ಕುದುರೆಮುಖ

ಕುದುರೆಮುಖ: ಉಂದು ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆದ ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲೂಕುದ ಒಂಜಿ ತೂಪಿನ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣ. ಈ ಪರ್ವತಸಾಲ್ (ಶ್ರೇಣಿ) ತೂವೆರೆಗ್ ಕುದುರೆದ ಮೊನೆದಲೆಕ್ಕ ಉಂಡು. ಈ ಪ್ರದೇಶೊಡು ಮಸ್ತ್ ಕಾಡ್ ಉಂಡು. ಆ ಕಾಡ್‍ಡ್ ಮಸ್ತ್ ಬಗೆತ ಪ್ರಾಣಿಲು ಉಲ್ಲ.ಈ ಕುದುರೆಮುಖ ಗುಡ್ಡೆಡ್ ಮಸ್ತ್ ಕರ್ಬದ ಅದಿರು ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಉಂದೆನ್ ಗೆಪ್ಪೆರೆಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಂಗ್ರಹ ಮಲ್ಪೆರೆಗ್ ಮಲ್ಲ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಇತ್ತ್ಂಡ್.ಈ ಕರ್ಬದ ಅದಿರ್ನ್ ಇರಾನ್ ದೇಸೊಗು ರಫ್ತು ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಆಂಡ ನೆಟ್ಟ್ ಮಸ್ತ್ ಪರಿಸರಗ್ ಹಾನಿ ಆಪುಂಡು ಪಂಡ್‍ದ್ ಇತ್ತೆ ಗುಡ್ಡೆ ಅಗೆಪುನ ಕೆಲಸ ಉಂತಾದೆರ್. ಈ ಕುದುರೆಮುಖದ ವಿಶೇಷತೆ ೩೬೫ ದಿನಲಾ ತಂಪಾಯಿನ ವಾತಾವರಣ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಇಡೆಗ್ ಮಸ್ತ್ ಜನ ಬರೊಂದು ಉಪ್ಪುವೆರ್.

ಕರ್ಬದ ಅದಿರ್‍ದ ಮಲ್ಲ-ಭಂಡಾರ

ಕುದುರೆ ಮುಖ ಜಿಂಜ ಬೊಲ್ಪುಗು ಬತ್ತಿನಿ ೧೮೭೬ಡ್‍ದ್ ಬೊಕ್ಕ. ೧೯೧೩ಡ್, ಮೈಸೂರು ಜಿಯಾಲಾಜಿಕಲ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟಿಡ್ ಭೂವಿಜ್ಞಾನಿಯಾದಿತ್ತಿನ, ಸಂಪತ್ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್ ಇನ್ಪಿನಾರ್ 'ಕುದುರೆ ಮುಖ ಬೆಟ್ಟೊ' ಡ್ ಕರ್ಬದ ನಿಕ್ಷೇಪೊಲೆನ್ ನಾಡ್ದ್ ಪತಿಯೆರ್. ೪ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ ಅದಿರ್‍ ತಿಕ್ಕುಂಡುಂದು ಅಂದಾಜಿ ಮಲ್ತಿತ್ತೆರ್. ಮುಲ್ಪ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮಿನರಲ್ ಡೆವೆಲಪ್ ಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್, ೧೯೬೫ಡ್ ಗಣಿ ಕೆಲಸ ನಡಪಾದ್, ಪ್ರತಿ ವರ್ಸೊ ೨೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಕರ್ಬೊದ ಅದಿರು ದೆತ್ತ್‌ಂಡಲಾ ಮೋಸ ಆವಂದ್ ಪನ್ಪುನ ವರದಿ ಕೊರ್ದಿತ್ತ್‌ಂಡ್. ೧೯೭೫ಡ್ ಭಾರತ-ಇರಾನ್ ನಡುಟು ಅದಿರ್ ರಫ್ತು ವ್ಯಾಪಾರೊ ಒಪ್ಪಂದೊಗು ಸಹಿ ಪಾಡಿಯೆರ್. ಮೈಸೂರು ಸರಕಾರೊದ ಆಡಳಿತೊಡು ಬಾರೀ ಗಣಿ ಸಂಸ್ಥೆದ ಕುದುರೆಮುಖ ಐರನ್ ಓರ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ೧೯೭೬ನೆ, ಏಪ್ರಿಲ್ ೨ದಾನಿ ಅಸ್ತಿತ್ವೊಗು ಬತ್ತ್‌ಂಡ್. ವಾರ್ಷಿಕ ೭೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ ಕರ್ಬೊದ ಅದಿರ್ ದೆಪ್ಪುನ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರೊಡು ಸ್ತಾಪನೆ ಆಯಿನ ಕುದುರೆಮುಖೊಡು ೪,೬೦೫ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಭೂಪ್ರದೇಸೊನು ಸರಕಾರೊಡುದು ಗುತ್ತಿಗೆ ಪಡೆವೊಂಡೆರ್. ಕುದುರೆಮುಕೊಡ್ದು ೯೯ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರೊದ ಕುಡ್ಲದ ಪಣಂಬೂರುದ ನವಮಂಗಳೂರು ಬಂದರುಡು ಕರ್ಬೊದ ಅದುರುನು ಊಂಚಿದ (concentrated) ಗೋಲಿ (pellet) ಮಲ್ತುದು ರಪ್ತು ಮಲ್ಪುನ ಕಾರಖಾನೆ ಆಂಡ್.^[೧] ಪೂರ್ಣವಾದ್ ರಪ್ತುಗಾದ್ ಮೀಸಲಾದಿತ್ತಿನ ಈ ಕಂಪೆನಿ, ಅನೇಕೊ ಸಾವಿರೊ ಎಲ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಲೆಗ್ ಇಲ್ಲ ಅಂಡ್. ಅಲ್ಪದ ಜನೊಕ್ಲೆಗ್ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಸೊ ಮಲ್ತ್ ಕೊರ್ಂಡ್. ಇನಿ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಒಂಜಿ ಉದ್ಯೋಗ ಆದ್ ನೆಲೆಯಾತ್ಂಡ್.

ಕುದುರೆಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ ^[೨]

ಸುಮಾರ್ ೬೦೦ ಚ.ಮೀ ವಿಸ್ತೀರ್ಣೊಡು ಪರಡ್‍ನ ಈ 'ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ', 'ನಿತ್ಯ ಹರಿದ್ವರ್ಣದ ಕಾಡ್' ಪಂಡ್‌ದ್ ಪುದರ್ ಪೋಯಿನ ಜಾಗೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟೊಲೆ ಪಚ್ಚೆ ಪಜಿರ್‍ದ ಪಂತಿದ ಇಳಿಜಾರ್‍ಡ್ ಅಂಚನೆ ಮೈಲ್‍ಗಟ್ಲೆ ದೂರೊ ಪರಡ್‍ದಿಪ್ಪುನ ಗಿರಿ ಶಿಖರೊಲು, ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣೊದ ಕಾಡ್‍ಲೆಗ್ ಪುದರ್ ಪೋಯಿನವು. ಒರೋರೊ ಮುಲ್ಪದ ಹವೆ ದಿಂಜ ಬೆಚ್ಚ ಆಪುನವುಲಾ ಉಂಡು. ಕರ್ನಾಟಕೊದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಉಂದುಲಾ ಒಂಜಿ. ಈ ತಾಣೊಡು ಪಿಲಿಕ್ಲೆನ್ ಸಂರಕ್ಷಿಸವುನ ಅಭಿಯಾನೊ (Global Tiger Conservation Priority-I,)ನ್ ತೂವೊಲಿ.^[೩] ಈ 'ಅಭಯಾರಣ್ಯೊ'ನು ರಕ್ಷಣೆದ ಪಟ್ಟಿಡ್ ದಾಖಲ್ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್. ೧೯೮೭ಡ್ ರಚನೆ ಆಯಿನ ಈ ಅರಣ್ಯೊ, ಬಗಬಗೆತ ಸಸ್ತನಿಗ್‌ಲೆಗ್, ಕಾಡ್‌ಪ್ರಾಣಿಲೆಗ್, ಕಾಡ್‍ನಾಯಿಲೆಗ್, ಚಿಟ್ಟೆಪಿಲಿ (ಚಿರತೆ)ಲು ಬುಕ್ಕೊ ಪಿಲಿಕ್‍ಲೆ ಸಂರಕ್ಷಣೆದ ವಿಧೇಯಕೊನು ಹೊಂದ್‌ನ ಅಭಯಾರಣ್ಯ ಬುಕ್ಕೊ ಅರಣ್ಯ ಧಾಮೊಂದು ಪರಿಗಣಿಸದೆರ್. ಅತ್ತಂದೆ ಈ ಅರಣ್ಯೊಡು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾದ್ ಜೀವಿಪುನ 'ಲಂಗೂರ್ ವಾನರ'ರೆಗ್, 'ಕಾಡಪಂಜಿ'ಲೆಗ್, 'ಸಾಂಬಾರ್' ಬುಕ್ಕೊ ಸಿಮ್ಮೊದ ಬೀಲೊ ಇಪ್ಪುನ ಮಕಾವು ಮಂಗ (macaque)ನಕುಲೆಗ್ ಇಲ್ಲಾತುಂಡು.