ಮನೊಳಿ
ಈ ಲೇಕನೊಗ್ ಮಾಹಿತಿದ ಒವ್ವೇ ಮೂಲ ಇಜ್ಜಿ. |
ಮನೊಳಿ (Coccinia grandis) ಪಂಡ ಒಂಜಿ ತರಕಾರಿ. ಮನೊಳಿನ್ ಕನ್ನಡ‍ಡ್ ತೊಂಡೆಕಾಯಿ ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಉಂದೆನ್ ತುಳುನಾಡ್ ಅತ್ತಂದೆ ಗಟ್ಟದ ಮಿತ್ತ್‌ಲಾ ಬುಲೆಪವೆರ್.
ಕಜಿಪ್ಪುದ ವಿದೊಕುಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಮನೊಳಿನ್ ಕಡ್ಲೆ, ಬೀಜ (ಗೇರು ಬೀಜ) ಪಾಡ್ದ್ ಕಜಿಪ್ಪು ಮಲುಪುವೆರ್. ಮನೊಲಿದ ಉಪ್ಪುಕರಿ, ಮನೊಳಿ ಅಜಾವುನೆ, ಮನೊಳಿದ ಸಾರ್, ಮನೊಳಿದ ರೆಸ ಇಂಚ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ರೂಪೊಡ್ ಮನೊಳಿದ ಕಜಿಪು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕಡ್ಲೆ ಮನೊಳಿ ಅತ್ತ್ಂಡ ಕಡ್ಲೆ ಬೀಜ ಬಾರಿ ಪ್ರಚಾರೊಡು ಉಪ್ಪುನ ಆಜಾವುನ ಕಜಿಪುಲು. ಓವ್ವೆ ಕಜ್ಜೊಲೆಡ್ ಉಂದು ಉಪ್ಪುಂಡೆ.
ಮನೊಲಿ ಬುಲೆ ಎಂಚ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಮನೊಲಿದ ದೈ ಮಲ್ಪರೆ ಬಾರಿ ಸುಲಭ. ಉಂದು ದೈತ್ತ ಲೆಕ್ಕ ಬುಲೆವುನತ್ತ್‍. ಉದ್ದ ಬೂರು ಪೊವೊಂದೇ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಒಂಜಿ ಇಜ್ಜಾಂಡ ರಡ್ಡ್ ಪೂಟುದಾತ್‍ ಮಲ್ಲ ಬೂರುದ ತುಂಡುನು ಗೊಬ್ಬರ ಪಾಡ್ದ್ ನಡ್ಂಡ ಆಂಡ್‍. ನೆಡ್ದ್‍ ಮಲ್ಲೆ ಅನಗ ಬೂರು ಪೊವೆರೆ ಸುರು ಆವೊಡ್ದೇ ದುಂಬು ನೆತ್ತ ಬೂರು ಪೊಯೆರೆ ದೊಂಪ ಪಾಡೊಡು. ಬಸಲೆದ ದೊಂಪದ ಲೆಕ್ಕಲಾ ಆಪುಂಡು. ಅಂಡ ಆಜಿ ಏಲ್‍ ಪೀಟ್‍ ಎತ್ತರ ಮಲ್ಪೊಡು. ದಾಯೆಪಂಡ ಮನೊಲಿ ಕೊಯ್ಯೆರೆ ಸುಲಭ ಆಪುಂಡು. ನೆತ್ತ ಬೂರುನು ಮರೊಕ್ಕು ಬುಡುಂಡ ಕೊಯ್ಯೆರೆ ಬಂಗ. ತಾರೆದ ಮರ, ಕಂಗ್‍ದ ಮರ ಕೈತಲ್ ಇತ್ತ್ಂಡ ಸರಿಗೆ ಕಟ್‍ದ್‍ಲಾ ದೊಂಪ ಪಾಡೊಲಿ. ಮರಿಯಲೊಗು ಮನೊಲಿದ ದೊಂಪ ಒಂತೆ ಹಾಳಾಪುಂಡು. ಆಂಡ ಆರೆಗಾಲೊಗು ಎಡ್ಡೆ ಈಟ್‍ ಪಾಡ್ದ್ ಬುಲೆಪಾಂಡ ಎಡ್ಡೆ ಮನೊಲಿ ಆಪುಂಡು. ಮನೊಲಿದ ಇರೆಟ್ಟ್‍ ಪೊಯ್ಯ (ಪೊಯ್ಯ ದಕ್ಕುನು) ದೆಪ್ಪೆರೆ ಆಪುಂಡು.
ಗಾದೆಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಮನೊಲಿ ಎಂಚಲಾ ಉನೊಲಿ.
- ಮನೋಲಿ ಇತ್ತ್ಂಡ ಕದ್ಲೆ ಪಾಡ್ದ್ ಆಜಾವೊಡು