ಬೋಡೊ ಬಾಸೆ
ಬೋಡೊ[೧] (बरʼ ಅತ್ತಂಡ बड़ो [bɔɽo]), ಬೋರೊ ಪಂಡ್‌ದ್ ವಿವರಣೆ ಉಂಡು. ಉಂದು ಸಿನೋ-ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಬಾಸೆಯಾದ್ ಈಶಾನ್ಯೊ ಭಾರತೊದ ಬೋರೋಸ್ ಬುಕ್ಕೊ ನೆರೆತ ದೇಸೊಲಾಯಿನ ನೇಪಾಳ ಬುಕ್ಕೊ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶಡ್ ಪಾತೆರುವೆರ್. ಉಂದು ಭಾರತೊದ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯೊದ ಅದಿಕೃತ ಬಾಸೆ ಆತುಂಡು, ಪ್ರಧಾನವಾದ್ ಬೋಡೋಲ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪ್ರದೇಸೊಡು ಪಾತೆರುವೆರ್.[೨][೩] ಉಂದು ಭಾರತೊದ ಸಂವಿದಾನೊದ ಎನ್ಮನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದಡ್ ಸೋರೊನ್‌ನ ೨೫ ಬಾಸೆಲೆಡ್ ಒಂಜಾದುಂಡು.[೪] 1975ಡ್ದ್ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿನ್ ಗಳಸ್ದ್ ಈ ಬಾಸೆನ್ ಬರೆಪೆರ್. ಇಂದೆನ್ ದುಂಬುಡು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಬುಕ್ಕೊ ಪೂರ್ವ-ನಾಗರಿ ಲಿಪಿಲೆನ್ ಗಳಸ್ದ್ ಬರೆಪೆದೆರ್. ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸೆರ್ ಈ ಬಾಸೆ ಅಯಿತವೇ ಆಯಿನ ಲಿಪಿನ್ ಹೊಂದ್‍ದುಂಡುಂದ್ ಇತ್ತೆ ದಿಯೋಧೈ ಪಂಡ್‌ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್ಂದ್ ಸೂಚಿಸದೆರ್.
.png)
ಇತಿಯಾಸೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ1913ಡ್ದ್ ಬೇತೆಬೇತೆ ಬೋಡೊ(ಬೋರೊ) ಸಂಸ್ತೆಲು ಸುರುಮಲ್ತ್‌ನ ಸಾಮಾಜಿಕ-ರಾಜಕೀಯ ಜಾಗೃತಿ ಬುಕ್ಕೊ ಚಳುವಳಿಲೆ ಪರಿಣಾಮವಾದ್, ಬೋಡೋ ಪ್ರಬಲೊ ಇಪ್ಪುನ ಪ್ರದೇಸೊಡು ಪ್ರಾತಮಿಕ ಶಾಲೆಲೆಡ್ ಬಾಸೆನ್ ಬೋದನಾ ಮಾದ್ಯಮವಾದ್ 1963ಡ್ ಪರಿಚಯ ಆಂಡ್. ಇನಿ, ಬೋಡೊ ಬಾಸೆ ಮಾದ್ಯಮಿಕ ಹಂತೊಗು ಶಿಕ್ಷಣೊದ ಮಾದ್ಯಮವಾದ್ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸವುಂಡು ಬುಕ್ಕೊ ಉಂದು ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯೊಲೆಡ್ ಸಮ್ಮಂದೊ ಆಯಿನ ಅದಿಕೃತ ಬಾಸೆಯಾತ್ಂಡ್. ಬೋಡೊ ಬಾಸೆ ಬುಕ್ಕೊ ಸಾಹಿತ್ಯೊನು 1996ಡ್ದ್ ಗುವಾಹಟಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯೊಡ್ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕೋರ್ಸ್ ಆದ್ ಸುರು ಆತ್ಂಡ್. ಕಾವ್ಯೊ, ನಾಟಕೊ, ಕನ್ಯ ಕತೆಲು, ಕಾದಂಬರಿಲು, ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ, ಪ್ರವಾಸ ಕತನೊಲು, ಜೋಕ್ಲೆ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಬುಕ್ಕೊ ಸಾಹಿತ್ಯ ವಿಮರ್ಶೆಗ್ ಬೋಡೊ ಬೂಕುಲು ಮಲ್ಲ ಸಂಕ್ಯೆಡುಲ್ಲೊ. ಬೇತೆಬೇತೆ ಉಪಬಾಸೆಲು ಅಸ್ತಿತ್ವೊಡು ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಕೊಕ್ರಜಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆದ ಸುತ್ತಡ್ ಗಳಸುನ ಪಡ್ಡೋಯಿದ ಬೋಡೊ ಉಪಬಾಸೆ ಸ್ವನಬರಿ ರೂಪೊ ಪ್ರಮಾಣಿತವಾದ್ ಪಿದಯಿ ಬತ್ತ್ಂಡ್.[೫]
ಉಪಬಾಸೆಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕಿರ್ಯು (2012) ಮೆಚೆ ಜನೊಕ್ಲೆ ಬಾಸೆ ಬುಕ್ಕೊ ಬಂಗಾಳೊದ ಬೋಡೊ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಉಪಬಾಸೆಲು. ಆಂಡ ಅಸ್ಸಾಂಡಿಪ್ಪು ಉಪಬಾಸೆಲು ಬೋಡೊದ ಮೂಡಾಯಿ ಉಪಬಾಸೆಲು. ಪರ್ದೇಸಿ ಉಪಬಾಸೆಲು ಧ್ವನಿಶಾಸ್ತ್ರೊ ಬುಕ್ಕೊ ವ್ಯಾಕರಣೊಡು ಬಿನ್ನೊ ಆಂಡ ಒಂಜೆಗೊಂಜಿ ಅರ್ತೊ ಆಪುಂಡು. ಮೂಡಾಯಿದ ಉಪಬಾಸೆಲೆ ಕೊಕ್ರಜಾರ್ ವಿದೊನು ಕನಿಸ್ಟೊ ಮೂಡಾಯಿದ ಉಪಬಾಸೆಲೆ ಪ್ರಮಾಣೊಡು ಪ್ರಚಾರ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್.
ಧ್ವನಿಶಾಸ್ತ್ರೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಬೋಡೊ ಬಾಸೆ ಒಟ್ಟುಗು 30 ದ್ವನಿಮಾಲೆನ್ ಹೊಂದ್ಂಡ್: 6 ಸ್ವರೊಲು, 16 ವ್ಯಂಜನೊಲು ಬುಕ್ಕೊ 8 ಅರ್ದೊ ಸ್ವರ /ɯ/ ಪ್ರಬಲವಾದ್ ಪರಡೊಂದ್ ಬೋಡೊ ಬಾಸೆ ಪದೊಕ್ಲೆನ್ ಪ್ರತ್ಯೇಕೊ ಮಲ್ಪೆರೆ ದ್ವನಿಕ್ಲೆನ್ ಗಳಸುವೊ. ಮೂರು ಬಿನ್ನೊ ಸ್ವರೊಕ್ಲು ಉಲ್ಲೊ : ಉನ್ನತೊ, ಮದ್ಯಮೊ ಬುಕ್ಕೊ ಅವನತೊ. ಉನ್ನತೊ ಬುಕ್ಕೊ ಅವನತೊ ದ್ವನಿಕ್ಲೆ ನಡುಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸೊ ಸ್ಪಸ್ಟೊ ಉಂಡು ಬುಕ್ಕೊ ಮಸ್ತ್ ಸಾಮಾನ್ಯೊವಾದುಂಡು.
ಸ್ವರೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಬೋಡೊಡ್ 6 ಸ್ವರೊಲು ಉಂಡು.
ವ್ಯಂಜನೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಬೋಡೊಡು 16 ವ್ಯಂಜನೊಲು ಉಂಡು.
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ↑ "In terms of nomenclature, both Bodo and Boro are equally prevalent. The influential Bodo Sahitya Sabha (Bodo Literary Society) has approved the use of both Boro and Bodo to name the language. Many past and recent studies on the language like Burton-Page (1955), Bhat (1968), Bhattacharya (1977), Joseph and Burling (2001, 2006), Basumatary (2005), Boro (2007) and DeLancey (2010, 2011) have described the language as Boro. In this paper, we follow the name frequently used in these works on Boro and therefore use Boro."
- ↑ PTI (30 December 2020). "Assam Assembly Accords Associate Official Language Status To Bodo". NDTV. Retrieved 21 February 2022.
- ↑ "THE ASSAM OFFICIAL LANGUAGE (AMENDMENT) ACT, 2020" (PDF).
- ↑ "Languages Included in the Eighth Schedule of the Indian Constitution".
- ↑ "Boro language, RCILTS, IIT Guwahati". Archived from the original on 2005-09-07. Retrieved 7 July 2021.