ವಾಲ್ಮೀಕಿ
ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಒಂಜಿ ಋಷಿ ಬೊಕ್ಕ ಸಂಸ್ಕ್ರತ ಕವಿ; ರಾಮಾಯಣ ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಕರ್ತೃ. ವಾಲ್ಮಿಕಿರ್‌ನ್ ಆದಿಕವಿ ಪನ್ದ್‌ಲಾ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.
ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆವಾಲ್ಮೀಕಿನ ಜೀವನದ ವಿಶಯೊಡು ಮಸ್ತ್ ದಂತಕತೆಲು ಉಲ್ಲ. ಅಯ್ಟ್ ಒಂಜಿ ಕಥೆದ ಪ್ರಕಾರ ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಋಶಿಯಾಪುನ ದುಂಬು ರತ್ನಾಕರ ಆದಿತ್ತೆರ್. ನಾರದೆರ್ನ ಉಪದೆಶದ ಬೊಕ್ಕ ರತ್ನಾಕರಗ್ ಜ್ಞಾನೋದಯ ಆಂಡ್ ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಮಹರ್ಷಿರ್ ಪ್ರಚೇತಸ ಮುನಿರ್‍ನ ಮಗೆ ಅಂಚ ಅರೆಗ್ 'ಪ್ರಚೇತಸ' ಪನ್ಪುನ ಪುದರ್ಲಾ ಉಂಡು. ದೇವೆರ್ನ್ ನೆನೆಯೋಂದ್ ಮಸ್ತ್ ವರ್ಸ ತಪಸ್ಸ್ ಮಲೋಂದ್ ಉಪ್ಪುನಗ ಅರ್ನ ಸುತ್ತೊಡ್ ಪುಂಚ ಬೊಳೆಯ್ಂಡ್. ಪುಂಚ(ಸಂಸ್ಕ್ರತ: ವಾಲ್ಮೀಕಾ, ಕನ್ನಡ: ಹುತ್ತ)ಡ್ದ್ ಪಿದೈ ಬತ್ತಿನ ಕಾರನೊಗ್ ಅರೆಗ್ ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಪನ್ಪುನ ಪುದರ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್.
ರಾಮಾಯಣ ರಚನೆಗ್ ಪ್ರೇರಣೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಮಹರ್ಷಿ ವಾಲ್ಮಿಕಿ ತಮಸ ನದಿತ ಸುದೆಟ್ ಕುಲ್ಲೋಂದು ಖುಷಿಟ್ ರಾಪುನ ಕ್ರೌಂಚ ಪಚ್ಚಿದ ಜೋಡಿನ್ ತೂವೋಂದಿತ್ತೆರ್ ಅಪಗ ಒಂಜಿ ಬೇಡ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಆ ಜೋಡಿದ ಆನ್ ಪಕ್ಶಿನ್ ಬಾಣ ಬುಡ್ದು ಕೆರ್ಪೆ ಅಪಗ ಆ ಪೊನ್ನು ಪಕ್ಶಿ ಸಂಕಟಡ್ ಬುಲ್ಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುಂಡು ಈ ಘಟನೆನ್ ತೂತಿನ ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಕರುಣೆ, ದುಖಃ, ಕೋಪಡ್ ಬೇಡಗ್ ಶಾಪ ಕೊರ್ಪುನಗ ಶೋಕಡ್ ತಿರ್ತ್‌ದ ವಾಕ್ಯನ್ ಶ್ಲೋಕ ರೂಪಡ್ ಪನ್ಪೆರ್ ಮಾ ನಿಷಾದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ತ್ವಮಗಮಃ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ|
ಯತ್ಕ್ಕ್ರೌಂಚಮಿಥುನಾದೇಕಮವಧೀಃ ಕಾಮಮೋಹಿತಮ್ ||
ಇಂದು ರಾಮಾಯಣ ಬರೆಯರೆ ವಾಲ್ಮಿಕಿಗ್ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಯಿನ ಘಟನೆ ಬೊಕ್ಕ ಆ ಸಂದರ್ಭಗ್ ಪ್ರತಿಕ್ರೀಯೆಯಾದ್ ಶ್ಲೋಕರೂಪಡ್ ಪನ್ತಿನ ಪಾತೆರ. ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಅರ್ಥ ಇಂಚ ಉಂಡು: ಅಕಾರನಗ್ ಪಕ್ಶಿನ್ ಕೆರ್ತಿನ ಅನ್ಯಾಯಿ|
ನಿನ್ನ ಪಾಪದ ಫ಼ಲವಾದ್ ಈ ಇತ್ತೆನೇ ಸೈಲ||
ಆ ಪೊರ್ತುಗು ಬ್ರಹ್ಮದೇವೆರ್ ಮಹರ್ಷಿ‌ರ್‌ನ ಆಶ್ರಮಗ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಇಂದೇ ಶ್ಲೋಕರೂಪಡ್ ರಾಮಾಯಣ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ರಚಿಸೆರೆ ಪನ್ಪೆರ್. ನಾರದೆರ್ ಅರೆಗ್ ಪನ್ತಿನ ರಾಮನ ಕಥೆನ್ ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಮಹರ್ಷಿ ೨೪೦೦೦ ಶ್ಲೋಕ ಉಪ್ಪುನ ರಾಮಾಯನ ಮಹಾಕಾವ್ಯನ್ ಸೃಷ್ಟಿ ಮಲ್ತೆರ್.
ರಾಮಾಯಣಡ್ ಒಂಜಿ ಪಾತ್ರ ಆದ್
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆರಾಮ ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ಕೆಲವೆರ್ ಸೀತೆದ ಮಿತ್ತ್ ಆರೋಪ ಮಲ್ಪುನ ವಿಶಯನ್ ಗೂಡಾಚಾರೆರ್ನ ಮುಖಾಂತರ ಅರೆತ್‌ದ್ (ಆಗಸೆನ ಆರೋಪ ಪಂದ್ ಜೈಮಿನಿ ಭಾರತಡ್ ಲಕ್ಮೀಶ ಕವಿ ಬರೆತೆ) ತುಂಬಿನ ಬಾಣಂತಿಗ್ ಅರಣ್ಯಡ್ ಬುಡ್ದು ಬರಿಯಿರೆ ಲಕ್ಶ್ಮಣಡ ಪನ್ಪೆ ರಾಮ ಪನ್ಲೆಕ ಲಕ್ಶ್ಮಣ ಮಲ್ಪೆ. ಅರನ್ಯಡ್ ಬುಲ್ತೋಂದ್ ಇತ್ತಿನ ಸೀತೆನ್ ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಮಹರ್ಷಿಲ್ ಅರ್ನ ಆಶ್ರಮಗ್ ಲೆತ್ತೋಂದ್ ಪೋದ್, ಋಶಿಬೊಡೆದಿಯೆರ್ಡ ಅಲ್ನ ಉಪಚಾರ ಮಲ್ಪೆರೆ ಪನ್ಪೆ ಬೊಕ್ಕ ಅಲೆಗ್ ಅಲ್ಪನೆ ಉಂತೆರೆ ವ್ಯವಸ್ತೆ ಮಲ್ತ್ ಕೊರ್ಪೆ.ಅಲ್ಪನೇ ಲವ-ಕುಶ ಪುಟ್ಟುವೆರ್. ಆ ಅಮರ್ ಜೋಕುಲೆಗ್ ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಮಹರ್ಷಿ ಗುರು ಆಪೆರ್. ರಾಮಾಯಣದ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಗಾಯನನ್ ಲವ-ಕುಶರೆಗ್ ಪಂದ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಮಹರ್ಷಿ ಲವ-ಕುಶನಕುಲ್ನ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬತ್ತ್‌ದ್ ರಾಮಡ ರಾಮಾಯಣ ಗಾನ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಸೀತೆನ್‌ಲಾ ಆರ್ ರಾಮನ ಕೈತಲ್ ಲೆತ್ತೋಂದ್ ಪೋಪೆರ್.
ವಾಲ್ಮಿಕಿ ನಮನ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಕೂಜಂತಂ ರಾಮ ರಾಮೇತಿ | ಮಧುರ ಮಧುರಾಕ್ಷರಮ್ ||
- ಆರುಹ್ಯ ಕವಿತಾಶಾಖಾಂ | ವಂದೇ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಕೋಕಿಲಮ್ ||
ಈ ಪೊರ್ಲುದ ರೂಪಕಾಲಂಕಾರಡ್ದ್ ತುಂಬಿನ ವಾಲ್ನಿಕಿ ಮುನಿನ್ ವಂದಿಸುನ, ನಮಸ್ಕರಿಸುನ ಶ್ಲೋಕ, ಬುಧಕೌಶಿಕ ಮುನಿ ಮಲ್ತಿನ ಶ್ರೀರಾಮರಕ್ಷಾ ಸ್ತೋತ್ರಡ್ ಉಂಡು.
ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಜಯಂತಿ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರ ವಾಲ್ಮಿಕಿ ಜಯಂತಿಗ್ ರಜೆ ಕೊರ್ತ್ಂಡ್
ಜಾಸ್ತಿ ಒದರೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಆದಿಕವಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿ -ಮಾಸ್ತಿ ವೆಖಟೇಶ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್
- ವಾಲ್ಮೀಕಿ -ತ.ಸು. ಶಾಮರಾಯ (ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕ ಸಂಪದ)
- ಮಹರ್ಷಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿ -ಕೆ.ವಿ. ಚಂದ್ರಜ್ಯೋತಿ (ಪ್ರ: ಸ್ಟೂಡೆಂಟ್ ಬುಕ್ ಕಂಪನಿ, ತುಮಕೂರು)
- ಎಳೆಯರ ರಾಮಾಯಣ -ಮೈ.ನ. ನಾಗರಾಜ
- ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಭಾಗ್ಯ -ಕುವೆಂಪು
- ಜನಪ್ರಿಯ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣ -ಕುವೆಂಪು
- ಶೂದ್ರ ತಪಸ್ವಿ -ಕುವೆಂಪು
- ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ -ಕುವೆಂಪು
- ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ಮಹಾನ್ವೇಷಣಂ -ವೀರಪ್ಪ ಮೊಯಿಲಿ
- ರಾಮಾಯಣ ವಿಷವೃಕ್ಷ -ಬಂಜಗೆರೆ ಜಯಪ್ರಕಾಶ್
ದೃಶ್ಯ ಮಾದ್ಯಮಡ್
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕನ್ನಡಡ್ ಡಾ|ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ನ ಅಭಿನಯಟ್ 'ವಾಲ್ಮಿಕಿ' ಪನ್ಪುನ ಚಿತ್ರ ಉಂಡು. ಘಂಟಸಾಲೆ‌ರ್ನ ಸಂಗೀತ ಉಂಡು. ಪಿ.ಸುಶೀಲಾ ಪನ್ತಿನ 'ಜಲಲ ಜಲಲ ಜಲಧಾರೆ' ಪದ ಜನಪ್ರೀಯ ಆತ್ಂಡ್.