ಅ
ತುಳು ಅಕ್ಷರಮಾಲೆ:ಅ ತುಳುತ ಸುರುತ ಅಕ್ಷರ ಆತ್ಂಡ್. ಅ ತುಳುತ ಸ್ವರಾಕ್ಷರ. ಕನ್ನಡೊದ ನಾಮಿ ಸ್ವರೊಕುಲೆಡ್ ಅ ಬುಕ್ಕೊ ಆ ಸೇರುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಸಂಸ್ಕೃತೊದಸವರ್ಣದೀರ್ಘ ಸಂಧಿಡ್ ಅ ಅಕ್ಷರೊದ ಪಾತ್ರೊಲಾ ಉಂಡು. ಸಂಧಿಕಾರ್ಯದ ಲೋಪಸಂಧಿಡ್ ಅಕಾರೊದ ಲೋಪ ಸಂಧಿ ಬರ್ಪುಂಡು. ಉದಾರ್ಮೆಗ್ ಅಯನ+ಊರು=ಅಯನೂರು ಆಪುಂಡು. ಪಂಡ ಸಂಧಿ ಕಾರ್ಯೊಡು ಅ+ಊ=ಊ ಆಪುಂಡು.[೧]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ಇತಿಹಾಸೊ ಬುಕ್ಕೊ ಅಕ್ಷರೊ ರಚನೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆತುಳು ವರ್ಣಮಾಲೆದ ಸುರೂತ ಅಕ್ಷರೊ ಆಯಿನ ಅಕಾರೊದ ಪಿರಾಕ್‌ದ ರೂಪೊನು ಪ್ರ. ಶ.ಪೂ. 3 ನೆದ ಶತಮಾನೊದ ಅಶೋಕನ ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಲಿಪಿದ ಶಾಸನೊಲೆಡ್ ತೂವೊಲಿ. ಆ ಕಾಲೊದ ಬ್ರಾಹ್ಮೀಲಿಪಿಡ್ದ್ ಅಕಾರೊ ವಿಕಾಸೊ ಆದ್ ಇನಿತ ರೂಪೊನು ತಾಲ್ದ್‌ಂಡ್ಂದ್ ಗುಮನೊಗು ದೆತೊನೊಡು. ಅಶೋಕನ ಬ್ರಾಹ್ಮೀಲಿಪಿಡ್ ಉಂದು ಮೂಜಿ ರೇಖೆಡ್ದ್ ಕೂಡ್ದ್, ಈಗಿನ ರೂಪೊಡ್ದ್ಉ ಬೇತೆನೆ ತೋಜುಂಡು. ಪ್ರ. ಶ. 2ನೇ ಶತಮಾನೊದ ಸಾತವಾಹನೆಎರ ಬ್ರಾಹ್ಮೀಲಿಪಿಡ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುನ ಕೆಲವು ಬದಲಾವಣೆಲು ಗಮನಾರ್ಹೊ. ಅಕ್ಷರೊದ ತಿರ್ತಮೆಯಿಟ್ ಕೊಡಿಕುಲು ಬಗ್ಗುಂಡು. ಮಿತ್ತ ಮೆಯಿಟ್ ಕದಂಬ ತ್ರಿಕೋನಾಕಾರೊದ ಕೊಡಿಕುಲು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. 5ನೆಯ ಶತಮಾನೊ ಪ್ರ. ಶ. 5ನೆದ ಶತಮಾನೊದ ಕದಂಬೆರೆ ಲಿಪಿಡ್ ಚೌಕಾಕಾರೊದ ತರೆಕಟ್ಟೊನು ಗುಮನೊಗು ದೆಪ್ಪೊಲಿ. ದುಂಬುದ ಶತಮಾನೊದ ಬಾದಾಮಿಚಾಳುಕ್ಯೆರ 6ನೆದ ಶತಮಾನೊದ ಶಾಸನೊಡು ಉಂದು ಅಗೆಲೊ ಆದ್ ಇತ್ತೆದ ರೂಪೊಗು ಸಾದಿ ಮಲ್ತ್‌ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಪ್ರ. ಶ.9ನೆದ ಶತಮಾನೊದ ರಾಷ್ರ್ಟಕೂಟೆರ ಶಾಸನೊಡು ಪ್ರತ್ಯೇಕೊ ರೇಕೆಲು ಮಾಯಕ್ಕಾದ್ ತೊಡಿಡ್ದ್ ಅಕೇರಿ ಮುಟ್ಟೊ ಚಕ್ರಾಕಾರೊಡು ಒಂಜೇ ರೇಕೆ ಉಂಡಾಪುಂಡು. ಉಂದು ಇತ್ತದೆ ರೂಪೊಗು ದಿಂಜ ಕೈತಲಾದ್ ತೋಜುಂಡು. ಉಂದೇ ರೂಪೊ ಸ್ತಿರೊ ಆದ್ದೆ ದುಂಬುದ ಶತಮಾನೊಲೆಡ್ ನಾನಲಾ ಉರುಂಟಾದ್ ಇತ್ತೆದ ರೂಪೊನು ಪ್ರ.ಶ. 18ನೆದ ಶತಮಾನೊಡು ಆಪುಂಡು.[೨]
ಶಾಸ್ತ್ರೊ ವಿವರೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆವರ್ಣಮಾಲೆದ ಈ ಸುರುತ ಅಕ್ಷರೊ ರಡ್ಡ್ ಹ್ರಸ್ವಸ್ವರ ಧ್ವನಿಕ್ಕ್‌ಲೆನ್ ಸೂಚಿಸವುಂಡು.
- ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ವಿವೃತ ಮಧ್ಯ ಅಗೋಲ ಸ್ವರೊ;
- ಕೆಲವೆರ ಉಚ್ಚಾರೊಡು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುನ ಮಧ್ಯ -ಮಧ್ಯ ಅಗೋಲ ಸ್ವರೊ.
ಲಿಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಲಿಪಿಡ್ದ್ ಅಕ್ಷರ ತಿರ್ತ್ ತೋಜ್ಪಾಯಿನಂಚನೆ ಬುಲೆದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್. [೩]
ಅ ತುಳು ಅಕ್ಷರೊನು ಬರೆಪುನೆ ಬೊಕ್ಕ ಪನ್ಪುನ ಕ್ರಮೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ| ಕನ್ನಡ | ದೇವನಾಗರಿ | ISO 15919 ಸಂಕೇತೊ | ಬರೆಪುನ ಕ್ರಮೊ | ಪನ್ಪುನ ಕ್ರಮೊ | |
|---|---|---|---|---|---|
| ಅ | अ | a | 
|
ಐಪಿಎಡ್ ತುಳುತ ಅಕ್ಷರೊ ಮಾಲೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ| a | á | e | í | u | ú | ŕ | i | o |
| ಅ | ಆ | ಇ | ಈ | ಉ | ಊ | ಋ | ಐ | ಒ |
| k | g | ģ | ||||||
| ಕ | ಗ | ಘ | ||||||
| c | j | z | ź | |||||
| ಚ | ಜ | ಝ | ||||||
| t | d | n | ||||||
| ತ | ದ | ನ | ||||||
| ŧ | đ | ń | ||||||
| ಟ | ಡ | ಣ | ||||||
| p | f | b | m | |||||
| ಪ | ಫ | ಬ | ಮ | |||||
| y | r | l | v | ş | s | h | ļ | x |
| ಯ | ರ | ಲ | ವ | ಷ | ಸ | ಹ | ಳ | ಕ್ಷ |
ತುಳುತ ನಾವಮಿ ಸ್ವರೊಕುಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಈ ನಾಮಿ ಸ್ವರೊಕುಲೆನ್ ಸವರ್ಣೊಲುಂದು ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.
| ಹೃಸ್ವಸ್ವರೊ | ದೀರ್ಘಸ್ವರೊ |
|---|---|
| ಅ | ಆ |
| ಇ | ಈ |
| ಉ | ಊ |
| ಹೃಸ್ವಸ್ವರೊ ಬುಕ್ಕೊ ದೀರ್ಘಸ್ವರೊ
ರಡ್ಡಲ ಒಂಜೇ ರೂಪೊಡುಂಡು ಉಚ್ಚಾರೊ ಆಪುನ ಸ್ವರೊಕುಲು |
|---|
| ಎ ಏ |
| ಒ ಓ |
ಪಿದಯಿದ ಕೊಂಡಿ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಉಲ್ಲೇಕೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ↑ ಕೇಶಿರಾಜನ ಶಬ್ದಮಣಿದರ್ಪಣಂ
- ↑ https://kn.wikisource.org/wiki/ಮೈಸೂರು_ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ_ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಅ
- ↑ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ ಉಗಮೊ ಬುಕ್ಕೊ ವಿಕಾಸೊ - ಡಾ. ಎ.ಎನ್ ನರಸಿಂಹಮೂರ್ತಿ. ಕನ್ನಡ ಅಧ್ಯಯನ ಸಂಸ್ಥೆ, ಮೈಸೂರು.
