ಒಡಿಶಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಲ, ಬಿಹಾರ ಬೊಕ್ಕ ಛತ್ತೀಸ್‌ಘಡ್ ರಾಜ್ಯದ ಚೊಟನಾಗಪುರ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿ ಪ್ರದೇಶೊಡುಪ್ಪುನ ಸಂತಾಲೆರ್ ಬೇತೆ ಪ್ರದೇಶೊಲೆಡ್ ಉಪ್ಪುನಕುಲೆಡ್ದ್ ಮುಂದು ವರಿದುಲ್ಲೆರ್.ಕೃಷಿಯೇ ಅಕುಲೆನ ಪ್ರಮುಖ ಕೆಲಸವಾದುಂಡು.ಜೋಳ, ಸಜ್ಜೆ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಬೇತೆಬೇತೆ ಬುಳೆಕುಲೆನ್ ಬುಳೆಪಾವೆರ್ ಈ ಪ್ರದೇಶೊಡು ಬೇಸಾಯೊಡು ನೀರಾವರಿದ ಸೌಲಭ್ಯ, ಗೊಬ್ಬರದ ಬಳಕೆ , ನಾಟಿ ಮಲ್ಪುನೆದೊಟ್ಟುಗು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಬುಳೆ ಬುಳೆಪಾವುನೆನ್ ರೂಢಿ ಮಲ್ತೊಂದೆರ್. ನನ ಕೆಲವು ಸ೦ತಾಲೆರ್ ಕಾರ್ಮಿಕೆರಾದಿತ್ತ್‌ದ್ ಚಹ, ಪರ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಗೀರಣಿ ಅಂಗಡಿಲೆಡ್ ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್ . ಕೆಲವು ಸ೦ತಾಲೆರ್ ಚೊಟನಾಗಪುರ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿ ಪ್ರದೇಶದ ಅಸನ್ಸೋಲ್ ನಗರ ಪ್ರದೇಶೊದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಿಲು‍ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಡ್‌ಲ ಕೆಲಸ ಮಲ್ಪುವೆರ್

ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನ

ಸಂತಾಲೆರೆನವೇ ಆಯಿನ ಆಡಳಿತ ವ್ಯ ವಸ್ಥೆ ಇತ್ತ್‌ದ್. ಪ್ರತಿಯೊಜಿ ಊರುಗು ಒರಿ ಯಜಮಾನೇ ಇತ್ತ್‌ದ್ ಆಯನ್ "ಜೋಗ್ ಮಂಜ್ ಹಿ" (Jog manj hi) ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಊರುದ ಮಾತ ದಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಅತ್ತ್ಂಡ ಒವ್ವೆ ವಿವಾದ ಇತ್ತ್ಂಡ ಊರುದ ಯಜಮಾನಿ ಊರುದ ಮಾತೆರೆಡಲ ಚರ್ಚೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ತಿರ್ಮಾನ ದೆತೊನುವೆ. ಊರುದ ಯಜಮಾನನ ಸಹಾಯಕ ಆದ್ ಇಪ್ಪುನಾಯನ್ "ಪರ್ ಮಾನಿಕ" ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಅಂಚನೆ, ಆ ಊರುದ ಪೂಜಾರಿನ್ "ನಾಯಕ್" (Naik)ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.

ಪ್ರಕೃತಿಯ ಆರಾಧಕರು

ಸಂತಾಲೆರ್ ಪ್ರಕೃತಿದ ಆರಾಧಕೆರ್, ಮರ ,ದಯಿ ಪ್ರಾಣಿ, ಪಕ್ಕಿ, ಸೂರ್ಯೆ, ಪರ್ವತ, ಬೆಟ್ಟ-ಗುಡ್ಡೆಲೆನ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.ಅತ್ತಂದೆ ಅಮ್ಮೆ,ಅಜ್ಜೆ ಮುತ್ತಜ್ಜರಾಯಿನ ಗುರು ಹಿರಿಯಕುಲೆನ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಸೂರ್ಯ ದೇವರ್ ಮುಕುಲೆನ ಆರಾಧ್ಯ ದೈವವಾದಿತ್ತ್‌ದ್ ಉಂದೆನ್ " ಸಿಂಗ್ ಬೊಂಗ" ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.

ಮದಿಮೆ

ಸಂತಾಲೆರೆ ಮದಿಮೆನ್ "ಬಾಪ್ಲಾ" ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಅಕುಲೆನ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಮದಿಮೆದ ಪ್ರಕಾರ ಹೆಚ್ಚಾದ್ . ನಿಶ್ಚಯ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಮದಿಮೆದ ಪೊರ್ತುಡು ಕೆಲವು ವಿಧಿವಿಧಾನೊಲೆನ್ ಮುಗಿತ್‌ದ್ ಮದಿಮಾಲೆನ ಮುಂಡೊಗು ಕುಂಕುಮ ದೀದಾಂಡ ಮದಿಮೆದ ಮುಹೂರ್ತದ ಕ್ರಮ ಮುಗಿಲೆಕ್ಕೊನೆ ಆಂಡ್ .ಸಂತಾಲೆರೆನ ಪ್ರೇಮ ವಿವಾಹ ಪದ್ದತಿ ಮಸ್ತ್ ಸುಲಭೊ ಆದುಂಡು ಜವ್ವನೆ ಜವ್ವಂದಿ ಊರುದ ಯಜಮಾನನ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೋದು ಆಯನ ಎದುರುಡು ಆಣ್ ,ಪೊಣ್ಣು ಮುಂಡೊಗು ಕುಂಕುಮ ಪಾಡ್ಂಡ ಮದಿಮೆದ ಕ್ರಮ ಆಯಿಲೆಕ್ಕೊನೆ ಉಂದೆನ್ "ರಾಜರಾಜಿ" ಪನ್ಪೆರ್ ಸಂತಾಲೆರೆಡ್ ಕನ್ಯಾ ಆಪಹರಣದ ಮೂಲಕಲಾ ಮದಿಮೆ ಆಪುಂಡು.ಕೆಲವು ಪ್ರೇಮಿಲು ಕಾಡಿಗ್ ಪೋದು ಪರಸ್ಪರ ಮಾಲೆ ಪಾಡೊಂಡೆರ್ಂಡ್ ಅಕುಲು ಕಂಡನಿ ಬುಡೆದಿ ಆದ್ ಪಿರ ಊರುಗು ಬತ್ತ್ಂಡ ಅಡೆಗ್ ಮದಿಮೆದ್ ಕ್ರಮ ಮುಗಿಲೆಕ್ಕ ಆಂಡ್ . ಉಂದೆನ್ "ಬಾಲದೊಬಾಪ್ಲ" ಪನ್ಪೆರ್ .