ಕುಡುಪು ದೇವಸ್ಥಾನ
ಕುಡ್ಲಡ್ದ್ ೧೦ಕಿ.ಮೀ. ದೂರೊಡು ಉಪ್ಪುನ ಕುಡುಪು ಗ್ರಾಮೊಡು ಶ್ರೀ ಅನಂತಪದ್ಮನಾಭ ದೇವಸ್ಥಾನ ಉಂಡು.[೧] ಉಂದು ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಡ್ಲರ್ದ್ ಮೂಡಬಿದ್ರೆಗ್ ಪೋಪುನ ಸಾದಿಡ್ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನೊಡು ನಾಗ ದೇವೆರೆನ್ ಅಂಚೆನೆ ಅನಂತಪದ್ಮನಾಭ ದೇವೆರೆನ್ ನಂಬುದು ಪೂಜೆ ಮನ್ಪುವೆರ್. ನಾಗರ ಪಂಚಮಿ ಅಂಚೆನೆ ಷಷ್ಠಿ ಪರ್ಬೊನು ಈ ದೇವಸ್ಥಾನೊಡು ಮಸ್ತ್ ಗೌಜಿಡ್ ಆಚರಣೆ ಮನ್ಪುವೆರ್.ಈ ದೇವಸ್ಥಾನೊಡು ಒಂಜಿ ನಾಗಬನ ಉಂಡು. ಈ ನಾಗ ಬನೊಟ್ಟು ಮುನ್ನೂದುರ್ದುಲಾ ಜಾಸ್ತಿ ನಾಗನ ಕಲ್ಲ್ ಉಂಡು.
ಈ ದೇವಸ್ಥಾನೊದ ಎಡ ಬರೀಟ್ಟ್ ಭದ್ರ ಸರಸ್ವತಿ ತೀರ್ಥ ಪನ್ಪುನ ಕೆದು ಉಂಡು. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನೊಡು ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಅಂಚೆನೆ ಮಹಾಗಣಪತಿ ದೇವೆರೆನ ಗುಡಿಲಾ ಉಂಡು. ಅಂಚೆನೆ ಜಾರಂದಾಯ ದೈವೊನುಲಾ ಮುಲ್ಪ ನಂಬುವೆರ್. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನೊಡು ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ದೇವೆರೆನ ಕಲ್ಲ್ ದ ಮೂರ್ತಿ ಉಂಡು. ನೆತ್ತ ರಡ್ಡ್ ಬರಿಟ್ಟ್‍ಲಾ ಜಯ ವಿಜಯೆರ್‍ನ ಕಲ್ಲ್ ದ ಮೂರ್ತಿಲು ಉಂಡು.
ಪಿದಯಿಡ್ ದೇವಸ್ಥಾನೊದ ಎದುರುಗು ವಾಲ್ಮೀಕ ಮಂಟಪ ಉಂಡು. ಐತ ಕೈತಲ್‍ಡ್ ನವಗ್ರಹ ಅಂಚೆನೆ ಅಯ್ಯಪ್ಪ ದೇವೆರೆನ ಮೂರ್ತಿಲು ಉಂಡು.
ಇತಿಹಾಸೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕುಡುಪು ಪುದರ್ ಎಂಚ ಬತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪಿನ ಕತೆಕ್ಕುಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ಕುಡುಪು ಪನ್ಪಿ ಜಾಗೆಡ್ ದೇಲ್ಯ ಇಜ್ಜಾಂಡ್.ಆ ಕಾಲೊಡು ಕೊರಗ ಜನಾಂಗದ ಒರ್ತಿ ಪೊಂಜೊವು ಆ ಊರುಡು ಇಲ್ಲಿಲ್ಲಗ್ ಪೋದು ಕುಡುಪು ಮಾರೊಂದಿತ್ತೆರ್.ಆರ್ ದಿಂಜ ಕುಡುಪು ಮಲ್ತ್ ದ್ ಒಂಜಿ ಜಾಗೆಡ್ ಅವೆನ್ ದೀದ್ ಒಂತೊಂತೆನೆ ಇಲ್ಲಿಲ್ಲಗ್ ಕೊನೊವೊಂತೆರ್.ಇಂಚ ಕೊನೊವೊಂತ್ ನ ಅರ್ ಒಂಜಿ ದಿನ ಕುಡುಪು ಮಾರ್ದ್ ಪಿರ ಬನ್ನಗ ಒಂಜಿ ಮರಿ ಬತ್ತ್ ದ್ ಕುಡುಪುದ ಉಲಯಿ ಕುಲ್ಲುದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಅಪಗ ಆರ್ ಬೊಬ್ಬೆ ಪಾಡ್ ದ್ ಜನೊಕ್ಲೆಡ ಕುಡುಪುದ ಉಲಯಿತ್ತಿ ಮರಿನ್ ತೋಜಾವೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಆಂಡ ಜನೊಕ್ಲೆಡ ದಾದ ತೋಜುಂಡು ಕೇನ್ನಗ ಬತ್ತಿನಕುಲು ಕುಡುಪು,ಕುಡುಪುಂದೇ ಪಂಡೆರ್ ವಿನಃ ಅಕ್ಲೆಗ್ ಮೇರ್ ತೊಜಾವೊಂದಿತ್ತ್ ನವು ಮರಿಂದ್ ಗೊತ್ತೇ ಆಯಿಜಿ.ಕಡೆಕ್ಲಾ ಜನೊಕುಲು ಅರೆನ ಪಾತೆರ ತೆರಿದ್ ತೂನಗ ಕುಡುಪುದ ಉಲಯಿ ಮರಿ ತೆತ್ತಿ ದೀದ್ ಕುಲ್ದಿನವು ಮಾತೆರೆಗ್ಲ ತೋಜಿಂಡ್.ಅಂಚ ಈ ಜಾಗೆಗ್ ಕುಡುಪುಂದು ಪುದರ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್. ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ಕೊರಗೆರ್ ಅಡೆ ಪೋಪುನೆಕ್ ಅಡ್ಡ ವಿಡ್ಡೂರೊಲು ಇಜ್ಜಾಂಡ್.ಅಡೆಗೊಂಜಿ ಪೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬನ್ನಗ ಮೊಕ್ಲೆನ್ ಅಕುಲು ದೂರ ದೀಯೆರ್.ಇನಿಲ ಕುಡುಪುದ ಷಷ್ಠಿ ಜಾತ್ರೆದಪಗ ಪುಲ್ಯಕಲೊಕು ದೇಲ್ಯೊಗು ಕೊರಗ ಜನಾಂಗದಕುಲು ಉಪ್ಪು ಬೊಕ್ಕ ರಡ್ಡ್ ಸೇರಾ,ನಾಲ್ ಸೇರಾ ಅರಿನ್ ಸಂದಾಯ ಮಲ್ಪುನ ಕೆರಮ ಉಂಡು.ಅವೆತ ಹಿನ್ನೆಲೆ ದಾದ ಪಂಡ ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಮರಿ ತೆತ್ತಿ ದೀನಡೆ ಅವೆನ್ ತೂಯೆರೆ ಬತ್ತ್ ನ ಜನತ ಒಣಸ್ ದ ಖರ್ಚಿ ಕೊರಗೆರ್ನವುಗೆ.ಇನಿ ಷಷ್ಠಿಂದ್ ಪನ್ಪ.ಅಪಗ ಅಂಚ ಇಜ್ಜಾಂಡ್.ಬತ್ತ್ ನಕ್ ಲೆಗ್ ಉಪ್ಪುಲ ಗಂಜಿಲ ಆತೆ.ಬೇತೆ ದಾಲ ಇಜ್ಜಾಂಡ್.ಇನಿ ಅಡೆಗ್ ಪುರಾಣದ ಕಥೆ ಸೇರ್ದ್ಂಡ್.[೨]
ಕುಡುಪು ಜಾಗೆಗ್ ಪುದರ್ ಬರ್ರೆ ಕಾರಣೊಗ್ ನನೊಂಜಿ ಕತೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಇತ್ತೆದ ಕುಡುಪು ಪ್ರದೇಶೊಡು ಒರಿ ಬೂರುಡು ಕುಡುಪು ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತ್ ದ್ ಕುಡೊಂಜಿ ಕುಡುಪು ಮಲ್ಪೆರಾನಗ ಕುಡುಪುದ ಅರು ಕಟ್ಟೆರೆ ಬೂರು ಯಾರುಜಿಂದ್ ಬೂರು ಕನಯೆರೆ ಪೋಪೆರ್.ಅಂಚ ಬೂರು ಪತೊಂದು ಬನ್ನಗ ಮಲ್ತ್ ದ್ ದೀನ ಕುಡುಪುದ ಮಿತ್ತ್ ಉಚ್ಚು ಕುಲ್ಲುದಿತ್ತ್ಂಡ್.ರಡ್ಡ್ ಕತೆಟ್ಲ ಕುಎಉಪುಲ ಸತ್ಯನೆ ಕುಡುಪುಡು ಕುಲ್ದಿನ ನಾಗೆಲ ಸತ್ಯನೆ.ಅವೆನ್ ಬದಲ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಆಪುಜಿ.ಅಡೆ ಬತ್ತ್ ದ್ ತೂಯಿನಕುಲು ಕುಡುಪು ಕುಡುಪುಂದೆ ಪಂಡೆರ್ ವಿನಃ ನಾಗನ್ ತೂಯ್ಜೆರ್.ಕಡೆಕ್ ತೂಯೆರ್ .ಅಂಚಾದ್ ಆ ಜಾಗೆಗ್ ಕುಡುಪುಂದು ಪುದರ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್. ನನ ಕೆಲವೆರ್ ಪನ್ಪುಲೆಕ ಕುಡುಪು ಪುದರ್ದ ಆ ಜಾಗೆಡ್ ರಡ್ಡ್ ನಾಗರ ಉಚ್ಚುಲು ಕಂಕನೆ ಬೂರ್ನ ಕುಡುಪುದ ಉಲಯಿತ್ತ್ ದ್ ಅವೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಅಡೆ ಕುಡುಪು ಪುದರಾಂಡ್ಗೆ. ವಾ ಮೂಲೊಡು ತೂಂಡಲ ಕುಡುಪುಡು ಇತ್ತ್ ನ ನಾಗರ್ದಾದ್ ಕುಡುಪಾಂಡ್ಂದ್ ತೆರಿಯುಂಡು.[೩]
ಆಚರ್ಪುನ ಪರ್ಬೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಷಷ್ಠಿ ( ನವೆಂಬರ್/ ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗೊಲು)[೪]
- ಕಿರು ಷಷ್ಠಿ ( ಡಿಸೆಂಬರ್/ ಜನವರಿ ತಿಂಗೊಲು)
- ನಾಗರ ಪಂಚಮಿ ( ಜುಲೈ/ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗೊಲು)
- ವಾರ್ಷಿಕ ಜಾತ್ರೆ (ಡಿಸೆಂಬರ್/ ಜನವರಿ ತಿಂಗೊಲು)
ಪಟಕುಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ-
ಕುಡುಪು ದೇವಾಲದ ಕೆರೆ -
Kudupu Shree Ananthapadhmanabha Temple, Mangalore
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ↑ "Kudupu temple,Shree Ananthapadmanabha Temple, Mangalore, India". kuduputemple.com.
- ↑ "Annappa Swami Apnnappa Panjurli anaga|ಅಣ್ಣಪ್ಪ ಸ್ವಾಮಿ ಅಣ್ಣಪ್ಪ ಪಂಜುರ್ಲಿ ಆನಗ". tuluver.github.io. Retrieved 7 August 2024.
- ↑ "kudupu Shree Ananthapadmanabha Temple - History". kuduputemple.com. Retrieved 7 August 2024.
- ↑ "ಕುಡುಪುಡು ಷಷ್ಠಿ ಮಹೋತ್ಸವ". Vijaya Karnataka. 8 December 2013. Retrieved 4 January 2020.