ದೆಯ್ಯಕ್ಕು
ತುಳುನಾಡ ವೀರ ವನಿತೆ ದೆಯ್ಯಕ್ಕು. ಶಾಸ್ತ್ರ ಬೊಕ್ಕ ಶಸ್ತ್ರ ವಿದ್ಯೆಲೆನ್ ಕಲ್ತ್‌ದ್ ದೈವ ಬಲೊನುಲಾ ಪದೆಯಿನಾಳ್. ಪ್ರತಿಯೊಂಜಿ ಎಡ್ಡೆ ವಸ್ತು ತನಡನೇ ಉಪ್ಪೊಡು ಪಂಡ್‌ದ್ ಬಯೊಕೊಂದು ಕಡೆಕ್ ದೆಯ್ಯಕ್ಕುನು ಬಯಕಿನ ಬೈಲೂರ ಬಂಗನ ತರೆ ಕಡ್ತ್‌ದ್ ಊರೊರ್ಮೆ ಪುದರ್ ಪಡೆದ್ ತುಳುನಾಡ ಜನಪದೆರೆನ ಬಾಯಿಡ್ ನಲ್ತೊಂದಿನ ವೀರ ವನಿತೆ.[೧]
ಪುಟ್ಟು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಸಿರಿವಂತೆ ಬೂಡು ಎಣ್ಮೂರು ಗುತ್ತುದ ಒಡತಿಯಾಯಿನ ದಾರಾಮುನ ಒರ್ತಿಯಿ ಮಗಳ್ ದೆಯ್ಯಕ್ಕು. ದೆಯ್ಯಕ್ಕುನ ಅಪ್ಪೆ ಆನ್ ಮಗಲೆಕ್ಕ ಸಾಂಕ್‌ದೆರ್. ಶಸ್ತ್ರ ವಿದ್ಯೆ ಬೊಕ್ಕ ಶಾಸ್ತ್ರ ವಿದ್ಯೆಲೆನ್ ಮಾತಾ ಕಲ್ಪಾದಿತ್ತೆರ್. ಕತ್ತಿ ವರಸೆ, ಕುದುರೆ ಸವಾರಿ, ಬಿರು ಪಗರಿ ಇಂಚ ಮಾತಾ ವಿದ್ಯೆಲೆನ್‌ಲಾ ಕಲ್ಪಾದಿತ್ತೆರ್.
ದುಷ್ಟೆ ಬೈರ ಬಂಗ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಬೈಲೂರುದ ಬೈರ ಬಂಗ ಸಿರಿವಂತೆ. ಏತೇ ಸಿರಿವಂತೆ ಆದಿತ್ತ್ಂಡಲಾ ಆಯೆ ದುಷ್ಟೆ, ಕಾಮುಕೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂಜಿ ವಸ್ತುಲಾ ತನಕ್ ಬೋಡು ಪಂಡ್‌ದ್ ಬಯೊಕೊಂದಿತ್ತಿನಾಯೆ.
ದೆಯ್ಯಕ್ಕುನ್ ಬಯಕಿನ ಬಂಗೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಒಂಜಿ ದಿನ ದಾರಾಮು ಕೃಷಿಕ್ ಬೋಡಾಯಿನ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಕನಯೆರೆ ಬುಳೇರಿ ಪೇಂಟೆಗ್ ಪೋವೊಡಿತ್ತ್ಂಡ್. ಅಪ್ಪೆ ಬೊಡ್ವಿ ಪನ್ನಾಗಲಾ ಹಟ ಕಟ್‌ದ್ ಅರೆನ ಒಟ್ಟಿಗೆ ದೆಯ್ಯಕ್ಕು ಹಠ ಕಟ್‌ದ್ ಬತ್ತಳ್. ರೇಷ್ಮೆ ಸೀರೆ ತುತ್ತುದ್ ಸರ್ವಾಲಂಕಾರ ಆದ್ ದೆಯ್ಯಕ್ಕು ಬೊಕ್ಕ ದಾರಾಮು ದಂಡಿಗೆಡ್ ಬುಳ್ಳೇರಿ ಪೇಂಟೆಗ್ ಪಿದಡಿಯೆರ್. ಬುಳ್ಳೇರಿ ಪೇಂಟೆಗ್ ಪೋಪಿನ ಸಾದಿಡ್ ಬೈಲೂರ್‌ನ್ ಕಡತ್‌ದ್ ಫೋವೊಡ್. ಬೈಲೂರುದ ಬೈಲ್‌‌ಡ್ ಪೋವೊಂದುಪ್ಪುನ ದಂಡಿಗೆನ್ ಬಂಗೆ ತೂಪೆ. ದಂಡಿಗೆಡ್ ಆಲಂಕಾರವಾದ್ ಕುಲುದಿನ ದೆಯ್ಯಕ್ಕುನ್ ಬಯಕುವೆ. ತನ್ನ ಕೆಲಸದಕ್‌ಲೆಡ ಇಲ್ಲಡೆ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಆಯಾಸ ಕರಿತ್ತ್‌ದ್ ಪೋಯೆರೆ ಪಂಡ್‌ದ್ ಕಡಪುಡುವೆ. ಆಂಡ ದೆಯ್ಯಕ್ಕು ಬತ್ತಿನಕುಲೆನ್ ಬತ್ತಿನಂಚನೆ ಪಿರ ಕಡಪುಡುವಲ್. ಕೋಪ ಏರ್‌ದ್ ಬಂಗೆ ತಾನೇ ಪೋಪೆ. ದಂಡಿಗೆ ತುಂಬಿನ ಬೋವಿನಕ್‌ಲೆನ್ ಉಂತರೆ ಪನ್ಪೆ. ಅಕುಲ್ ಬೇಗ ಪೋಪೆರ್. ಬಂಗೆ ಅಕ್‌ಲೆಡ್ದ್ ಬೇಗ ಪೋದ್ ದಂಡಿಗೆದ ಕೊಂಬುಡ್ ನೇಲುವೆ. ಅತನಾಗ ದೆಯ್ಯಕ್ಕು ತನ್ನ ಕಾರ್‌ಡ್ ದೊಂಕುವಾಲ್. ಬಂಗೆ ಕೆಸರ್‌ದ ಕಂಡೊಗ್ ಬೂರುವೆ. ಬಂಗಗ್ ಮಸ್ತ್ ಅಪಮಾನ ಆಂಡ್. ಪಿರ ತನ್ನ ಇಲ್ಲ್ಗ್‌ಗ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಕುಂಟು ಬದಲ್‌ತ್‌ದ್ ಕುದುರೆ ಏರುವೆ ಅಕ್‌ಲೆನ್ ಬೆರಿ ಪತ್ತುವೆ. ಅಕುಲು ಬುಳೇರಿ ಪೇಂಟೆಗ್ ಮುಟ್ಟುದ್ ಪೂರ ಕುಂಟುಲೆನ್ ದೆತೊನೊಂದು ಕಾಸ್ ಕೊರುಪಾಂದಾನಾಗ ಬೈರೆ ಅಡೆಗ್ ಮುಟ್ಟುವೆ. ಕಾಸ್ ಯಾನ್ ಕೊರ್ಪೆಂದ್ ಪನ್ಪೆ. ಅಂಡ ಅವೆನ್ ಅಕುಲ್ ತಿರಸ್ಕಾರ ಮನ್ಪುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕಲಾ ಬೈರಗ್ ಅಪಮಾನ ಆಂಡ್. ದೆಯ್ಯಕ್ಕುನ್ ಪಡೆಪಿನ ಆಯೆನ ಪ್ರಯತ್ನೊ ವಿಫಲ ಅಂಡ್.
ದಾರಾಮುನ ನಿರ್ಧಾರ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಬಗೆಬಗೆಟ್ ಅಪಮಾನ ಅನುಭವೊ ಮಲ್ತಿನ ಬಂಗೆ ಇಲ್ಲಡೆ ಬತ್ತ್‌ದ್ ತನ್ನ ಕೆಲಸದಕ್‌ಲೆಡ, ಅಕ್‌ಲೆನ ದಂಡಿಗೆದ ಕಟ್ಟ ಪೊಣ್‌‌ತ್‌ದ್ ದಾರಾಮುನ್ ಇಲ್ಲಡೆ ಲೆತ್ತೊಂದು ಬಲೆ ಪಂಡ್‌ದ್ ಆಜ್ಞೆ ಕೊರ್ಪೆ. ಅಂಚೆನೆ ಇಲ್ಲಡೆ ಬತ್ತಿನ ದಾರಾಮುಡ ಬಗೆ ಬಗೆಟ್ ದೆಯ್ಯಕ್ಕುನು ಮದಿಮೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕೊರ್ಲೆ ಪಂಡ್‌ದ್ ಕೇನುವೆ. ದಾರಾಮು ಆಪುಜಿಂದೆ ಪನ್ಪೆ. ಕೋಪೊಡ್ ಬಂಗೆ ದಾರಾಮುನ ಕಣ್ಣ್‌ಗ್ ಕುಂಟು ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಗುದ್ದೆರೆ ಕೆಲಸದಕುಲೆಡ ಪನ್ಪೆ.ಅಪಗಲಾ ದಾರಾಮು ಒಪ್ಪಿಜೆ. ಪರಿದಿನ ಕಂಬೊಳಿನ್ ಮೈಕ್ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಕಲ್ಲಕೊಜಂಗೆಡ್ ಸಾದಿಡ್ ಒಯಿಪುಲೆ ಪನ್ಪೆ. ಅಯಿಕ್‌ಲಾ ದಾರಾಮು ಬಗ್ಗುಜೆ. ಆನೆದ ಕಾರ್‌ಗ್ ಕಟ್ಟ್‌ದ್, ಕುದುರೆದ ಚಾಟಿಡ್ ಆಕೆರೆ ಪನ್ಪೆ. ಮುಲ್ಲಾಣಿ ಪಡಿಟ್ ಜೆಪುಡಾದ್ ಏದೆಕ್ ತಾರಾಯಿಡ್ ಆಕೆರೆ ಪನ್ಪೆ. ಆಯೆನ ಮುಂಡೊನ್ ಕತ್ತಿಡ್ ಸಮಾ ಕೆತ್ತ್‌ದ್ ನೆತ್ತೆರ್‌ದ ನುಪ್ಪು ಕೊರಿಯೆರೆ ಪನ್ಪೆ. ಆಂಡಲಾ ಪತ್ತಿನ ಹಟೊನು ದಾರಾಮು ಬುಡ್ಪುಜೆ.
ದೆಯ್ಯಕ್ಕುನ ಸಾಹಸ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಅಪ್ಪೆ ದಾರಾಮುನು ಕಾತ್‌ದ್ ನನಲಾ ಬರಂದೆ ಉಪ್ಪುನಗ ಸ್ಥಿತಿ ಗಂಭೀರ ಉಂಡುಂದು ಎನ್ನ್‌ದ್ ಬೈರ ಬಂಗಗ್ ಓಲೆ ಬರೆದ್ ಕಡಪುಡಿಯಲ್. ಓಲೆ ಓದಿನ ಬೈರ ಬಂಗೆ ದೆಯ್ಯಕ್ಕುಗ್ ಮದಿಮೆ ಆಪಿನ ಮನಸ್ಸುಪ್ಪೆರೆಲಾ ಯಾವು ಎನ್ನಿದ್ ದಾರಾಮುನು ಬುಡ್ಪೆ. ಬಂಗೆ ದಾರಾಮುಗ್ ಕೊರಿನ ಹಿಂಸೆನ್ ಅಪ್ಪೆ ಕೇಡ್ಂದ್ ಅಯಗ್ ನನೊಂಜಿ ಓಲೆ ಬರೆಪಾಲ್, ಮದಿಮೆ ಆವೊಡಾಂಡ ಲಡಾಯಿಡ್ ಸೋಪಾವೊಡು. ಇಂದೆನ್ ಓದಿನ ಬಂಗೆ ಪೊಣ್ಣನ್ ಸೋಪಾವುನ ಮಾಮಲ್ಲ ಕೆಲಸ ದಾನೆ ಪಂಡ್‌ದ್ ತೆಲ್ತ್‌ದ್ ಮನದಾನಿಯೇ ಪೋಯೆರೆ ಸಿದ್ದತೆ ಮಲ್ಪುವೆ. ಎಣ್ಮೂರು ಬೂಡುಡು, ಮನದಾನಿ ನೇಸರ ದೇವೆರ್ ಮೂಡಾಯಿಡ್ ತೋಜಿನಗ ದಿನತ ವಿದಿಕ್‌ಲೆನ್ ದೇಯ್ಯಕ್ಕು ಮುಗಿತ್‌ದ್ ಕೆಮ್ಮೆಲೆ ಬೆರ್ಮೆರೆ ಗುಡಿಟ್ ಕೈ ಮುಗಿದ್ "ದುಷ್ಟೆ ಬೈರೆನ ತರೆ ಕಡ್ಪುನ ಶಕ್ತಿ ಕೊರ್ಲ. ಆಯಿಗ್ ಬೋಡಾಯಿನ ಆಯುಧ ಕೊರ್ಲ.ಅಂಚಾಂಡ ಇರೆನ ಪೂಜೆ ಮನ್ಪುವೆ. ನಿನ್ನ ದೈವೊಳೆಗ್ ಕೋಲ ಕೊರ್ಪೆ." ಪಂಡ್‌ದ್ ಭಕ್ತಿಡ್ ನಟ್ಟೊನುವಳ್. ವೃತ ಪತ್ತ್‌ದ್, ರಾತ್ರೆ ಪಜ್ಜಿ ಮಡಲ್‌ಡ್ ಜೆಪ್ಪುವಳ್.ನಾಲನೇ ದಿನ ಪಳಪಳ ಪನ್ಪಿನ ಕತ್ತಿ, ಅಡ್ಡಣ ಬೊಕ್ಕ ಕಪ್ಪರ ಅಳೆಗ್ ಬೆರ್ಮೆರೆ ಆಶೀರ್ವಾದ ರೂಪೊಡ್ ಒಲಿದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್. ಆತನಾಗ ಬೈರ ಬಂಗೆ ಯುದ್ಧಗ್ ಬತ್ತೆ. ದೆಯ್ಯಕ್ಕು ಜರಿ ಕಂಬಿ ಕಟ್ಟ ಬಿಗಿಯಾದ್ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭ ಮನ್ಪುವಾಳ್.
ಉಲ್ಲೇಕೋ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ↑ ಪಾಡ್ದನೊಡುಪ್ಪುನ ತುಳುನಾಡ ವೀರ ವನಿತೆಯರು , ಪಾಲ್ತಾಡಿ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಆಚಾರ್, ಆಧಾರ ದೆಯ್ಯಕ್ಕು ಪಾಡ್ದನ, ಸಂ. ಪಾ. ಬಿ. ಕಮಲಾಕ್ಷ ಅಮೃತ ಸೋಮೆಶ್ವರ ಪುಟ ೧೩೬-೧೪೩