ಸುಗ್ಗಿದ ನಲಿಕೆ

ಸುಗ್ಗಿದ ನಲಿಕೆ ಪಂಡ ಕರ್ನಾಟಕದ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗೊಡು ನಡಪುನ ಒಂಜಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ತೂಂಡ ಮೈದಾನದ ಮಸ್ತ್ ಊರುಲು ದೈವೊಲೆನ ಜಾತ್ರೆಲೆನ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ತೊಂದು ಬೈದೆರ್. ಹೋಳಿ ಪರ್ಬ, ಸುಗ್ಗಿದ ಪರ್ಬ, ಸುಗ್ಗಿದ ಆಚರಣೆಡ್ ಇಂಚಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಇಜ್ಜಿ. ಈ ಮಾತಾ ಪರ್ಬೊಲೆನ ಹಿನ್ನೆಲೆಡ್ ಉತ್ತರಗನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಹಾಲಕ್ಕಿ ಜನಾಂಗದಕ್ಲೆನ ಸುಗ್ಗಿದ ನಲಿಕೆನ್ ಲಾ ನಮ ತೂವೊಂದೇ ಉಂಡು.

ಹಾಲಕ್ಕಿ ಒಕ್ಕಲಿಗರ ಸುಗ್ಗಿದ ನಲಿಕೆ

ಈ ಜನಕುಲು ಕಿರುಗುಡ್ಡ, ಕುರುಚಾಲು ಲ್ಕಾ ಕಾಡು, ಹೊನ್ನಾವರ್, ಕುಮಾಟಾ, ಗೋಕರ್ಣ, ಅಂಕೋಲಾ ಬೊಕ್ಕ ಕಾರ್ವಾರ್ ಪ್ರದೇಶೊಲೆನ ನದಿ ಬಾಗೊಲು ಬೊಕ್ಕ ಕಡಲತೀರೊಲೆಡ್ ಎಲ್ಯ ಎಲ್ಯ ಇಲ್ಲ್ ಲೆನ ಗುಂಪುಲೆಡ್ ಜೀವನ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಹಾಲಕ್ಕಿ ಒಕ್ಕಲಿಗಾರ್ನ ಸುಗಿ ರಾಗ ವರ್ಣರಂಜಿತ ಸಮಾರಂಭ ಈ ಉತ್ತರಗನ್ನಡಡ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಜನಾಂಗದ ಮುಖಂಡೆರ್ [ನಮಧಾರಿಲು] ಕೋಮಾರ್ಪಂಥೆರ್, ಗ್ರಾಮ ಒಕ್ಕಲಿಗಾರ್ಲು, ಅಂಬಿಗಾರ್ಲು, ಮುಕ್ರಿಯೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಮರಾಠೆರ್ಲಾ ಸುಗ್ಗಿದ ಉತ್ಸವ ನಡತ್ಂಡ್. ಉಂದು ದಾಯೆಗ್ ಆಂಡ್ ಪನ್ಪಿನೆತ್ತ ಬಗ್ಗೆ ಹಾಲಕ್ಕಿ ಜನೊಕ್ಲೆಗ್ ಐತಿಹ್ಯೊಲು ಉಂಡು.

ಪುರಾಣ

ಒಂಜಿ ಸರ್ತಿ ಕೈಲಾಸೊಡು ಗಂಗಾ-ಗೌರಿದ ಜೋಕುಲು ಒಂತೆ ಕಲೆ ಕಲ್ಪೊಡು ಪಂದ್ ನಿಶ್ಚಯ ಮಲ್ತೆರ್. ಶಿವ ಆಯನ ಇಚ್ಛೆ ಪ್ರಕಾರ ಆಯನ್ ಗುರುನ ಕೈತಲ್ ಕಡಪುಡುವೆರ್. ಗುರುಗು ಇಷ್ಟ ಆಯಿನಲೆಕ ಚೆನ್ನಿಮಣ್ಣೆ ಗೊಬ್ಬೆರೆ ಎಂಕ್ ಕಲ್ಪಾಪುಂಡಾ? ಡ್ಯಾಮೆಜ್ ಆಡೊಡು ಪನ್ಪಿನೆನ್ ಎಂಕ್ ಕಲ್ಪಾವೊಲಿ? ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಎಂಚ ಆಡೊಡು ಪನ್ಪಿನೆನ್ ಎಂಕ್ ಕಲ್ಪಾವೊಲಿ? ಕೇನ್ನಗ, ಆರ್ ಉಂದೆನ್ ಬುಲಿ ಬಾಲೆಲು ಆಡೊಂದಿತ್ತಿನ ಆಟ ಪಂಡ್ದ್ ತಡೆಪೆರ್. ಕೋಲಟ ಪಂಡ ಹರಿಜನ ಗೊಬ್ಬು. ಸಿದ್ಧನ ಆಟೊನು ಯಕ್ಷಗಾನ ಹೈಗರ್ ನ ಆಟ ಪಂಡ್ದ್ ಸಂಗಬಲ್ಯ ನಿರಾಕರಣೆ ಮಲ್ಪುಂಡು. ಅಪಗ ನಿಕ್ಲೆನ ಅಪ್ಪೆ ಅಮ್ಮೆ ಒಪ್ಪೊಂದಿಜ್ಜೆರ್ ಗುರು ನಿಕ್ಕ್ ಸುಗ್ಗಿ ಕುಣಿತ ಒಟ್ಟುಗು ಅವೆನ್ ಕಲ್ಪಾವೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಜೋಕುಲು ನಿಕ್ಕ್ ಸುಗ್ಗಿ ಕುಣಿತ ಕಲ್ಪಾವೊಡು ಪಂದ್ ಒತ್ತಾಯ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಕ್ಲೆನ ಒತ್ತಾಯೊಗು ಬುಡುದು, ಗುರು ಕಲೆನ್ ಕಲ್ಪಾವೆರ್. ಅವೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಊರುದ ಇಲ್ಲದ ಎದುರು ಜೋಕುಲು ಒಟ್ಟು ಸೇರೊಂದು ಸುಗ್ಗಿದ ನಲಿಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಉಂದೆನ್ ತೂದು, ಶಂಕರೆರ್ ಜೋಕುಲೆನ್ ಶಾಪ ಮಲ್ಪುವೆರ್, ಉಂದು ಎಂಕ್ಲೆಗ್ ಸೂಕ್ತ ಅತ್ತ್ ಪಂದ್. ಅಪಗ ಜೋಕುಲೆನ ಕೈಟ್ ಉಪ್ಪುನ ಕೋಲು, ಕುಂಚ ನೆಲಕ್ ಬೂರುಂಡು. ಅಪಗ ಒರಿ ಹಾಲುದ ಬಾಲೆ ಅವೆನ್ ದೆತೊನುವೆರ್. ಸುರುತ ಆಟೊಡು, ಜೋಕುಲು ಅಶುಭ ಆಯಿನೆಡ್ದಾವರ ಆ ಜೋಕುಲೆಗ್ ಎಲ್ಲಾ ಬುಡ್ದು ಪೋಪೆರ್. ಪಚ್ಚೆ ದೈ ಕಡ್ಪಂದೆ ಐನ್ ದಿನ ಮಾಸ ದೆಪ್ಪಂದೆ ದೇವೆರೆ ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ತುದ್ ಈ ಕಲೆನ್ ಮಲ್ಪುವೆ ಪಂದ್ ಗುರು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಈ ಸುಗ್ಗಿದ ನಲಿಕೆ ಇನಿಲಾ ನಡತೊಂದುಂಡು ಪಂದ್ ಕಲಾವಿದೆರ್ ಪನ್ಪೆರ್.

ಸುಗ್ಗಿಮೇಳದ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮಾರಂಭ

ಬೆನ್ನಿದ ಮೇಳೊಗು ಕೋಲು, ಕುಂಚ, ಕಪ್, ತಾಲ, ಜಾಗಟೆ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಪೂರಾ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಕೊರ್ಪಿನ ದುಂಬು ಅರಸು ಗೌಡೆರ್ ಕಜಿಪು ಅರಿನ್ ಮಂತ್ರ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕರಿ ಅರಿ ಒಂಜಿ ಪ್ರಮುಖ ವಸ್ತು ಪಂದ್ ಕಲಾವಿದೆರೆಗ್ ಅನಿಸವುಂಡು. ಅಕುಲು ಅವೆನ್ ದೆತೊಂದು ಅಕ್ಲೆನ ಸೊಂಟೊಡು ಗಟ್ಟಿಯಾದ್ ದೀಪೆರ್. ಕಜಿಪುದ ಅರಿ ಪತೊಂದು ಉಪ್ಪುನ ಕಲಾವಿದೆರ್ ಬೊಲ್ದು ಅರಿನ್ಲಾ ಪತೊಂದುಲ್ಲೆರ್. ಅಪಗ ಕಲಾವಿದೆರ್ ಕಲ್ಪರೆ ಬರ್ಪೆರ್. ಕರಿಕಾನ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ದೆಪ್ಪುನ ಜಾಗೆ. ಅಲ್ಪಡ್ದ್ ಈರ್ ಸುಗ್ಗಿ ಮಲ್ಪೊಡು. ಕರಿಕನ ಪಂಡ ಸುಮಾರ್ 10 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಒಂಜಿ ಚೌಕದ ಚಪ್ಪಡಿ ಇತ್ತುದ್ ಒಂಜಿ ಮುಚ್ಚಿದ ಬಾಕಿಲ್ ಉಂಡು. ಅಯಿತ ನಡುಟು ಒಂಜಿ ಕಂಬ ಉಂಡು. ಉಂದೆನ್ ಸುರಗಿ ಕಂಬ ಪನ್ಪೆರ್. ಉಂದೆಟ್ ಕೆಲವು ಟ್ಸಿಲ್ಸ್ ಉಂಡು. ಕಲಾವಿದೆರೆನ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನೊಗು ಸಂಬಂಧ ಪಟ್ಟಿನ ಕೋಲುಲು, ಕುಂಚೊಲು, ಗೆಜ್ಜೆ, ಜಗಟೆ, ತಾಲೊಲು ಈ ತಿಸಿಲ್‍ಲೆಡ್ ನೇಲುದು ಪಾಡುವೆರ್. ಕಲಾತಾಂಡ ಕರಿಕಾನ ಬುಡುದು ಪೋಪಿನ ದುಂಬು, ಹೆಡುಂಬೆ ಒಂಜಿ ಕೋಲುದ ವಾದ್ಯೊನು ಊದುದು ಜನಕುಲೆಗ್ ಅಕ್ಲೆನ ತಂಡ ಬುಡುದು ಪೋಯಿನ ಸಂಕೇತ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಹೆಡುಂಬೆ ಪನ್ಪಿನ ಮರತ ವಾದ್ಯದ ಸಬ್ದ ರಡ್ಡ್ ನಾಲ್ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರೊರ್ದು ಕೇನುಂಡು ಪನ್ಪೆರ್.

ಒಂಜಿ ಕಲಾವಿದೆರೆನ ವೇಷ

ಹಿರಿ ಸುಗ್ಗಿಗ್ ಮುಖ್ಯ ಅಲಂಕಾರ ಪಂಡ ಗುಡಿಕಾರೆರ್ ಅವೆತ ಮಿತ್ತ್ ಪಕ್ಕಿ ಕುಲ್ಲುದುಪ್ಪುನಂಚ ಮಲ್ಪುನ ಬಣ್ಣ ಬಣ್ಣದ ಕಾಕಜಿದ ಉಂಡೆಲು. ಸೀರೆದ ಮಿತ್ತ್ ಕೆಂಪು ಬೊಕ್ಕ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ವಸ್ತ್ರ ಬೊಕ್ಕ ಜಾಕೆಟ್ ಬೊಕ್ಕ ಸೊಂಟೊಗು ಕಟ್ಟುನ ಒಂಜಿ ತುಂಡು ಬಟ್ಟೆನ್ ಪಾಡ್ದ್ ಪ್ಲೀಟೆಡ್ ಉತ್ತು ಅತ್ತ್ಂಡ ಪೈಜಾಮದ ಕೆಳಭಾಗೊನು ಪಾಡುವೆರ್. ತರೆಕ್ ಕರಚಿಫ್ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಥೂರಾಯಿಗ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ತ್ ಕಟ್ಟುವೆರ್. ತುರಾಯಿದ ಕೆಳ್ಗ್, ಹಣೆಟ್, ಅಕುಲು ಒಂಜಿ ಕಮಾನುದ ಏಪ್ರನ್‌ನ್ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಬೆಗಡೆ ಕನ್ನಡಿದ ತುಂಡುಲೆನ್ ಸಾಮರಸ್ಯೊಡು ಜೋಡಾದ್ ಮುತ್ತುಲೆನ ತಂತಿಲೆನ್ ಕೆಳಗ್ ತೂವೊಲಿ.

ಸುಗ್ಗಿದ ಮೆರವಣಿಗೆ

ಸುಗ್ಗಿದ ತಂಡದ ಕಲಾ ತಂಡೊಡು ತುರಾಯಿ ಕಟ್ಟುನ ಕಲಾವಿದೆರ್ ನಾಲ್ ಸಾಲ್ಡ್ದ್ ಪದ್ರಾಡ್ ಸಾಲ್ ಮುಟ್ಟ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಕಡವಡ ಪ್ರದೇಶೊದ ಸುಗ್ಗಿದ ಮೇಳೊಡು ಸುಗ್ಗಿ ದೈವೊನು ಕನಪಿನ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಉಂಡು. ಥುರಾಯಿ ಧರಿನ ಕಲಾವಿದೆರ್ ಬುಡ್ದು ಕೈಟ್ ಕತ್ತಿ ಪತೊಂದು ಕರಡಿ, ಹನುಮಾನ್, ಕಳ್ಳೆ, ಪೊಲೀಸ್, ಋಷಿ ಮುನಿ, ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್, ಬೊಕ್ಕ ಮುಸ್ಲಿಂ ವೇಷೊಲು ಬೊಕ್ಕ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಮಸ್ತ್ ವೇಷೊಲು ಉಂಡು.

ಸುಗ್ಗಿದ ನಲಿಕೆ

ಸುಗ್ಗಿದ ವೇಷ ಧರಿನ ಕೋಲು ಮೇಳದ ಕಲಾವಿದೆರೆನ ಕೈಟ್ ಕೋಲು ಪತೊಂದು ಹಿನ್ನೆಲೆ ವಾದ್ಯದ ಸ್ಪಂದನೊಗು ಪದೊಕುಲೆನ್ ಪಡ್ಗರೆರ್ ಪಾಡುವೆರ್. ಪಾಡ್ದನೊಲೆನ್ ಪುನರಾವರ್ತನೆ ಮಲ್ಪುನಗ ಕಲಾವಿದೆರ್ ನಲಿಪುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿದ ಬಡಿತದ ಲಯ, ನಲಿಕೆದ ನಲಿಕೆ ಬೊಕ್ಕ ಮೈತ ಭಂಗಿಲಾ ಆ ಲಯೊಗು ಅನುಗುಣವಾದ್ ಬದಲಾಪುಂಡು. ಕುಂಚ ಮೇಳದ ಜನೊಕುಲು ನವಿಲು ಗರಿಟ್ ಮಲ್ತಿನ ಕುಂಚೊನು ಎಡತ್ತ ಕೈಟ್ ಪತೊಂದು ಬಲತ್ತ ಕೈಟ್ ಪತ್ತಿನ ಕೋಲುಡ್ ಕುಂಟುದ ಬುಡೊಟು ಮೆಲ್ಲ ಮೆಲ್ಲ ಗುದ್ದುವೆರ್. ಚೋಹೊಚೊ, ಸೊಹೊಚೊ, ಒಹೊಸ, ದಾಯ್ಯೋ ದಾಯ್ಯೊ, ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯದ ತಾಳೊಗು ಅನುಗುಣವಾದ್ ಹೇಲೂ ಪನ್ನಗ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಭಂಗಿಡ್ ನಲಿಪುವೆರ್.

ಸುಗ್ಗಿದ ಉತ್ಸವ

ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ತಾಲೂಕಿನ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆ. ಶಿರವಾಸೆ ಪನ್ಪಿ ಊರುಡು ಸುಗ್ಗಿದ ಉತ್ಸವ ನಡಪುಂಡು. ಈ ಪರ್ಬ ಪ್ರತೀ ವರ್ಸೊ ಏಪ್ರಿಲ್ ಮಾಸೊಡು ನಡಪುಂಡು. ಈ ಪರ್ಬ ವಿಶೇಷ. ಉಂದು ರಡ್ಡ್ ವಾರ ಮುಟ್ಟ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಒಂಜಿ ದಿನೊತ ಈ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಈ ಊರುಡು ಅಕುಲು ಚೌಟ ಪನ್ಪಿನ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟ್ ದ ನಿಯಮೊನ್ ಪಾಲನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಈ ದಿನ ಇಲ್ಲಡ್ ಮಾಸ ಕಜಿಪು ಮಲ್ಪೆರೆ ಸಾಧ್ಯ ಇಜ್ಜಿ. ಅಂಚನೆ, ನಿಕ್ಲೆನ ಕಾರ್ಡ್ ಶೂ ಪಾಡೆರೆ ಸಾಧ್ಯ ಇಜ್ಜಿ. ಚೌತ ಪಂಡ ಇಲ್ಲದ ಪಿದಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಉಲಯಿ ಮಾತಾ ರೀತಿಡ್ ಸ್ವಚ್ಛ ಮಲ್ಪುನವು ಅಂಚನೆ ಈ ಸುಗ್ಗಿದ ಪರ್ಬದ ಪೊರ್ತುಡು ಸುಮಾರ್ ಪದಿನೈನ್ ದೈವೊಲು ಅತ್ತ್ಂಡ ಅಯಿಡ್ದ್ ಜಾಸ್ತಿ ದೈವೊಲು ದೇವಸ್ಥಾನೊದ ಒಳ್ ಡ್ದ್ ಪಿದಯಿ ಮುಟ್ಟ. ಊರುದ ಪಿದಾಯಿದ ಒಂಜಿ ಕಂಡೊಡು ನಲಿಪೆರೆ ದೈವೊಲೆನ್ ಲೆತೊಂದು ಬರ್ಪೆರ್. ರಡ್ಡ್ ಊರುದ ಜನೊಕುಲು ಒಟ್ಟು ಸೇರ್ದ್ ಶಿರವಸೆ ಹಡ್ಲು ಗದ್ದೆ ಕೆರೆ ಹರ ಮಲ್ಪುನ ಈ ಪರ್ಬೊನು ಊರುದ ಜನೊಕುಲು ಒಟ್ಟು ಸೇರ್ದ್ ಬಾರ್ ಕಂಡೊಡು ದೈವೊಲೆನ್ ನಲಿಪೊಂದು ಬಾರೀ ಉತ್ಸಾಹೊಡು ಈ ಸುಗ್ಗಿದ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ದುಂಬು ದೈವದ ಮೂಂಕು ಕಳೆವೊಂದು ರಡ್ಡ್ ವಾರ ಭಕ್ತಿ ಭಕ್ತಿಡ್ ಉತ್ಸವ ನಡತೊಂದಿತ್ತ್ಂಡ್.