ಮಹಾದೇವಿ ವರ್ಮಾ
ಮಹಾದೇವಿ ವರ್ಮಾ (೧೯೦೭- ೧೧, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೮೭) ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆದ ಪುಗರ್ತೆದ ಕವಯಿತ್ರಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ, ಪೊಂಜೊಲೆನ ಹಕ್ಕುಲೆನ ಪ್ರತಿಪಾದಕಿ ಅಂಚನೆ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞೆ.೧೯೧೪ಡ್ದ್ ೧೯೩೮ ಮುಟ್ಟ ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯಲೋಕೊಡು ನೆಡತಿನ ಛಾಯಾವಾದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರ ಬೊಕ್ಕ ಮಸ್ತ್ ಕವಿ ಸಮ್ಮೇಳನೊಲೆಡ್ ಮೆರ್ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಲ್ತೆರ್. "ಆಧುನಿಕ ಮೀರಾ ಪನ್ಪಿ ಪುಗರ್ತೆ ಪಡೆಯಿನ ಮೆರ್ ೧೯೮೨ ಡ್ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆಯೆರ್.[೧]
ಅಲಹಾಬಾದ್ದುಪ್ಪುನ ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಹಿಳಾ ವಿದ್ಯಾಪೀಠದ ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲೆ ಅಂಚನೆ ಉಪ-ಕುಲಪತಿಯಾದ್‌ಲ ಮೆರ್ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸದೆರ್
ಪುಟ್ಟು,ಬಾಲ್ಯ ಬೊಕ್ಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಮಹಾದೇವಿ ವರ್ಮಾರವರು ೨೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೦೭ಡ್ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ, ಫಾರುಖಾಬಾದ್‌ದ ಹಿಂದು ಉದಾರವಾದಿ ವಕೀಲೆರೆ ಕುಟುಂಬೊಡು ಪುಟ್ಟುವೆರ್ .೧೯೧೬ಡ್ ಮಹಾದೇವಿಗ್ ೯ ವರ್ಷ ಆದಿಪ್ಪುನಗ ಮೆರೆನ ಮದಿಮೆ ನಿಶ್ಚಯ ಆಪುಂಡು. ಆಂಡ ಮದಿಮೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕಲ ಮಹಾದೇವಿ ತನ್ನ ಅಪ್ಪೆಲ್ಲಡ್ ಇತ್ತ್‌ದ ಅಲಹಾಬಾದ್‌ದ ಕ್ರಾಸ್ತ್ವಾಯಿಟ್ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆಡ್[೨]ಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸೊನು ಮುಂದುವರಿಸವೆರ್. ಈ ಶಾಲೆಡೆ ದುಂಬೊಂಜಿ ದಿನ ಮೆರೆನಂಚಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಯಿತ್ರಿಯಾದ ಪೊಲಬು ಪಡೆದಿತ್ತಿನ ಸುಭದ್ರ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್ ಪನ್ಪಿನಾರೆನ್ ಸಹಪಾಠಿಯಾದ್ ಭೇಟಿಯಾಪೆರ್ .ಮಹಾದೆವಿ ಊರುಡುಪ್ಪುನಗ ಅರೆನ ಕಂಡನಿ ಲಕ್ನೊಡು ತನ್ನ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಈ ಸಮಯೊಡು ತನ್ನ ಉನ್ನತ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸೊನು ಅಲಹಾಬಾದ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯೊಡು ಮಲ್ತ್‌ದ್, ೧೯೨೯ಡ್ ಬಿ.ಎ ಪದವಿ ಪಡೆದ್, ೧೯೩೩ಡ್ ಸಂಸ್ಕೃತಡ್ ಎಮ್.ಎ ಪದವಿ ಪಡೆಪೆರ್. ತನ್ನ ಜೋಕುಲಾಟಿಕೆದ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ "ಮೆರೆ ಬಚ್ಪನ್ ಕೆ ದಿನ್"ಡ್ ಮಹಾದೇವಿ ವರ್ಮಾ ಆ ಕಾಲೊಡಿತ್ತಿನ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯದ ಬಗ್ಗೆಟ್ ಚರ್ಚೆ ಮಲ್ತೊಂದು ಎಂಚ ಒಂಜಿ ಹಿಂದು ಉದಾರವಾದಿ ಕುಟುಂಬೊಡು ಪುಟ್ಟುದಿತ್ತ್‌ದ್ ಮೆರೆನ ಅದೃಷ್ಟ ಪನ್ಪಿನೆನ್ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್ .ಮೆರೆನ ಅಜ್ಜೆರ್ ಮೆರೆನ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹೊಗು ಕಾರಣರಾದಿತ್ತ್ಂಡಲ , ಮಹಾದೇವಿನ್ ಒರ್ತಿ ಎಡ್ಡೆ ವಿದ್ವಾಂಸೆರಾದ್ ತೂವೊಡು ಪಂದ್ ಬಯಕ್‌ದಿತ್ತೆರ್. ಮಹಾದೇವಿನ ಅಪ್ಪೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ಬೊಕ್ಕ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಡ್ ಎಡ್ಡೆ ತೆರಿದಿತ್ತೆರ್ . ಅಂಚನೆ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠೆದಿಯಾದಿತ್ತೆರ್. ಮಹಾದೇವಿಗ್ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮಿತ್ತ್‌ದ ಮೋಕೆಗ್ ಎನ್ನಮ್ಮ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ಪಂದ್ ಮಸ್ತ್ ಕಡೆಟ್ ಪನೊಂದೆರ್.
೧೯೨೯ಡ್ ತಾನ್ ಪದವಿ ಪಡೆಯಿಬೊಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ವಿರುದ್ದ ಪಾತೆರ್ದ್,ತನ್ನ ಕಂಡನಿ ಡಾ. ಸ್ವರೂಪ್ ನಾರಾಯಣ್ ವರ್ಮೆರೊಟ್ಟುಗು ಬಾಳ್ವೆ ಮಲ್ಪೆರೆ ಪಿರ ಜಾರ್ವೆರ್. ಕಂಡನಿಯನ್ ಬೇತೆ ಮದಿಮೆ ಮಲ್ತೊನಿಯೆರೆ ಒತ್ತಾಯ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಸೊಪುವೆರ್.ಸುರುಕು ಬೌದ್ಧ ಸನ್ಯಾಸಿನಿ ಯಾಪಿನ ಆಲೋಚನೆ ಮಲ್ತಿನ ಮಹಾದೇವಿ ತನ್ನ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪದವಿಗಾದ್ ಪಾಲಿ ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರಾಕ್ರಿತ್ ಪಠ್ಯೊಲೆನ್ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಲ್ತಿನ ಆರ್ ಕಡೆಕ್ , ಸನ್ಯಾಸಿನಿಯಾಪಿನ ಆಲೋಚನೆನ್ ಬುಡಿಯೆರ್
ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ೧೯೩೦ಡ್ ಅಲಹಾಬಾದ್‌ದ ಊರುಲೆಡ್ ಮೆರ್ ಪಾಠ ಮಲ್ಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್. ರಾಜನೀತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಲೆಡ್ ಬಹಿರಂಗವಾದ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆವಂದೆ ಇತ್ತ್ಂಡಲ ಮೆರ್ ಇವರು ಗಾಂಧಿ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಯೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್. ಅಂಚನೆ ಮಹಾದೇವಿ ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌ಡ್ ಪಾತೆರುನೆನ್ ಉಂತಾವೆರ್ ಅಂಚನೆ ಖಾದಿ ತುತ್ತೈದ ಮಾತ್ರ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್.
೧೯೩೩ಡ್ ಅಲಹಾಬಾದ್‌ದ(ಪ್ರಯಾಗದ) ಮಹಿಳಾ ವಿದ್ಯಾಪೀಠದ ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾಯಕಿಯಾದ್ ಮೆರ್ ನೇಮಕ ಆಪೆರ್. ಈ ವಿದ್ಯಾಪೀಠೊನು ಪೊಣ್ಣು ಜೋಕುಲೆಡ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೊಕ್ಕ ಸಾಹಿ್ತ್ಯಕ ಶಿಕ್ಷಣೊನು ಹಿಂದಿ ಮಾಧ್ಯಮದ ಮುಖಾಂತರ ಕಲ್ಪಾಯೆರೆ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಉಂದುವೆ ವಿದ್ಯಾಪೀಠದ ಕುಲಪತಿಯಾದ್ ಬೇಲೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಪ್ರಯಾಗ ಮಹಿಳಾ ಪೀಠೊಡು ಬೇಲೆಡ್ ಉಪ್ಪುನಗ, ಮಹಾದೇವಿ ಮಸ್ತ್ ಕವಿ ಸಮ್ಮೇಳನ ಅಂಚನೆ ಎಲ್ಯ ಕಥೆಕುಲೆ ಬರವುದಕುಲೆನ ಸಮ್ಮೇಳನೊಲೆನ್(ಗಲ್ಪ ಸಮ್ಮೇಳನ) ಮಲ್ತೆರ್. ೧೯೩೬ಡ್ ನೆಡೆತಿನ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಗುರ್ಕಾರ್ಮೆನ್ ಬರವುದಾರ್ ಆಯಿನ ಸುದಕ್ಷಿಣ ವರ್ಮೆರ್ ವಹಿಸದಿತ್ತೆರ್.ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾದಿಪ್ಪುನಗನೆ ಮಹಾದೇವಿ ಎಡ್ಡೆ ಬರವುದಾರ್ ಪಂದ್ ಪೊಲಬಾತಿತ್ತೆರ್. ಹಿಂದಿ ಪತ್ರಿಕ ಚಾಂದ್‌ಡ್ ಮೆರೆನ ಸಂಪಾದಕೀಯೊಲು ಪ್ರಕಟ ಆಯೆರೆ ಸುರು ಆಪುಂಡು. ೧೯೬೬ಡ್ ಮೆರೆನ ಕಂಡನಿಯನ ಮರಣದ ಬೊಕ್ಕ ಅಲಹಾಬಾದ್‌ಗ್ ಬತ್ತಿನ ಮಹಾದೇವಿ, ೧೧ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೮೭ಡ್ ೮೦ನೆ ವರ್ಸೋ ಪ್ರಾಯೊಡು ದೇವೆರೆ ಪಾದ ಸೇರುವೆರ್.
ಸಾಹಿತ್ಯ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ "ಛಾಯಾವಾದಿ" ಪ್ರಕಾರದ ಮುಖ್ಯ ಬರವುದಕುಲೆಡ್ 'ಮಹಾದೇವಿ ವರ್ಮಾ' ಒರ್ತಿ ಪುಗರ್ತೆದಾರಾದ್ ಪುದರ್ ಪಡೆಪೆರ್ . ಈ ಪ್ರಕಾರದ ಯಮ ಬೊಕ್ಕಲ ಕೆಲವು ತನ್ನ ಕೃತಿಕುಲೆಗ್ ಮಹಾದೇವಿಯೇ ದೃಷ್ಟಾಂತ ರೂಪಿಸದಿತ್ತೆರ್. ಮೆರೆನ ನಿಜಜೀವನದ ಅಧಾರಿತ್‌ನ ಗೌರ ಪನ್ಪಿ ಕೃತಿ ಒಂಜಿ ಪೊರ್ಲುದ ಪೆತ್ತದ ಕಥೆ.
ಮಹದೇವಿನ ಮಸ್ತ್ ಕೃತಿಕುಲೆನ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಕೆಲವು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮಂಡಳಿಲು ತಂಕುಲೆನ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದ ಭಾಗ ಮಲ್ತೊಂದುಂಡು. ಮೆರೆನ ನೀಲಕಂಠ ಪನ್ಪಿನ ಕೃತಿಡ್ ಒಂದು ನವಿಲುದೊಟ್ಟುಗು ಅರೆಗ್ ಅನುಭವಲೊನ್ ವಿವರಿಸದೆರ್. ಈ ಭಾಗ ಸಿ.ಬಿ.ಎಸ್.ಸಿ ದ ೭ನೇ ತರಗತಿದ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾದುಂಡು. ಮಹಾದೇವಿ ವರ್ಮೆರೆನ ಬಾಲ್ಯದ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಾಯಿನ ಮೆರೆ ಬಚ್ಪನ್ ಕೆ ದಿನ್ ಅಂಚನೆ ಗಿಲ್ಲು , ಐ.ಸಿ.ಎಸ್.ಸಿದ ೯ನೇ ತರಗತಿದ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾದುಂಡು, ಮೆರೆನ ಪದ್ಯ, "ಮಧುರ್ ಮಧುರ್ ಮೆರೆ ದೀಪಕ್ ಜಲ್", ಸಿ.ಬಿ.ಎಸ್.ಸಿದ ೧೦ನೇ ತರಗತಿದ ಹಿಂದಿ-ಬಿ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾದುಂಡು.
ಮಹಾದೇವಿ ವರ್ಮೆರೆನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬೂಕುಲೆಡ್ ಕೆಲವು
- "ಅತೀತ ಕೆ ಚಲಚಿತ್ರ" (ಅತೀತದ ಚಲನಚಿತ್ರ)
- "ಸ್ಮೃತಿ ಕೆ ರೇಖಾಯೆ" (ನೆಂಪುದ ಗೆರೆಕುಲು).
- "ದೀಪ ಶಿಖಾ", ಮೆರೆನ ಕವನ ಸಂಕಲನೊಡು ಮುಖ್ಯವಾಯಿನ.