ಕೀಲು ಕುದುರೆ

ಕೀಲು ಕುದುರೆ ನಲಿಕೆ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯೊದ ಬಿಜಾಪುರ, ಬಳ್ಳಾರಿ, ಮಂಡ್ಯ, ಮೈಸೂರು, ಬೆಂಗಳೂರು, ಕೋಲಾರ, ಕೊಡಗು ಬೊಕ್ಕ ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಲಾ ಇಪ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಜಾನಪದ ನಲಿಕೆ. ಇತ್ತೆ ಬೇತೆ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ಜ ಲಾ ಈ ನಲಿಕೆ ಉಂಡು. ಕೊಡಗು ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಉಂದೆನ್ 'ಪೊಯ್ ಕುದುರೆ' ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಕುದುರೆ ಕೋಲ, ಪಂದ್ ಲಾ ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಜನಪದ ಕತೆಲ್ನ ಪ್ರಕಾರ ರಾಜಕುಮಾರೆ ಆಯೆನ ಪ್ರಿಯತಮೆನ್ ಗುಟ್ಟಾದ್ ತೂಯೆರೆ ಪೋನಗ ಇಜ್ಜಂಡ ಆಲೆನ್ ಅಪಹರಣ ಮಲ್ಪೆರೆ ಕೀಲು ಕುದುರೆದ ವೇಸ ಪಾಡೊಂದು ಪೋವೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಇತ್ತೆ ಕೀಲು ಕುದುರೆಡ್ ಒಂಜಾತ್ ಬದಲಾವಣೆಲು ಆದ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಆಕೃತಿಲು ಉಲ್ಲ. ಮಲ್ಲ ಮೆರವಣಿಗೆಡ್ ಕೀಲು ಕುದುರೆ ನಲಿಕೆನ್ ತೂವೊಲಿ.

ಕೀಲು ಕುದುರೆ ನಲಿಕೆ

ಕೀಲು ಕುದುರೆ ರಚನೆ

ಕೀಲು ಕುದುರೆ ಗೊಂಬೆಲೆನ್ ಬೆದ್ರ್ ದ ದಬ್ಬೆಡ್ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕುದುರೆ ದ ಆಕಾರೊಗು ಸರಿಯಾದ್ ಅಯ್ತ ಬಂಜಿ, ಮೈಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ಆಕಾರೊಲೆನ್ ನೇಯ್ದ್ ಕಟ್ಟುವೆರ್. ಕೆಕ್ಕಿಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಂಡೆನ್ ಕಲಾವಿದೆರ್ ಇಜ್ಜಾಂಡ ಊರುದಕುಲು ಏರಾಂಡಲಾ ಮಲ್ತ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಕುದುರೆದ ತರೆನ್ ಕಾಕಜಿದ ಬಂದೊಡು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ತರೆತ್ತ ಉಲಾಯಿ ಟೊಳ್ಳಾದ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಈ ಗೊಂಬೆಲೆನ್ ಪತೊಂದು ನಲಿಪೆರೆ ಬೋಡಾಪಿಲೆಕ ಮರತ್ತ ಕಾರ್ ಅಯಿಕ್ ದೀಪೆರ್. ಅಗುರ ಇತ್ತಿನ ಮರಟ್ ಮಲ್ಪುನ ಈ ಕಾರ್ ೨ ಅಡಿ ಉದ್ದ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಅಯಿತ್ತ ಮಿತ್ ಕಲಾವಿದೆರ್ ಕಾರ್ ದೀದ್ ನಲಿಪ್ಪುಲೆಕ್ಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆನ್ ಕೀಲು ಕುದುರೆ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುನಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕೀಲು ಕುದುರೆಗ್ ಬೋಡಾಪಿನ ಬಣ್ಣ ಬೊಕ್ಕ ಮಿತ್ ಪಾಡುನ ಕುಂಟು ಉಂದೆನ್ಲಾ ಅಯಿಕ್ ಪಾಡುವೆರ್. ಕುದುರೆನ್ ಪತೊಂದು ಕಲಾವಿದೆರ್ ವಾದ್ಯೊಗು ಸರಿಯಾದ್ ಅಯಿನ್ ಆಡಾವೆರ್

ಕಲಾವಿದೆರೆನ ನಲಿಕೆ

ಕಲಾವಿದೆರ್ ನಲಿಪುನಗ ಕುದುರೆದ ಬೆರಿಡ್ದ್ ಅಕುಲ್ನ ಪುಗೆಲೆಗ್ ಕುದುರೆ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತಿನ ದಬ್ಬೆನ್ ಕಟ್ಟೊಣುವೆರ್. ಅಯಿತ್ತ ಲಗಾಮು ಕೈಟ್ ಪತ್ತ್ ದ್ ಅಯಿತ ತರೆ ಬೊಕ್ಕ ಬೀಲನ್ ಆಡಾವೊಂದು ದುಂಬು ದುಂಬು ಪೋಪೆರ್. ಇಡೀ ಕುದೆರೆನ್ ಆಡಾನಗ ಕುದುರೆನೆ ನಲಿಪ್ಪುಲೆಕ ತೋಜುಂಡು.ಕೀಲು ಕುದುರೆ ಕಲಾವಿದೆರ್ ರಾಜ ರಾಣಿಲ್ನ ಲೆಕದ ಕಿರೀಟ, ಸರೊಲು, ನಡುಬಿಲ್ಲೆ, ಕತ್ತಿ ಇಂಜಿತ್ತಿನ ಪೂರ ಪಾಡೊಂದು ಇಪ್ಪುವೆರ್. ಮೋನೆಗ್ ಬಣ್ಣ ಕಾರ್ ಗ್ ಗೆಜ್ಜೆ ಕಟ್ಟ್ದ್ ನಲಿಪ್ಪುವೆರ್. ಸಾಮ್ಯಾವಾದ್ ಈ ನಲಿಕೆಡ್ ಒಂಜಿ ಆಣ್ ಬೊಕ್ಕ ಒಂಜಿ ಪುಣ್ಣು ವೇಸ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಆಣ್ ಕುದುರೆ ಬೊಕ್ಕ ಪೊಣ್ಣು ಕೀಲು ಕುದುರೆ ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಲಿಪ್ಪುನ ಕ್ರಮೊ. ಇತ್ತೆ ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ ನವಿಲುದ ಆಕೃತಿದ ಕೀಲು ಕುದುರೆಲಾ ಉಂಡು. ಜಾತ್ರೆ, ಮೆರವಣಿಗೆ ಇಜ್ಜಾಂಡ ಉತ್ಸವೊಲೆಡ್ ಕೀಲು ಕುದುರೆದ ನಲಿಕೆ ತೂವೊಲಿ.

ಕೀಲುಕುದುರೆ ವಾದ್ಯೊಲು

ನಾಗಸ್ವರ, ಡೋಲು, ತಮಟೆ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ವಾದ್ಯೊಲೆನ್ ಕೀಲು ಕುದುರೆ ನಲಿಕೆಡ್ ಗಲಸುವೆರ್. ಇತ್ತೆ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸೆಟ್ ದ ವಾದ್ಯೊಗು ಕೀಲು ಕುದುರೆಲು ನಲಿಪ್ಪುವೆರ್. ಪರ್ಬೊ, ಮದಿಮೆ, ಬ್ರಹ್ಮಕಲಸೊ, ಜಾತ್ರೆ, ಮೆರವಣಿಗೆ ಇಂಚನೆ ಮಸ್ತ್ ಜನ ಕೂಡುನಲ್ಪ ಕೀಲು ಕುದುರೆ ನಲಿಕೆ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಅಯಿಕ್ ಬೋಡಾಯಿನ ಅಲಂಕಾರಡ್ ಕಾಲ ಕರಿಲೆಕನೆ ಒಂಜಾತ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊಲ ಉಂಡು.

ಉಲ್ಲೇಕೊ

1. ಕರ್ನಾಟಕ ಜನಪದ ಕಲೆಗಳು: ಸಂಪಾದಕ-ಗೊ.ರು.ಚನ್ನಬಸಪ್ಪ, ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಶತ್ತು,೧೯೭೭
2. ಕರ್ನಾಟಕ ಜನಪದ ಕಲೆಗಳ ಕೋಶ: ಸಂಪಾದಕ-ಹಿ.ಚಿ.ಬೋರಲಿಂಗಯ್ಯ, ಪ್ರಸಾರಾಂಗ ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಹಂಪಿ, ೧೯೯೬