ಅಗೆಲ್
ಆಗೆಲ್ ಅಸುರಕ್ರಿಯೆಡ್ ನಡಪುನ ನಡಕೆಲೆಡ್ ಒಂಜಿ. ಬೂತೊಲೆಗ್ ನರಮಾನಿಲು ತನ್ಕುಲೆನಾ ಅಸೆಲೆನ್ ಪಂಡೊಂತು ಅವು ತಿರ್ಂಡ ಕೊರ್ಪುನ ಒಂಜಿ ನಮೂನೆತ ಸಮ್ಮನ. ಅಂಚನೆ ಗುರು ಹಿರಿಯೆರೆನ್ ನೆನೆವರಿಕೆ ಮಾಂತುದ್ ಕೊರ್ಪುನ ಕ್ರಮೊ.
ಕ್ರಮೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಅಗೆಲ್ ಪಂಡ ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಕ್ರಮೊ, ಬಾರೆ ಇರೆಟ್ಟ್ ತನ್ಕುಲು ತಿನ್ಪಿ ತೆನಸ್ ಉನುಪ್ಪು, ಕೋರಿ, ಮೀನ್‌‌ನ್ ಪಾಡ್‍ದ್ ಬಾರೆದ ಇರೆಟ್ಟ್ ಬಳಸುನ. ಕುಟುಮ್ಮೊದಕುಲು ಒಟ್ಟಾದ್ ಬೂತೊಗು ಬಲಸುನ ಕ್ರಮೊ.[೧] ಭೂತಾರಾಧನೆಡ್ ಅಗೆಲ್ ಬಲಸುನವು ಬಾರಿ ಮುಖ್ಯವಾಯಿನವು. ಕೋಲೊ ಕೊರ್ಯೆರೆ ಅಯಿಜಿಂಡಲಾ ಅಗೆಲ್ ಕೊರಂದೆ ಇಪ್ಪುಜೆರ್. ಇಂದೆಕ್ಕ್ ಕೋರಿ ತಮ್ಮನೊ ಆಪುಂಡು.
- ಬೇಸ ತಿಂಗೊಲುಡು ಬೈರವಗ್ ಅಗೆಲ್ ಪಾಡುನೆ.
- ಕಾರ್ತಿಂಗೊಲುಡು ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ ಅಗೆಲ್ ಪಾಡುನ ಕ್ರಮೊ.
- ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಗುಳಿಗಗ್ ಅಗೆಲ್ ತಂಬಿಲೊ ಪಾಡುನೆ.
ಅಗೆಲ್‌ತ ವಿಸೇಸೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಅಗೆಲ್ ಪಂಡ ವಿಶೇಷ ಆಡಿಗೆ ಮಲ್ತ್ದ್ ಬೂತೊಲೆಗ್ ಬಲಸುನೆಕ್ಕ್ ಅಗೆಲ್ ಬಲಸುನೆಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ನುಂಗೆಲ್ ಮೀನ್‍, ಆರಿತ್ತ ಪುಮಡಿ, ರೊಟ್ಟಿ, ಕೋರಿ, ಕಾಯಿಕಜಿಪು ಇಂಚ ತರತರತ್ತ ಅಡಿಗೆ ಮಲ್ತ್ದ್ ಬಲಸುವೆರ್.
ಬಗೆಕುಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಭೂತೋಲೆಗು ಅಗೆಲ್
- ಪದಿನಾಜಿ ಅಗೆಲ್
- ಆಟಿದ ಅಗೆಲ್
- ಜೈನ ಅಗೆಲ್
- ಪದಿನಾಜೆಕ್ ಸೇರಾವುನೆ
ಕಲ್ಲ್‌ಗ್ ಬಲಸುನೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕಲ್ಲ್ಗ್ ಬಲಸುನೆ ಕ್ರಮೊ - ಪ್ರತಿಯೊಂಜಿ ಬೂತೊಗುಲಾ ನೆಲೆಯಾಯರ ಒಂಜಿ ಕಲ್ಲ್ ಪಾಡುವೆರ್. ಆ ಕಲ್ಲ್‌ಗ್ ಅಗೆಲ್ ಬಲಸುನ ಕ್ರಮ ಪಿರಾಕ್‍ಡ್ದ್ ಇಂಚಿಗ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್ಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಕಲ್ಲ್ ಪಾಡಂದಿನಕುಲು ಇಲ್ಲಡ್ ಭೂತದ ಮಣೆ ಇತ್ತಿ ಕೋಣೆಲೆಡ್‍ಲಾ ಬಲಸುವೆರ್.
ಅಗೆಲ್‌ತ ನಂಬಿಕೆಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಅಗೆಲ್ ಬಲಸುನೆಕ್ಕ್ ದಿನೊ ತೂಪುನ ಕ್ರಮೊ ಉಂಡು. ಅಂಗಾರೆ, ಸುಕ್ರಾರೊ, ಅಯ್ತಾರೊ ಅಗೆಲ್ ಬಲಸರ ಎಡ್ಡೆಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ದಾಯೆ ಪಂಡ ಈ ದಿನೊಕುಲು ಕಡ್ಪೊ ದಿನೊಂದು ಪನ್ಪೆರ್. ಈ ದಿನೊತಾನಿ ಬೂತೊಗು ಉಗ್ರೊ ಏರುಂಡುಗೆ. ಅನಿ ಅಗೆಲ್ ಕೊರ್ಂಡ ಬೂತೊ ತಿನ್ಪುಂಡು ಪನ್ಪಿನ ನಂಬಿಕೆ ಉಂಡು. ಪನೊಲಿಬೈಲ್‍ ಕಲ್ಲುರ್ಟಿಗ್ ಏಪೊಲಾ ಅಗೆಲ್ ಉಂಡು. ಅಮಾಸೆದಾನಿ ಮುಲ್ಪ ಅಗೆಲ್ ಇದ್ದಿ.
ಪಾತೆರೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಆಟಿದ ಅಗೆಲ್ ಸೋಣದ ಕೋಲ.
- ಸೋಣದ ದೀಪ
- ಆಟಿಡ್ ಆಟಿಕಲೆಂಜೆ, ಸೋಣೊಡು ಸೋಣದ ಜೋಗಿ
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ↑ ತುಳು ನಿಘಂಟು (TULU LEXICON), ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ ಗೋವಿಂದ ಪೈ ಸಂಶೋಧನ ಕೇಂದ್ರ - ಉಡುಪಿ