ಕೊರಗ
ಕರ್ನಾಟಕರಾಜ್ಯೊದ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಆದಿವಾಸಿ ಜನಾಂಗಡು ಕೊರಗ ಒಂಜಿ ಜಾತಿದ ಪುದರ್. ಮೊಕಲೆಗ್ ಕೊರಗೆ, ಕೊರಗೆರ್ ಪಂಡ್ದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಮೊಕ್ಲೆನ ಈ ಜನಾಂಗೊ ಮುಗೇರೆರೆಡ್ದ್ ಕಮ್ಮಿ. ಆ ದಿನೊಕ್ಲೆಡ್ ಈ ಜನಾಂಗೊ ಪಂಡ ಅಲೆಮಾರಿ ಜೀವನ ಕ್ರಮೊಟ್ಟು ಕಾಡ್‍ಡ್ ವಾಸ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಪಿರಾಕ್ ಡ್ ಮೊಕುಲು ಪಗೆಲ್‍ಡ್ ಬೋಂಟೆ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಮುಜ್ಜು, ಏಮೆ, ಮುಗ್ಗೆರ್ ಇಂಚಿತ್ರಿ ಪ್ರಾಣಿಲೆನ್ ತಿಂದೊಂದು ಬದ್‍ಕೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಕಾಲೊ ಕರಿನಂಚ ಬುದ್ಧಿ ಬುಲೆದ್ ಊರು ಸೇರ್ಂಡಲಾ ಕಾಡ್‍ದ ನಂಟ್‍ನ್ ಬುಡ್‍ಜೆರ್. ಮೊಕುಲು ಕಾಡ್‍ಡ್ ತಿಕ್ಕುನ ಬೆದ್‍ರ್ ಬೂರುಲೆಡ್ದ್ ಕುಡುಪು, ತಟ್ಟಿ ಕುಡುಪು, ಪೇರ್ ಅರ್ಪುಕುರುವೆ, ಕುರುವೆ, ಕಾಂಟ್ಯಲೆನ್ ಮುಡೆದ್ ಅಯಿಟ್ ಬತ್ತಿನ ಕಾಸ್‍ಡ್ ಜೀವನ ಸಾಗೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಮೆಕ್ಲೆನ್ ತೋಟಿ ಬೇಲೆಗಾದ್ ಪೇಂಟೆದಕುಲು ಗಳಸೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಕೊರಗ ಜನಾಂಗೊದಕುಲು ಹಳ್ಳಿದ ಸತ್ತೊ ಪೆತ್ತ ಬುಕ್ಕೊ ಎರ್ಮೆದ ಚರ್ಮೊ, ಕೊಂಬು ಬುಕ್ಕೊ ಎಲುನು ಚೋಲಿ ಒಯ್ತ್‌ದ್ ಮಾಪಿಳ್ಳೆನಕ್ಲೆಗ್ ಮಾರೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಕೊರಗ ಜನಾಂಗೊದಕುಲು ಮದುಮೆ, ಪರ್ಬೊದ ಒನಸ್ಡ್ ಬುಡ್ಪುನ ಮಡೆನ್ ತಿನೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಆಂಡ ಇತ್ತೆ ಕೊರಗ ಜನಾಂಗೊದಕುಲು ಅಜಲ್ ಪದ್ಧತಿಡ್ದ್ ಬುಡುಗಡೆ ಆತೆರ್.
ಕೊರಗೆರೆ ವೃತ್ತಿ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಕೃಷಿ
- ಡೋಲುವಾದನ ಬೊಕ್ಕ ಡೋಲು ತಯಾರಿ
- ತಾರೆದ ತೆಪ್ಪುಡ್ದು ಬಲ್ಲ್ ತಯಾರಿ
- ಬೆದರ್, ಬೂರುಲೆಡ್ದ್ ಕುರುವೆ, ಕಾಂಟ್ಯ, ಕುಡುಪು ತಯಾರಿ
- ಬಜ್ಜೆಯಿದ ಮರತ್ತ ಪಾಲೆಡ್ದ್ ಮುಟ್ಟಾಲೆ ತಯಾರಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಳಕೆ
ಕೊರಗೆರೆನ ಪಂಗಡೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ತಪ್ಪು ಕೊರಗೆರ್
- ಚಿಪ್ಪಿ ಕೊರಗೆರ್
- ಅಂಡೆ ಕೊರಗೆರ್
- ಮುಂಡು ಕೊರಗೆರ್
- ಬಾಕುಡ ಕೊರಗರ್
ಆರಾಧನೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕೊರಗೆರ್ ಕೊರಗ ತನಿಯೆ ಪನ್ಪಿ ಭೂತೊನು ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್, ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೊರಗ ತನಿಯ ದೈವಸ್ಥಾನೊಲು ಕೊರಗೆರೆನ ಅಧಿಕಾರೊಡೇ ನಡಪುಂಡು. ಆಂಡ ಕೆಲವು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಜಾತಿದಕುಲು ನಡಪಾವುನ ದೈವಸ್ಥಾನೊಳುಲಾ ಉಂಡು. ಕೆಲವು ಕಡೆ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಜಾತಿದಕಲ್ನ ಕುಟುಂಬದ ದೈವ ಆದ್ ಲಾ ಕೊರಗ ತನಿಯನ ಆರಾಧನೆ ನಡಪುಂಡು. ಕೊರಗ ತನಿಯ, ಕೊರಗಜ್ಜೆ ಆರಾಧನೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡೊ ಜಿಲ್ಲೆಡಾಂಡ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆದಂಚಿ ನೀಚ ದೈವ ಪನ್ಪಿ ಪುದರ್ ಡ್ ಈ ಆರಾಧನೆ ನಡಪುಂಡು. ಕೊರಗೆರ್, ದೇವಸ್ಥಾನೊಳೆಡ್, ದೈವಸ್ಥಾನೊಳೆಡ್, ಸೈತಿನಕಲ್ನ ದಿನತ್ತಾನಿ ದೋಲು ಗುದ್ದೆರೆ ಪೋಪೆರ್. ಅಂಚಾದ್ ತುಳು ನಾಡ್ ದ ಆರಾಧನೆಡ್ ಕೊರಗೆರೆಗ್ ಪ್ರಾಶಸ್ಥ ಉಂಡು.
ದಟ್ಟ ಕಪ್ಪು ಬನ್ನೊದ ಕೊರಗೆರ್ ಗುಂಗುರು ಕೂಜಲ್, ಚಪ್ಪಟೆ ಮೂಂಕು, ಅಗಲವಾಯಿ ಮುಂಡೊ, ಹರಿತ ಕಣ್ಣ್, ದಪ್ಪೊ ಬಿಮ್ಮೊಟಿ, ಗಟ್ಟಿ ಜುವೊ ಇತ್ತಿನಕುಲು. ದವ್ಡೆ ಒಂತೆ ದೂಂಚಿ. ಕೆಪ್ಪಟೆದ ಎಲು ಎತ್ತರೊ.[೧]
ಉಲ್ಲೇಕೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ↑ ಕರ್ನಾಟಕ ಜನಪದ ಕಲೆಗಳ ಕೋಶ: ಸಂಪಾದಕ-ಹಿ.ಚಿ.ಬೋರಲಿಂಗಯ್ಯ, ಪ್ರಸಾರಾಂಗ ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಹಂಪಿ, ೧೯೯೬