ಕುರುವಾಯಿ
ಬೆನ್ನಿದ ಪರಪುಡು ಕಿದೆಟ್ ಉಪ್ಪುನ ಕೈ ಕಂಜಿಲೆನ್ ಕಾಪುನ ಒಂಜಿ ಆಚರಣೆದ ಕಟ್ಟ್. ಜನಪದೆರ್ ಕೈ ಕಂಜಿಲೆನ್ ತಾಂಕೋಂದಿತ್ತಿನೆಡ್‌ದಾತ್‍ರ ಅವೆನ್ ಕಾಪೆರೆ ಒಂಜಿ ದೈವೊನು ನಂಬೋಂತ್ತೆರ್. ತುಳುವೆರ್ನ ಆರಾಧನಾ ಪರಂಪರೆಡ್ ಜನಕುಲ್‍ನ ರಕ್ಷಣೆದೊಟ್ಟುಗು ಪ್ರಾಣಿಲೆನ ರಕ್ಷಣೆ ಮುಖ್ಯವಾದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಅಯಿಕಾತ್ರ ಮಸ್ತ್ ಸುಲಭದ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಮೂಲಕ ಪೆತ್ತ ಎರ್ಮೆನ್ ಕಾತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಕುರುವಾಯಿ ದೀದ್ ಆರಾಧಿಸುವ ಆದಿದೈವ,ಸಿರಿ ಪಾಡ್ದನಡ್ ಬರ್ಪಿ ಸಿರಿನ ದಾಸಿ ಆಯಿನ ದಾರು. ಆರ್ ಕಿದೆಟ್ ಕಂಜಿ, ಕೈ ಕಂಜಿಲೆನ್, ಸಂಪತ್ತುನು ಕಾಪುವೆರ್ ಪಂದ್ ಜನಕುಲು ನಂಬುವೆರ್.
ಮಸ್ತ್ ಸುಲಭದ ಈ ಕೂಡ್-ಕಟ್ಟ್‌ನ್ ಬೆನ್ನಿ ಬೆನ್ಪಿನಕುಲು ಮಲ್ತೊಂದು ಬೈದೆರ್. ಒಂಜಿ ಪಾವು ಉರ್ಪೆಲರಿ ಪಾಡ್ದ್, ಪೊರ್ತು ಕಂತುನ ಪೊರ್ತುಗು ಕಡೆದ್ ತೆಲ್ಲಾವು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಯೆತ ಒಟ್ಟುಗು ಒಂಜಿ ಮೀನ್‍ದ ರೆಸನ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಪೊರ್ತು ಕಂತುನ ಪೊರ್ತುಗು ಇಲ್ಲದ ಜಾಲ್‍ಡ್ ಒಂಜಿ ಮನೆನ್ ಮೂಡಾಯಿಗ್ ತಿರ್‍ಗಾದ್ ದೀದ್ ಅಯಿತ್ತ ಮಿತ್ತ್ ಬಾರೆದ ಕೊಡಿ ಇರೆ ಪಾಡ್ದ್ ಅಡಿಕ್ ಚೂರು ನುಪ್ಪು ಅಯಿತ್ತ ಮಿತ್ತ್ ರಡ್ಡ್ ತೆಲ್ಲಾವು ಬಲಸ್‍ದ್ ಮಿತ್ತ್ ಗ್ ಮೀನ್‍ದ ತುಂಡುಲ ರೆಸಲಾ ಪಾಡುವೆರ್. ಇರೆತ್ತ ಕೊಡಿಕ್ ಒಂಜಿ ತುಂಡು ಮೀನ್‍ನ್ ಪಾಡುವೆರ್. ತಿಬಿಲಡ್ ದೀಪ ದೀದ್ ಅಯಿನ್ ತಡ್ಪೆದ ಮಿತ್ತ್ ದೀದ್ ಇಲ್ಲ ಜಾಲ್‍ಡ್ ಇತ್ತಿನ ಕುರುವಾಯಿಗ್ ಕಯ್ ಮುಗಿವೆರ್. ಒಂಜಿ ಚೊಂಬು ನೀರ್ ನ್ ಈ ಇರೆತ್ತ ಎದುರುಡು ದೀಪೆರ್. ನೇನ್ ಬಲಸಿನ ಹಿರಿಯೆರ್ ತಡ್ಪೆನ್ ಪತ್ತೊನುವೆರ್. ಅಕಲ್ನ ಒಟ್ಟುಗು ಉಪ್ಪುನ ಇಲ್ಲದ ಜೋಕುಲು ಬಾಲೆಲು ಮಾತೆರ್‍ಲಾ ಸೇರ್‍ದ್ ಆ ಕುರುವಾಯಿನ್ ಪತ್ತೊಂದು ಕಿದೆತ್ತ ಪಿರವು ಪೋಪೆರ್. ಕಿದೆತ ಪಿರವುಡು ನೀರ್ ತಲ್ತ್ದ್ ಮನೆ ದೀದ್ ತಡ್ಪೆನ್ ದೀಪೆರ್. ಬಲಸ್ದಿನ ಹಿರಿಯೆರ್ ಜಾಲ ಬೈ ಕೊರತಿ ಇಜ್ಜಾಂಡಾ ದಾರುಗು ಕೈ ಮುಗಿದ್ ನೆನೆತ್ತೊಂದು ನುಡಿಕಟ್ಟ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಕಿದೆಟ್ ಉಪ್ಪುನ ಎರು ಕಂಜಿ ಕೈ ಕಂಜಿ ಮಾತೆನ್ ಪೋಯಿನಲ್ಪ ಬತ್ತಿನಲ್ಪ ಕಾಪೊಡು ಇಸೊನು ಕಡಪ ರಾಜ್ಯೊಗು ಪಾಡೊಡು, ಅಮೃತೊನು ಕೈ ಸೇರಾವೊಡು ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ತೆಪ್ಪುಡು ಇತ್ತಿನ ಗೆಂಡೊಗು ಕೊಡಿ ಬಿರೆಲ್‍ಡ್ ಎಣ್ಣೆ ಸೆಡ್ಡಿದ್ದ್, ಪುಗೆತ್ತ ಲೋಬನ ಪಾಡ್ದ್ ಆರತಿ ದೆರ್ಪುವೆರ್. ಕುರುವಾಯಿ ದೀದ್ ಕಿದೆತ್ತ ಕಂಜಿ ಕೈ ಕಂಜಿಲೆಗ್ ಕಾಡ ಮುರ್ಗೋಲೆಡ್ದ ತೊಂದರೆ ಆವಂದಿನಂಚ ಅವೆಕ್ ಸೀಕ್ ಸಂಕಡ ಬರಂದಿನಂಚ ನಟ್ಟೊನುವೆರ್.
ಕೈ ಮುಗಿದ್ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಲಸ್ದಿನ ಕುರುವಾಯಿಗ್ ಬೆರಿ ಪಾಡ್ದ್ ಉಂತುವೆರ್. ದಾದ ಆಯೆರೆ ಸಾಧ್ಯ ಇಜ್ಜ ಅವು ಪೂರ ಸಾಧ್ಯ ಉಂಡು ಪಂದ್ ಕಟ್ಟು ಕಥೆಲೆನ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಉದಾಹರಣೆಗ್, ಗೋಕುದ ಮರಟ್ಟ್ ಪೆಲಕಾಯಿ ನೇತಾಡೋಂದುಂಡು, ಕುಕ್ಕುದ ಮರಟ್ ತಾರಾಯಿ ತೋಜೋಂದುಂಡು, ಬಾನೋಡು ಸೂರ್ಯ ಚಂದ್ರೆರ್ ಒಟ್ಟುಗು ಉಲ್ಲೆರ್. ಬರಿತ ಇಲ್ಲದ ಅಜ್ಜಿ ಪಕ್ಕಿಲ್‍ಡ ಪಾತೆರೊಂದುಲ್ಲೆರ್, ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಕಟ್ಟು ಕಥೆಕುಲೆನ್ ಪಂದ್ ಜೋಕುಲೆನ್ ಭ್ರಮೆತ್ತ ಲೋಕೊಗು ಕೊನೊಪೆರ್. ರಡ್ಡ್ ನಿಮಿಷ ಕರಿನೆ ಬಲಸ್ದಿನ ಇರೆನ್ ತಿರ್‍ಗಾದ್ ಕೊಡಿ ಇರೆತ್ತ ಒಂಜಿ ತುಂಡುನ್ ದೆತ್ತ್‌ದ್ ಬಲಸ್ದಿನ ಪೂರಾ ತಿನಿಯೆರೆಲಾ ವಂತೆ ವಂತೆ ಆ ತುಂಡುದ ಮಿತ್ತ್ ದೀದ್ ನೀರ್ ತಲ್ತ್ದ್ ಶುಧ್ಧ ಮಲ್ತ‍ದ್ ವರಿನ ತಿನಿಯೆರೆನ್‍, ಮಣೆ ಬೊಕ್ಕ ತಡ್ಪೆ ಪತ್ತೊಂದು ಇಲ್ಲದ ಜಾಲ್‍ಗ್ ಪಿರ ಬರ್ಪೆರ್. ತಿಪ್ಪಿನ್ ಅವುಲೇ ಬುಡ್ದು ಬರ್ಪೆರ್. ಬಲಸ್‍ದ್ ಒರಿನನ್ ಪೂರಾ ಜೋಕುಲು ಪಟ್‍ದ್ ತಿನ್ಪೆರ್. ಇಡೆಗ್ ಕುರುವಾಯಿ ಆಚರಣೆ ಮುಗಿಯುಂಡು.