ಕರ್ಬೊದ ಅದುರು

ನಿಸರ್ಗೊಡು ಕರ್ಬೊ (Iron) ದ ಲೋಹಾಂಶೊಲು ಸೇರ್ದಿತ್ತಿನ ಕನಿಜೊಲು ವಿಶೇಷವಾಯಿನ, ವಿಶಿಷ್ಟವಾಯಿನ ಕಲ್ಲುಲೆನ ರೂಪೊಡು ತಿಕ್ಕುನೆನ್ ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುಲು (Iron Ores) ಪಂದ್ ಪಣ್ಪೆರ್. ಕರ್ಬೊ ಒಂಜಿ ಲೋಹರೂಪದ ಮೂಲವಸ್ತು. ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುಲು ಮಾಗ್ನಟೈಟ್ (Magnetite), ಹೀಮಾಟೈಟ್ (Haematite), ಸಿಡಾರೈಟ್ (Siderite), ಗೋಯೆತೈಟ್ (Goethite), ಲಿಮೊನೈಟ್ (Limonite) - ಇಂಚಿನ ಬಗೆ ಬಗೆತ ಕರ್ಬಾಂಶದ ಕನಿಜೊಲೆನ್ ಕೂಡುದು (ಅಂಚನೆ ಬೇತೆ ಅನುಪಯುಕ್ತ ಕನಿಜೊಲೆನ ಬೆರಕೆಯಾದ್) ಉಪ್ಪುಂಡು. ಒಂಜಿ ಪ್ರದೇಶೊಡು ತಿಕ್ಕುನ ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುಡು ಒವ್ವಾಂಡಲಾ ಒಂಜಿ ನಮೂನೆದ ಕನಿಜೊ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣೊಡು ಉಪ್ಪುನವು ಸಾಮಾನ್ಯ. ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುಡು ಅಡಕವಾಯಿನ ಕನಿಜೊಲೆನ ನಮೂನೆದ ರಾಸಾಯನಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆತ ಆಧಾರೊಡು ಆಯಾ ಅದುರುಲೆಡು ಇಪ್ಪುನ ಒಟ್ಟು ಕರ್ಬೊದ ಲೋಹಾಂಶ ಪ್ರಮಾಣ ನಿರ್ಧಾರವಾಪುಂಡು. ಲೋಹಾಂಶ ದಿಂಜ ಉಪ್ಪುನ ಅದುರುಲೆಗ್ ಬಿಲೆ ಜಾಸ್ತಿ. ಮುರಕಲ್ಲುಲಾ ಒಂಜಿ ನಮೂನೆದ ಕರ್ಬೊದ ಅದುರು. ಆಂಡಾ ಅಯಿಟ್ ಕರ್ಬೊದ ಲೋಹಾಂಶ ಕಮ್ಮಿ ಉಪ್ಪುನೆಡದಾತ್ರ ಅಯಿಕ್ ಸಂತೆಡ್ ಬಿಲೆ ಕಡಮೆ.

ಕರ್ಬೊ ಶಬ್ಧ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ

ಕರ್ಬೊ ಇನ್ನಗ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಬಂಗಾರ್ ಇಂದ್ ಅರ್ಥ. ಪರತುಳು ಬೊಕ್ಕ ಪರಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಲೆಡ್ ಕರಿ + ಪೊನ್ನು (= ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಬಂಗಾರ್) ಇನ್ಪಿನ ಶಬ್ಧ ಕೂಡುದು "ಕರ್ಪೊನ್" ಆಯಿನವು "ಕರ್ಬೊ(ನ್)" ಆದ್ ಕ್ರಮೇಣ ಕರ್ಬೊ ಆದ್ ಒರಿಂಡ್ ಇನ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ವಾದ ಉಂಡು.

ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುಲೆನ ಬಗೆಕುಲು

ಒಂಜಿ ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುಡು ದಿಂಜ ಉಪ್ಪುನ ಕರ್ಬೊದ ಕನಿಜೊಲೆನ್ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಅದುರುನು ವರ್ಗೀಕರಣ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುಲೆಡ್ ಈ ತಿರ್ತ್ ತೋಜಾಯಿನ ನಮೂನೆಲು ಮುಖ್ಯವಾದುಲ್ಲಾ:

ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ಅದುರುಲು
ಹೀಮಾಟೈಟ್ ಅದುರುಲು

ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್- ಕರ್ಬೊದ ಅದುರು

ಪರೆಲ್ ರೂಪೊದ ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ಬೊಕ ಹೀಮಾಟೈಟ್ ಕನಿಜೊಲು ಒಟ್ಟುಗು ಸೇರ್ದಿನವು

ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ಕನಿಜೊದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಘಟನೆ Fe3 O4 ಆದುಂಡು. ಕರ್ಬೊ ಆಕ್ಸೈಡು ರೂಪೊಡು ಉಂಡು. ಸ್ಪಟಿಕರೂಪೊಡು ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ಪರೆಲುಲು ಚಚೌಕ (cube)ದ ಇಜಿಂಡ ಅಷ್ಟಮೂಲೆ(octagonal)ದ ಪಟಿಕೊಲಾದ್ ಅದುರುಲೆಡ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪಾ.ಪಿಂಗಾಣಿದ ಫಲಕೊಗು ಕನಿಜೊನು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಲ್ಪರೆಗಾದ್ ಒರಸಿಂಡ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಪೊಡಿ ಬರ್ಪಿನ ಲಚ್ಚಣ ಗೊತ್ತಾಪುಂಡು. ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ಕನಿಜೊದ ಪರೆಲುಲೆಗ್ ಕರ್ಬೊದ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಆಕರ್ಷಣೆ ಮಲ್ಪುನ ಆಯಸ್ಕಾಂತ (magnetic) ಗುಣ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ಕನಿಜೊದ ಉದ್ದದ ತುಂಡುನು ನೇಲಪಾದ್ ದೀಂಡಾ, ಅವು ಬಡಕಾಯಿ-ತೆಂಕಾಯಿ (ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ) ದಿಕ್ಕುಲೆಗ್ ಸಮಾಂತರವಾದ್ ತಿರುಗುದು ಉಂತುಂಡು. ಈ ವಿಶೇಷ ಗುಣೊನು ಗಳಸಾದ್ ಆಯಸ್ಕಾಂತೊಲೆನ್ ಬೊಕ ದಿಕ್ಸೂಚಿಲೆನ್ ತಯಾರು ಮಲ್ಲುವೆರ್.

ಈ ಕನಿಜೊದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಘಟನೆ Fe3 O4 ಆಯಿನ ಕಾರಣ ಉಂದೆಟ್ ಕರ್ಬೊದ ಲೋಹಾಂಶ ಹೀಮಾಟೈಟುಡುದು ಕಡಮೆ. ಆಂಡ ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ಅದುರುಲೆಡ್ ಕಜವುಕನಿಜಾಂಶೊಲು ಕಡಮೆ^{[dead link]}.

ಹೀಮಾಟೈಟ್ - ಕರ್ಬೊದ ಅದುರು

ಹೀಮಾಟೈಟ್ ಕನಿಜೊ (ಮಂಜಲ್ ರಂಗ್‍ದ ರೂಟೈಲ್‌ದ ಒಟ್ಟುಡು)

ನಸುಕೆಂಪು-ಕಪ್ಪು ಇಜಿಂಡ ಕಂದು-ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಕನಿಜೊಲು ಸೇರ್ದಿಪ್ಪುನ ಕರ್ಬೊದ ಅದುರು ಹೀಮಾಟೈಟ್. ಈ ಕನಿಜೊದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಘಟನೆ Fe2 O3. ಕರ್ಬೊ ಆಕ್ಸೈಡು ರೂಪೊಡು ಉಂಡು. ಪಟಿಕ ಪರೆಲುಲೆನ ರೂಪೊಡು ಉಪ್ಪುನ ಹೀಮಾಟೈಟ್ ಕನಿಜೊಲು ಮಿರಿಮಿರಿ ಮಿಂಚುನ ಸೂಜಿಯಾಕಾರೊಡು ತಿಕ್ಕುನಲಾ ಉಂಡು. ಪಿಂಗಾನಿದ ಫಲಕೊಗು ಉಜ್ಜಿಂಡ ಕೆಂಪು-ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಪೊಡಿ ಬರ್ಪಿನಿ ಈ ಕನಿಜೊದ ಮುಖ್ಯ ಲಚ್ಚಣ. ಮಾಗ್ನೆಟೈಟುದ ಲೆಕ್ಕೊ ಆಯಸ್ಕಾಂತೀಯ ಆಕರ್ಷಣ ಗುಣ ಈ ಕನಿಜೊಗು ಇಜ್ಜಿ.

ಈ ಕನಿಜೊದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಘಟನೆ Fe2 O3 ಆಯಿನ ಕಾರಣ ಉಂದೆಟ್ ಕರ್ಬೊದ ಲೋಹಾಂಶ ಮಾಗ್ನೆಟೈಟುಡುದು ಹೆಚ್ಚ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಇನ್ನಗ ಹೀಮಾಟೈಟ್ ಕನಿಜೊದ ೭೦% ದಾತ್ ಪಾಲು ಕರ್ಬೊದ ಲೋಹಾಂಶ ಉಪ್ಪುಂಡು

ತುಳುನಾಡುದ ಕರ್ಬೊದ ನಿಕ್ಷೇಪೊಲು

ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಮೂಡಾಯಿ ಭಾಗೊಡು ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಪರ್ವತೊಲೆನ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಅರುಟು, ಬೆಳತಂಗಡಿ ತಾಲೂಕುದ ಮಲವಂತಿಗೆ ಬೊಕ ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಗ್ರಾಮಲೆನ ನಡುತ ಮಲ್ಲ ಮಲ್ಲ ಗುಡ್ಡೆಲೆಡ್ ಪಟ್ಟೆಲೆನ ರೂಪೊಡು ಬುಳೆದಿನ ಕರ್ಬೊದ ರೂಪಿಕೆಲು (formations) ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪಾ. ಇಂಚಿನ ಅದುರುಲೆನ ರೂಪೊಗು ಭೂವಿಜ್ಞಾನಿಲು "ಪಟ್ಟೆ ಆಕಾರದ ಕರ್ಬೊದ ರೂಪಿಕೆಲು" (banded iron formations) ಇಂದ್ ಪಣ್ಪೆರ್. ಈ ಪ್ರದೇಶೊಡು ಬರ್ಪಿನ ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುಲೆನ ನಿಕ್ಷೇಪೊಲು ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ರೂಪೊಡು ಉಲ್ಲಾ. ಬಾಬಾಬುಡಾನ್-ಕುದುರೆಮುಖ ಗುಂಪುದ ರೂಪಾಂತರವಅಯಿನ ಅಗ್ನಿಶಿಲೆಕುಲೆನ ಗುಂಪುಗು ಸೇರ್ದಿನ ಮಲವಂತಿಗೆ - ಧರ್ಮಸ್ಥಳದ ಶಿಲಾರೂಪಿಕೆಲು ಬೊಕ ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುಲು ಪ್ರಿಕೇಂಬ್ರಿಯನ್ ಯುಗೊಟು (ಆದಿಯುಗೊ) ಸುಮಾರಾದ್ ೩೦೦ ಕೋಟಿ (= ೩೦೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ) ವರ್ಷದ ಪಿರಾವುಡು, ಪ್ರಾಚೀನ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಲು ಪಿದಾಯಿ ಪಾಡಿನ ಲಾವಾರಸೊಲು ಖನಿಜ ಲವಣೊಲು ಗಟ್ಟಿಯಾದ್ ನಿಕ್ಷೇಪವಾದ್ ಉಂಡಾತಿನವು ಇಂದ್ ಭೂವಿಜ್ಞಾನಿಲು ತೆರಿಪಾವೆರ್.

ಕರ್ನಾಟಕದ ಕರ್ಬೊದ ನಿಕ್ಷೇಪೊಲು

ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ಅದುರುಲು

ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಭಾಗೊಡು, ಕುದುರೆಮುಖ ಬೊಕ ಬಾಬಾಬುಡಾನ್ ಗಿರಿ ಪ್ರದೇಶೊಲೆಡ್ ಮಾಗ್ನೆಟೈಟ್ ರೂಪದ "ಪಟ್ಟೆ ಆಕಾರದ ಕರ್ಬೊದ ರೂಪಿಕೆಲು" ನಿಕ್ಷೇಪವಾತ. ಕುದುರೆಮುಖೊಡು ಕಡಮೆ ಕರ್ಬೊದ ಲೋಹಾಂಶ ಉಪ್ಪುನ ಅದುರುಲು ದಿಂಜ ಪ್ರಮಾಣೊಡು ಇತ್ತಿನೆನ್ ಕುದುರಮುಖ ಐರನ್ ಓರ್ ಕಂಪೆನಿ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮಲ್ತ್ ದ್ ತಿಕ್ಕಿನ ಅದುರುನು ಪೊಡಿ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಕಜವುಕನಿಜೊಲೆನ್ ಬೇತೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕರ್ಬೊದ ಗೋಲಿ-ಉಂಡೆ (ಪೆಲೆಟ್) ರೂಪೊಡು ರಫ್ತು ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಕೆಲವು ವರ್ಷದ ಪಿರಾವು ಪರಿಸರವಾದಿಲು ಪೊರುಂಬಿನ ಕಾರಣೊಡು, ಕುದುರೆಮುಖತ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಉಂತುದು ಪೋತುಂಡು.

ಹೀಮಾಟೈಟ್ ಅದುರುಲು

ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಮೂಡಾಯಿ ಭಾಗೊಡು, ಬಳ್ಳಾರಿ, ತುಮಕೂರು ಬೊಕ ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಲೆಡ್ ಮುಖ್ಯವಾದ್ ಹೊಸಪೇಟೆ ಬೊಕ ಸಂಡೂರು ಪ್ರದೇಶೊಲೆಡ್ ಹಿಮಾಟೈಟ್ ಅದುರುಲು ಮಲ್ಲ ಪ್ರಮಾಣೊಡು ನಿಕ್ಷೇಪವಾತಿನೆನ್ ತೂವೊಲಿ. ಈ ಪ್ರದೇಶೊದ ಹೀಮಾಟೈಟ್ ಅದುಲೆಡ್ ಕರ್ಬೊದ ಲೋಹಾಂಶ ಹೆಚ್ಚ ಉಂಡು. ಈ ಪ್ರದೇಸೊಲೆನ ಅದುರುಲು ಕೆಲವು ವರ್ಷದ ಪಿರಾವು ದಿಂಜ ಪ್ರಮಾಣೊಡು ಚೀನಾ ದೇಶೊಗು ರಫ್ತು ಆತುಂಡು.

ಉಂದೆನ್ಲಾ ತೂಲೆ

ಉಲ್ಲೇಕೊ

1..https://en.wikipedia.org/wiki/Iron_ore

2.http://www.mining.com/tag/iron-ore

3.https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/iron_ore/

4.https://www.thestreet.com/story/12030169/1/types-of-iron-ore-hematite-vs-magnetite.html

5.Ravindra, B.M. (1994) Geo Karnataka: An Overview.in B. M. Ravindra & N. Ranganathan (editors) "Geo Karnataka: Mysore Geological Department Centenary Volume". Karnataka Assistant Geologists Association, Department of Mines & Geology, Bangalore pp:306-428.