ಚತುರ್ಮುಖ ಬಸದಿ, ಕಾರ್ಕಳ

ಕಾರ್ಲ(ಕಾರ್ಕಳ)ಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಪುರಾತನವಾಯಿನ ಸ್ಮಾರಕೊಲೆಡ್ ಚತುರ್ಮುಖ ಬಸದಿಲಾ ಒಂಜಿ. ಪೂರ್ಣವಾದ್ ಕಲ್ಲ್‌ಡೇ ಕಟ್ಟಾಯಿನ ಈ ಬಸದಿನ್ ಸಾಂತರ ಅರಸು ಮನೆತನಕ್ ಸೇರ್ದಿನ ಪಾಂಡ್ಯದೇವ ಬೊಕ್ಕ ಇಮ್ಮಡಿ ಭೈರವರಾಯೆರ್ನ ಕಾಲೊಡ್ ಕಟ್ಟಾಯೆರ್.

ಕಾರ್ಲದ ಬಾಹುಬಲಿ ಬೊಟ್ಟಡ್ದ್ ತೋಜಿಲೆಕ

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ

ಈ ಬಸದಿದ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿ ವಿಜಯನಗರದ ಶೈಲಿದಲೆಕ್ಕ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಈ ಬಸದಿಗ್ ಒಂಜಿ ಗರ್ಭಗೃಹ ಉಂಡು. ಈ ಗರ್ಭಗುಡಿಕ್ಕ್, ನಾಲ್ ದಿಕ್ಕ್‌ಡ್ ಕಟ್ಟಾದಿನ ನಾಲ್ ಬಾಕಿಲ್‌ದ ಮೂಲಕ ಪ್ರವೇಶ ಮಲ್ಪೊಲಿ. ಅಂಚಾದ್ ಈ ಬಸದಿಗ್ ಚತುರ್ಮುಖ ಬಸದಿ ಪಂಡ್‌ದ್ ಪುದರ್ ಬತ್‌ದ್ಂಡ್. ಗರ್ಭಗುಡಿಟ್ಟ್, ನಾಲ್ ದಿಕ್ಕ್‌ಗ್ ಮೋನೆ ಪಾಡ್ದ್ , ಕಾಯೋತ್ಸರ್ಗ ಭಂಗಿಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಅರನಾಥ, ಮಲ್ಲಿನಾಥ, ಮುನಿಸುವೃತ ತೀರ್ಥಂಕರೆರೆನ ಮೂರ್ತಿಲೆ ತೂವೊಲಿ. ನಾಲನೇ ದಿಕ್ಕ್‌ಡ್, ಯಕ್ಷಿ ಪದ್ಮಾವತಿ ದೇವಿನ ವಿಗ್ರಹ ಉಂಡು. ನನ, ಈ ಬಸದಿದ ಒಳಮೈ ಬುಕ್ಕ ಪಿದಯಿ ಸುತ್ತ‌ಡ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ೧೮ ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಒಟ್ಟು ೧೦೮ ಕಂಬೊಲು ಉಲ್ಲ. ಪ್ರತೀ ಕಂಬೊಲೆನ್ ಒಂಜೇ ಕಲ್ಲ್‌ಡ್ ಕೆತ್ತಾದೆರ್. ಕಲೆ, ಕೆತ್ತನೆದ ಇಸಯೊಡು ಪನ್ಪುನಾಂಡ ಈ ಬಸದಿ ಆತೊಂಜಿ ಆಕರ್ಷಕವಾದ್ ಇಜ್ಜಿ. ಆಂಡ, ಶಿಲ್ಪಕಲೆತ್ತ ದೃಷ್ಟಿಡ್ ತೂಂಡ, ಉಂದೊಂಜಿ ಆಕರ್ಷಕ ಸ್ಮಾರಕ ಪಣೊಲಿ.

ಇತಿಹಾಸೊ

ಈ ಬಸದಿನ್ ಸಾಂತರ ರಾಜವಂಶದ ಪಾಂಡ್ಯದೇವ ಮತ್ತು ಇಮ್ಮಡಿ ಭೈರವರಾಯೆರ್ನ ಕಾಲೊಡ್ ಕಟ್ಟಾಯೆರ್. ವೀರ ಪಾಂಡ್ಯದೇವನ ಕಾಲೊಡು(ಕ್ರಿ. ಶ. ೧೪೩೨) ಬಸದಿ ಕಟ್ಟಾವುನ ಬೇಲೆ ಸುರುವಾಂಡ್, ಬುಕ್ಕ ಇಮ್ಮಡಿ ಭೈರವರಾಯನ ಕಾಲೊಗು(ಕ್ರಿ. ಶ. ೧೫೮೬) ಮುಗೀಂಡ್. ಬಸದಿದ ಶಿಲಾಶಾಸನೊಡು ಇತ್ತಿಲೆಕ ಪನ್ಪಿನಾಂಡ, ಈ ಬಸದಿಗ್ ತ್ರಿಭುವನ ತಿಲಕ ಜಿನ ಚೈತ್ಯಾಲಯ, ರತ್ನತ್ರಯಧಾಮ ಪಂಡ್‌ದ್ ಪುಗರ್ತೆ ಇತ್ಂಡ್.

ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆದ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸ್ಮಾರಕದ ಪಟ್ಟಿಡ್ ಬರ್ಪಿನ ಈ ಬಸದಿ, ಬಾಹುಬಲಿ ಬೊಟ್ಟಗ್ ಎದುರಾದ್, ೨೦೦ ಮೀಟರ್ ದೂರೊಡು ಉಂಡು.

ಬರ್ಪುನ ತಾದಿ

ಕುಡ್ಲ‌ಡ್ದ್ ಕಾರ್ಲಗ್ ೫೨ ಕಿಲೊಮೀಟರ್ ದೂರ ಆಪುಂಡು. ಕರ್ನಾಟಕೊದ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ನಗರೊಡ್‌ದು ಇಡೆಗ್ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಉಂಡು. ಖಾಸಗಿ ಬುಕ್ಕ ಸರಕಾರಿ ಕೆ‍ಎಸ್‍ಆರ್‌ಟಿಸಿ ಬಸ್‌ದ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಲಗ್ ಬರೊಲಿ. ಕುಡ್ಲಡ್ ವಿಮಾನ ಬುಕ್ಕ ರೈಲ್ವೇ ನಿಲ್ದಾಣ ಉಂಡು. ದೇಸೊದ ಬೇತೆ ಭಾಗೊಡ್‌ದ್ ಅತ್ಂಡ, ಪರದೇಸೊಡ್ಡು ಬರ್ಪುನಾಂಡ, ಇಮಾನೊದ ಮೂಲಕ ಕುಡ್ಲಗ್ ಬತ್‌ದ್, ಅಲ್ಪಡ್‌ದ್ ಬಸ್ ಅತ್ಂಡ ಖಾಸಗಿ ವಾಹನೊಲೆಡ್ ಕಾರ್ಲಗ್ ಬರೊಲಿ.

ಒಡಿಪುಡ್‌ದು ಕಾರ್ಲಗ್ ೪೦ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಆಪುಂಡು. ಮುಲ್ಪಡ್‌ದ್ ಕಾರ್ಲಗ್ ಖಾಸಗಿ ಬುಕ್ಕ ಸರಕಾರಿ ಕೆ‍ಎಸ್‍ಆರ್‌ಟಿಸಿ ಬಸ್‌ದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಉಂಡು. ಒಡಿಪುಡು ರೈಲ್ವೇ ನಿಲ್ದಾಣ ಇತ್ತಿನಿಡ್‌ದಾವರ ರಾಜ್ಯೊದ ಬೇತೆ ಜಿಲ್ಲೆಡ್‌ದ್ ಬರ್ಪುನಕುಲು ಒಡಿಪು ಮುಟ್ಟ ರೈಲ್‌ಡ್ ಬತ್‌ದ್ ಅಲ್ಪಡ್‌ದ್ ಬುಕ್ಕ ಬಸ್ ಅತ್ಂಡ, ಖಾಸಗಿ ವಾಹನೊಲೆಡ್ ಕಾರ್ಲಗ್ ಬರೊಲಿ.