ಬಾಯಿ
ಬಾಯಿ ನಮ್ಮ ದೇಹೊದ ಬಾರಿ ಮುಕ್ಯವಾಯಿನ ಅಂಗ.
ಬಾಯಿದ ಬಗೆಟ್ಟ್
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಕೂಲಿ ಬೊಕ್ಕ ನಾಲಾಯಿ ಅಯಿತುಲಯಿ ಉಪ್ಪುನ ೨ ಮುಕ್ಯ ಅಂಗೊಲು. ಜೋಕುಲೆಗ್ ೨೦ ಕೂಲಿ ಬೊಕ್ಕ ಮಲ್ಲಾಕುಲೆಗ್ ೨೮-೩೨ ಕೂಲಿ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಮಿತ್ತ್ ಬೊಕ್ಕ ತಿರ್ತ್‌ದ ತುಟಿಕುಲು ಬಾಯಿಗ್ ಬಾಕಿಲಿತ್ತಿನ ಲೆಕ್ಕೊ. ತೆನಸ್ ತಿನಿಯೆರೆ, ಪಾತೆರಿಯೆರೆ, ತಿಂದಿನ ಕಕ್ಕಿಯೆರೆ, ಗಾಳಿ ಉಲಯಿ ಪಿದಯಿ ಬುಡಿಯೆರೆ ಬಾಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಅಯಿತೊಟ್ಟು ಉಪ್ಪುನ ಅಂಗೊಲು ಉಪಕಾರ ಆಪೊ. ಬಾಯಿದುಲಯಿದ ಚೋಲಿ ಮೆದು ಚೋಲಿ, ಅವು ಯೇಪಲ ಉಬ್ಬಿ ನೀರ್‌ರ್ದ್ ಚಂಡಿ ಆದುಪ್ಪುಂಡು, ಅಂಚಾದ್ ತಿನಿಯೆರೆ, ಪಾತೆರಿಯೆರೆ ಸುಲಬ ಆಪುಂಡು. ನುಂಗೆಲ್ ಬಾಯಿಡ್ ಯೆಪೊಲ ತಿನಿಯೆರೆ, ಪಾತೆರಿಯೆರೆ ಕಸ್ಟ ಅಪುಂಡು, ಅಂಚೆನೆ ಸುಲಬೊಡು ಬಾಯಿಡ್ ಗಾಯ ಆಪುಂಡು, ಬಾಯಿ ವಾಸನೆ ಬರ್ಪುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಬಾಯಿಡ್ ಉಬ್ಬಿ ನೀರ್ ಜಿಂಜ ಮುಕ್ಯ.
ಬಾಯಿದ ಆರೋಗ್ಯ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಬಾಯಿದ ಆರೋಗ್ಯ ನಮಕ್ ಜಿಂಜ ಮುಕ್ಯ. ಅಂಚಾದ್ ಯೆಡ್ಡೆ ತೆನಸ್ ತಿನೊಡು, ಜಿಂಜ ನೀರ್ ಪರೊಡು. ದಿನೊಲ ಬಾಯಿ, ಕೂಲಿ ದೆಕ್ಕೊಡು, ದುರಬ್ಯಾಸ ಬುಡೊಡು. ತೆರಿದ್ನಕುಲೆಡ ಸರಿಯಾಯಿನ ಕೂಲಿ ದೆಕ್ಕುನ ಕ್ರಮ ಕಲ್ಪೊಡು. ಬಾಯಿದ ಆರೋಗ್ಯ ನಮ್ಮ ಇಡಿ ದೇಹೊದ ಆರೋಗ್ಯದ ಕೈಕನ್ನಡಿ ಅಂಚಾದ್ ದೇಹೊದ ಬೇತೆ ಸೀಕ್ದ ಚಿನ್ನೆಲು ಬಾಇಡ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡ್.ದೇಹೊಗು ಉಶ್ನ ಆಂಡ ಬಾಯಿಡ್ ಪುಡಿ ಬೂರುಂಡು. ಚೀಪೆ ಪಡಿಕೆದ ಸೀಕ್ದಕುಲೆನ, ಬಂಜಿದುಲಯಿದ ಗಾಯ, ಕಪ ದಮ್ಮು ಇಂಚಿನ ಸೀಕ್ ಉಪ್ಪುನಕುಲೆನ ಬಾಯಿ ಮೂರಿ ಬರ್ಪುಂಡು. ಅಂಚೆನೆ ಜಿಂಜ ಪೊರ್ತು ಪಾತೆರ್ನಕುಲೆನ ಬಾಯಿ ನುಂಗುದು ವಾಸನೆ ಬರ್ಪುನಲ ಉಂಡು.[೧]
ಬಾಯಿ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆದುರಬ್ಯಾಸ ಇತ್ತಿನ ಬಾಯಿಡ್ ಮಲ್ಲ ಸೀಕ್ ಪಂಡ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಬರಿಯೆರ್ಲ ಆವು. ಕಲಿ ಗಂಗಸರ ಪರ್ಪುನ ಅಬ್ಯಾಸ, ಪುಗೆರೆ ಅಗ್ಗಿನ ಅಬ್ಯಾಸ, ಬೀಡಿ, ಸಿಗ್ರೇಟ್ ಒಯಿಪುನ ಅಬ್ಯಾಸ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಬರಿಯೆರೆ ಮಲ್ಲ ಕಾರನ.
ಕೂಲಿ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಜೊಕುಲೆನ ಬಾಯಿಡ್ ೨೦ ಕೂಲಿಲು, ಮಲ್ಲ ಪ್ರಾಯದಕುಲೆಡ ೨೮-೩೨ ಕೂಲಿ ಉಪ್ಪುಂಡು.ತೆನಸ್ ತಿನಿಯೆರೆ, ಪಾತೆರಿಯೆರೆ ಕೂಲಿಲು ಬೋಡು. ಕೂಲಿಲು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ನಮುನೆದ ಉಲ್ಲ, ತೆನಸ್ ತುಂಡು ಮನ್ಪೆರೆ, ತೆನಸ್ ಚುಚ್ಚೀ ಒಯಿಪೆರೆ, ತೆನಸ್ ಕಡೆಯೆರೆ ಅಂಚ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಬೇಲೆ ಮನ್ಪೆರೆ, ಬೇತೆ ಬೇತೆ ನಮುನೆದ ಕೂಲಿಲು ಉಲ್ಲ. ಕೂಲಿಗುಪ್ಪುನ ಬೇರ್ ಕೂಲಿನ್ ಯೆಲುಕು ಪತ್ತ್ ಕುಲ್ಲಾದ್ ಉಪ್ಪುಂಡು.
ನಾಲಯಿ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆದೇಹೊಡು ಉಪ್ಪುನ ಅಂಗೊಲೆಡ್ ಆಯಿನಾತ್ ಜಿಂಜ ಬೆಚ್ಚ ತಾಂನ್ಗೊನುನ ಅಂಗ ನಾಲಯಿ.
