ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯ
ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯೆರ್ (ಪುಟ್ಟು:೧೮೭೪ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೨, ಸಾವು:೧೯೩೭ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೪ ) ಕವಿಶಿಷ್ಯ ಕಾವ್ಯನಾಮೊಡ್ದು ಕ್ಯಾತೆರಾತೆರ್, ಕನ್ನಡೊದ ಮಾಸ್ಟೆರ್ ಆದ್ , ಸಾಲೆದ ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರಾದ್, ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಸಾಲೆದ ಮಾಸ್ಟೆರ್ ಆದ್, ಪರೀಕ್ಷಾಧಿಕಾರಿ ಆದ್, ಬೆಂದಿನ ಪ್ರಾತಃಸ್ಮರಣೀಯ ಸಾಹಿತಿಲು. ಸಿಸು ಸಾಹಿತ್ಯೊಡು ದಿಂಜ ಆಸಕ್ತಿಡ್ ಸೇವೆ ಸಂದಾದೆರ್.[೧] [೨] [೩]
ಪೂರ್ವಜೆರ್
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೊದ ಕೈತಲ್‍ಡಿಪ್ಪುನ ಪಂಜ ಪನ್ಪುನ ಊರುಡು ಮಂಗೇಶರಾಯೆರೆ ಪೂರ್ವಜೆರ್ ವಾಸ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ರಾಯೆರೆ ಮುತ್ತಜ್ಜೆ ದಾಸಪ್ಪಯ್ಯೆರ್ ಅಕಾಲೊ ಸಾವುದ ಬುಕ್ಕೊ ಆರೆನ ಬುಡೆದಿ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲ್ ನೇತ್ರಾವತಿ ಸುದೆತ ಬರಿಟಿಪ್ಪುನ ಬಂಟ್ವಾಳೊಡು ಬತ್ತ್‌ದ್ ನಿಲೆ ಆಯೆರ್. ಬುಕ್ಕೊ ಈ ಕುಟುಮ್ಮೊದಕ್ಲೆನ್ ಪಂಜೆ ಪಂಡ್‍ದ್ ಲೆಪ್ಪುನವು ರೂಡಿಯಾಂಡ್.
ದಾಸಪ್ಪಯ್ಯೆರೆ ಒರಿಯೆ ಮಗೆ ವಿಟ್ಠಲೆರೆಗ್ ಮೂಜಿ ಜೋಕುಲು. ಅಯಿಟ್ ಒರಿ ರಾಮಪ್ಪಯ್ಯೆರ್. ಆರೆ ಏಳ್ ಜೋಕುಲೆಡ್ ರಡ್ಡನೆದಾರ್ ಮಂಗೇಶರಾಯೆರ್. ಆರೆಗ್ ಬಂಟ್ವಾಳೊಡು ಒಂಜಿ ಇಲ್ಲ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ಬಿನ್ನಿದ ಒಂತೆ ಜಾಗೆ ಇತ್ತ್ಂಡ್.
ಪುಟ್ಟು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಮಂಗೇಶರಾಯೆರ್ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಬಂಟ್ವಾಳೊಡು ೧೮೭೪ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೨ ದಾನಿ ಪುಟಿಯೆರ್. ಇಂಬೆರೆ ಅಪ್ಪೆನ ಪುದರ್ ಶಾಂತಾದುರ್ಗಾ. ಬಂಟ್ವಾಳೊಡು ಆರೆನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯಾಬ್ಯಾಸೊ ಸುರುವಾಂಡ್. ಬಡತನೊದ ಕಾರನೊ ಜೋಕ್ಲೆ ವಿದ್ಯೆಗಾದ್ ಆರೆನ ಅಮ್ಮೆರ್ ಸಾಲೊ ಮಲ್ತೆರ್. ೧೮೯೦ಡ್ ರಾಮಪ್ಪಯ್ಯ ತೀರ್ದ್ ಪೋನಗ ಮಂಗೇಶರಾಯೆರೆಗ್ ಹದಿನಾಜಿ ವರ್ಸೊದ ಪ್ರಾಯೊ ಆದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಮಂಗಳೂರುಡು ಓದೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಅಣ್ಣೆ ಮದ್ರಾಸ್(ಇತ್ತೆದಚೆನ್ನೈ)ಡ್ ಓದೊಂದಿಪ್ಪುನೆಡ್ದಾರೊ ಸಂಸಾರೊದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಇಂಬೆರೆ ಮಿತ್ತ್ ಬೂರ್ಂಡ್.
ವಿದ್ಯಾಬ್ಯಾಸೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ೧೮೯೪ಡ್ ಇಂಬೆರೆ ಮದಿಮೆ ಕ್ಯಾತೆರಾಯಿನ ಬೆನಗಲ್ ರಾಮರಾವ್ ಇಂಬೆರೆ ತಂಗಡಿ ಭವಾನಿಬಾಯಿಯೆರೊಟ್ಟುಗೆ ಆಂಡ್. ಇತ್ತೆದ ಪಿಯುಸಿ ಎರಡನೆದ ವರ್ಸೊಗು ತತ್ಸಮವಾಯಿನ ಕಾಲೇಜಿದ ಸುರೂತ ವರ್ಸೊದ ಎಫ್.ಏ.(ಆರ್ಟ್ಸ್) ತರಗತಿಡ್ ಪಾಸ್ ಆಯಿ ಬುಕ್ಕೊ ಇಂಬೆರ್ ೧೮೯೬ಡ್ ಮಂಗ್ಳೂರ್‍ದ ಸರಕಾರಿ ಕಾಲೇಜಿಡ್ ಕನ್ನಡ ಪಂಡಿತ ಹುದ್ದೆ ದೆತೊಂಡೆರ್. ಇಂದೆಕ್ಕಾದ್ ಆರ್ ಕನ್ನಡಡ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪರೀಕ್ಷೆಡ್ ಪಾಸಾದಿತ್ತೆರ್. ಮುಲ್ಪ ನಂದಳಿಕೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣೆರ್ (ಮುದ್ದಣ ಕವಿ) ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಯಾಗಿ ಆದಿತ್ತೆರ್. ಮಂಜೇಶ್ವರೊದ ಗೋವಿಂದ ಪೈಯೆರೆನ ಸಿಸ್ಯೆರಾದಿತ್ತೆರ್.
ಬೇಲೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಬಿಎ ಪದವಿನ್ ದೆತೊನ್‍ನ ಬುಕ್ಕೊ ಮದ್ರಾಸ್‍ಡ್ ಎಲ್ ಡಿ ಪರೀಕ್ಷೆಡ್ ಪಾಸಾಯೆರ್. ಬುಕ್ಕೊ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಕುಡ್ಲಡ್ ಮರಳಿ ಕಾಲೇಜ್‌ದ ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ಬೇಲೆನ್ ದುಂಬರಿತೆರ್. ಒಂತೆ ಕಾಲೊಡೆ ಕುಡ್ಲದ ವಿದ್ಯಾ ಇಲಾಕೆಡ್ ಸಬ್ ಅಸಿಸ್ಟಂಟ್ ಸಾಲೆದ ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರಾದ್ ನೇಮಕ ಆಯೆರ್. ಅಯಡ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊ ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಸಾಲೆದ ಮಾಸ್ಟೆರ್ ಆಯೆರ್.
- ಸಾಲೆದ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರಾದಿಪ್ಪುನಗ ಮಾಸ್ಟೆರೆನ್ ಗೌರವೊಡು ಬಹುವಚನೊಡು ಪಾತೆರ್ಪಲೆ, ಜೋಕ್ಲೆ ಮನಸ್ಸ್‌ನ್ ಗೆಂದುನ ರೀತಿಡ್ ಪಾಟೊ ಪನ್ಪುನ ಕ್ರಮೊನು ಮೆದುವಾದ ಪಂಡ್‍ದ್ ಕೊರ್ಪುನ ಆರೆನ ಕ್ರಮೊನೇ ಪೊಸ ತರೊ. ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಪಂಡ ಕಂಡ್‍ನಕ್ಲೆನ್ ಪತ್ತೆ ಮಲ್ಪೆರೆ ಬರ್ಪುನ ಪೊಲೀಸೆರತ್ತ್ ಪಂಡ್‍ದ್ ಮಾಸ್ಟೆರೆನಕ್ಲೆ ಮನೋಭಾವನೆನ್ ಬದಲ್ತೆರ್. ಆರ್ ಬರ್ಪುನೆನ್ ಎದುರು ತೂಪುನ, ಆರೆನ ದರ್ಸನೊ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ದುಂಬುದ ಊರುಗು ಆರೆನ್ ಮುಟ್ಟಾವುನ ಕುಸಿ ಮಾಸ್ಟೆರ್‍ನಕ್ಲೆಡ ತೋಜಿದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್.
- ೧೯೨೧ಡ್ ಆರೆನ್ ಕೊಡಗ್‍ದ ಸಾಲೆದ ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರಾದ್ ವರ್ಗೊ ಆನಗ ಅಕ್ಲೆನಂಚನೆ ಬುಕ್ಕೊ ಅಪಗ ಇತ್ತಿನ ಆಂಗ್ಲೆರಂಚನೆ ಸೂಟು ಬೂಟು ಪಾಡಂದೆ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟುದ ಸಿಸ್ತ್‌ದ ವಿದ್ಯಾದಿಕಾರಿಂದ್ ವಂತೆ ಅಸಡ್ಡೆಡ್ ಕೊಡಗ್‍ದ ಜನೊಕ್ಲ್‌ ತೂಯೆರ್. ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಜೆ ಎ ಯೇಟ್ಸನ ಪೊಸ ರೀತಿದ ಪಾಟೊಕ್ರಮೊನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಾಲೆಲೆಡ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ದಿಂಜದ ಬೇಲೆ ಬೆಂದೆರ್ ಪಂಡ್‍ದ್ ಆರ್ ತೆರಿಯೆರ್. ರಡ್ಡ್ ವರ್ಸೊದ ಬುಕ್ಕೊ ಮಡಿಕೇರಿದ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್‌ದ ಹೆಡ್ ಮಾಸ್ಟೆರಾದ್ ಪಂಜೆದಾರೆನ್ ನೇಮಿಸಯೆರ್. ಆಡೆಮುಟ್ಟ ಆ ಸಾಲೆದ ಹೆಡ್ ಮಾಸ್ಟೆರಾದ್ ಆಂfಲೆರೇ ಇತ್ತ್‌ನೆ. ಇತ್ತೆ ಬತ್ತಿನ ಕನ್ನಡೊದಾರೆನ್ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಲು ತಾತ್ಸಾರೊಡು ತೂಯೆರ್. ೧೯೨೯ಗ್ ಮುಟ್ಟೊ ಆರ್ ಈ ಬೇಲೆಡಿತ್ತ್‌ದ್ ಪಿಂಚಿನಿ ಆನಗ ೨೨ ವರ್ಸೊ ಕಾಲೊದ ಜನಸೇವೆ ಸಂದ್‍ದಿತ್ತ್‌ಂಡ್.
ಪಂಜೆರೆನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕಿರ್ಸಿ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಪಂಜೆ ಕನ್ನಡೊಡಗು ಕೊರ್‍ನ ಸೇವೆ ದಿಂಜ. ಇಲ್ಲಡೆದ ಪಾತೆರೊ ಕೊಂಕಣಿ, ಊರ ಜನಬಳಕೆದ ಪಾತೆರೊತುಳು, ಸಾಲೆಡ್ ಕಲ್ತಿನೆ ಕನ್ನಡ, ಉನ್ನತ ವ್ಯಾಸಂಗೊಡು ಇಂಗ್ಲಿಸ್. ಇಂಚ ದಿಂಜ ಬಾಸೆಲೆ ಪ್ರಭಾವ-ಪರಿಣಿತಿಲು ಆರೆನ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಸ್ರಿಸ್ಟಿಡ್ ಪರಿಣಾಮೊ ಕೊರ್ತ್ಂಡ್.
ಪಂಜೆನ ಕವಿತೆಲೆ ಸಂಗ್ರಹೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- 'ಪಂಚಕಜ್ಜಾಯ'
- 'ಹುತ್ತರಿಹಾಡು'
- 'ತೆಂಕಣಗಾಳಿಯಾಟ'
ಪಂಜೆನ ಬೂಕುಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- 'ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಥಾವಳಿ'
- 'ಕೋಟಿ ಚನ್ನಯ'
- 'ಅಜ್ಜಿ ಸಾಕಿದ ಮಗ'
ಪಂಜೆನ ಶಿಶು ಸಾಹಿತ್ಯೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕನ್ನಡ ಪಾಟೊಲೆಗ್ ಪದ್ಯೊಲು ಬೋಡಾಂಡ ಆ ಕಾಲೊಡು ಸುರುಕು ಪದ್ಯೊತ ಬೂಕುಲೆನ್ ಸಂಪೊಲಿಪೆದೆರ್. ೧೯೧೨ಡ್ ಒಂಜನೆದ ೧೯೧೯ಡ್ ರಡ್ಡನೆದ ಬುಕ್ಕೊ ೧೯೨೭ಡ್ ಮೂಜನೆದ ಪದ್ಯೊ ಬೂಕುಲು ಪಿದಯಿ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಪಟ್ಯೊ ಕ್ರಮೊಡು ಸೇರೊನ್ಂಡ್. ಸ್ವತಃ ಪಂಜೆದಾರೆ ಈ ಬೂಕುಲೆಗಾದ್ ಕೆಲವು ಪದ್ಯೊಲೆನ್ ಬರೆಯೆರ್. ಮ್ಯಾಕ್ ಮಿಲನ್ ಪ್ರಕಟನೆದ ಸಂಸ್ಥೆದ ಕೋರಿಕೆದಂಚ ಕನ್ನಡೊದ ಪಟ್ಯೊ ಬೂಕುಲೆನ್ ಬರೆಯೆರ್. ಶಿಕ್ಷನೊದ ದ್ರಿಸ್ಟಿಡ್ ಪೊಸ ಸಾದಿನ್ ಮೊಟ್ಟ್‌ದಿನ ಪಾಟೊದ ಬೂಕುಲು ಉಂದು. ಪಂಜೆದಾರ್ ಬರೆಯಿನ ಜೋಕ್ಲೆ ಸಾಯಿತ್ಯೊ ಆಯಿನ ೨೨ ಸಿಸು ಸಾಹಿತ್ಯೊದ ಕತೆಲೆನ್, ೧೮ ಸಿಸು ಗೀತೆಲೆನ್, ೧೨ ಬಾಲಸಾಹಿತ್ಯೊ ಕತೆಲೆನ್, ೧೧ ಜೋಕ್ಲೆ ಗೀತೆಲೆನ್ ಸೇರ್ದುಂಡು. ಈ ಬೂಕುಲೆನ್ ಮಾತ ಅರ್ ’ಕವಿಶಿಷ್ಯ ಪನ್ಪಿ ಪುದರ್‍ಡ್ ಬರೆಯೆರ್. ಆರೇ ಸಮರ್ತೊ ಕವಿಕುಲುಂದು ಪುಗರ್ತೆ ದೆತೊಂಡೆರ್. ಯಾನ್ ಕವಿನ ಸಿಸ್ಯೆ ಪನ್ಪಿನ ಮೆದುತನೊ ಆರೆಡ ಇತ್ತ್ಂಡ್.
- ನಾಗರಹಾವೆ ಹಾವೊಳು ಹೂವೆ-ಆರೆನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬಾಲಗೀತೆ, ಕಬಿತೆ ಆಂಗ್ಲರೆನ್ ಪ್ರತಿಮಾರೂಪೊಡು ಉದ್ದೇಸೊ ದೀದ್ ಬರೆಯಿನ ಕಬಿತೆ.
- ತೆಂಕಣ ಗಾಳಿಯಾಟ ಪನ್ಪಿನ ಪದ್ಯೊಡು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಕಡಲ ಕರೆತ ಮುಂಗಾರು ಬರ್ಸೊನು ಕೊನರುನ ಬಿರುಗಾಳಿದ ಬಿರುಸುನು ಕವನೊದ ಶಬ್ದಜಾಲೊ, ಅಯಿನ ಗತಿ, ಧ್ವನಿ, ಮಾತ ಮೇಳೈಸದ್ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸುವುನಂಚತೆ ಪ್ರತಿದೊನಿಸವುಂಡು.
- ‘ ಅಣ್ಣನ ವಿಲಾಪ’ ಪೊಸಗನ್ನಡೊದ ಸುರೂತ ಸೋಕಗೀತೆ. ಮಂಗೇಶರಾಯೆರೆ ರಡ್ಡನೆದ ಜುವೊದಂಚ ಇತ್ತಿನ ಮೆಗಿಯನೊರಿಯ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸಾವುಡ್ದು ದುಕ್ಕೊನು ದಿಂಜಸಮಯೊ ಏರೆಡ್ಲಾ ತೋಜಾವಂದೆ ಮನಸ್ಸ್‌ಡ್ ದೀವೊಂದು ಬುಕ್ಕೊ ’ಎಲ್ಲಿ ಹೋದನು ಅಮ್ಮ’ ಪನ್ಪುನ ಸಾಲ್‍ಡ್ ಸುರುವಾಪುನ ಕವನೊ ಉಂದು.
ಕನ್ನಡೊಡು ಸುರೂಕು ಕಥನಕವನೊಲೆನ್ ಬರೆಯಿನಾರ್ ಪಂಜೆದಾರೆ.
- ಡೊಂಬರ ಚೆನ್ನ, ಕಡೆಕಂಜ, ರಂಗಸೆಟ್ಟಿ ಇಂಬರೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವನೊಲು.
- ‘ ಹೊಲೆಯನ ಹಾಡು’ ದಲಿತೆರೆ ಬಗೆಟ್ ಕನ್ನಡೊಡು ಬತ್ತಿನ ಸುರುತ ಪದ್ಯೊ.
- ೧೯೦೦ಡ್ ಪಂಜೆದಾರ್ ಬರೆಯಿನ ‘ ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ತಾಯಿ’ ಪನ್ಪಿನ ಕತೆ ಕನ್ನಡೊದ ಸುರುತ ಕಿನ್ಯಕತೆಂದ್ ಗುರ್ತೊ ಮಲ್ತೊಂದ್ಂಡ್.
ಪಂಜೆಯೆರೆನ ಕತೆ, ಕವನ, ಹರಟೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕರಿನ ೨೦ನೆ ಶತಮಾನೊದ ಆದಿಡ್ ಆರೆನ ಭಾವೆರಾಯಿನ ಬೆನೆಗಲ್ ರಾಮರಾಯೆರೆ ಸಂಪಾದಕತ್ವೊಡು ಕುಡ್ಲದ್ದ ಪ್ರಿಂಟ್ ಆವೊಂದಿತ್ತಿನ ’ಸುವಾಸಿನಿ’ ಪನ್ಪಿ ಮಾಸಿಕ ಬುಕ್ಕೊ ಅಲ್ಪದ ಮಿಶನೆರಿಲು ಪ್ರಕಾಸೊ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತಿನ ’ಸತ್ಯ ದೀಪಿಕೆ’ ಪನ್ಪಿನ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಡ್ ಪಂಜೆದಾರ್ ದಿಂಜ ಹರಟೆ, ಕತೆ, ಕವನೊ ಇಂಚಿತ್ತಿನೆನ್ ಬರೆದ್ ಪ್ರಕಟಿಸದೆರ್. ಇಂದೆಟ್ ಆರೆನ ’ರಾ.ಮ.ಪಂ.’ ಬುಕ್ಕೊ ’ಹರಟೆಮಲ್ಲ’ ಪನ್ಪಿ ಗುಪ್ತನಾಮೊನು ಗಳಸೊಂದಿತ್ತೆರ್.
ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ತಾಯಿ, ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕ ತಂದೆ, ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ, ಭರತ ಶ್ರಮಣ, ಇಂಚಿತ್ತಿ ಹಾಸ್ಯೊ ವಿಡಂಬನೆಲೆನ್ ಏತ್ ನಿಪುನೆರಾದ್ ರಚಿಸವೊಂದಿತ್ತೆರೊ ಅಂಚನೇ ಆತೇ ಪ್ರಬುದ್ಧತೆಡ್ ವೀರಮತಿ, ಪೃಥುಲಾ, ಶೈಲಿನಿ, ಇಂಚಿತ್ತಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕತೆಲೆನ್ ಬರೆಯೆರ್. ತುಳುನಾಡ್‍ದ ಜಾನಪದ ಕತೆ ’ಕೋಟಿ ಚನ್ನಯ’ ಕತೆನ್ ಬರೆಯೆರ್.
ಕೊಡಗ್‌ದಕ್ಲ್ ಉದಾರತೆಡ್ದ್ ನಡಪಾಯಿಜೆರ್ಂಡಲಾ ಅಲ್ಪದ ಪ್ರಕೃತಿದ ಪೊರ್ಲುಗು ಕೊಡವೆರೆ ದೈರ್ಯೊ ಸೌರ್ಯೊಗು ಮನಸೋತ್‍ನ ಪಂಜೆದಾರ್ ಬರೆಯಿನ ಹುತ್ತರಿ ಹಾಡು ಪನ್ಪುನ ಪದ್ಯೊ, "ಗುಣಕೆ ಮತ್ಸರವುಂಟೇ?" ಆರೆನ ದೋರನೆನ್ ದೇರ್ತ್ ಸಾರುಂಡು. "ಎಲ್ಲಿ ಭೂರಮೆ ದೇವಸನ್ನಿಧಿ ಬಯಸಿ ಬಿಮ್ಮನೆ ಬಂದಳೋ..." ಇಂಚ ಸುರುವಾದ್ "ಸವಿದು ಮೆದ್ದರೊ ಯಾರು ಪೂರ್ವದಿ ಹುಲಿಯ ಹಾಲಿನ ಮೇವನು?" ಪಂಡ್‍ದ್ ಸಾಗ್‍ದ್ "ಅವರೇ ಸೋಲ್ ಸಾವರಿಯರು! ...ಅವರೇ ಕೊಡಗಿನ ಹಿರಿಯರು!" ಪಂಡ್‍ದ್ ಬನ್ನಿಸದ್, ’ಕವಿಶಿಷ್ಯ’ರ್ ಆರೆನ ಮಲ್ಲತನೊನು ಮೆರೆಯೆರ್. ಉಂದತ್ತಂದೆ ಕಿನ್ಯ ಕಾದಂಬರಿ, ಪತ್ತೇದಾರಿ ಕಾದಂಬರಿ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಥೆ, ಸಂಶೋದನೆ, ಹರಟೆ, ವೈಚಾರಿಕ ಲೇಕನೊಲೆನ್‍ಲಾ ಪಂಜೆದಾರ್ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯೊಗು ಕೊರ್ತೆರ್.
ಕನ್ನಡೊದ ಆಚಾರ್ಯ ಪುರುಸೆರ್ ಪಂಜೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಸರಸ ಮಾತುಗರಿಕೆ,ವಿನೋದ ಭಾವನೆ,ಎಡ್ಡೆ ಬಾಸನೊಕಾರೆ, ಉತ್ತಮ ಗಾಯಕೆರ್ ಆಯಿನ ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯೆರೆ ಬಗೆಟ್ ಕುವೆಂಪು ಬರೆಯಿನ ಈ ಪದ್ಯೊ ಪಂಜೆದಾರೆನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವೊನು ಬಣ್ಣಿಸವುಂಡು .
- ಹಾಲು ಸಕ್ಕರೆ ಸೇರಿ ನೀವಾದಿರಾಚಾರ್ಯ
- ನಡೆಯ ಮಡಿಯಲಿ,ನುಡಿಯ ಸವಿಯಲ್ಲಿ,ನಿಮ್ಮ ಬಗೆ
- ಹಸುಳೆ ನಗೆ ಕೆಳೆಯೊಲುಮೆ ಹಗೆತನಕೆ ಹಗೆ
- ಕಪ್ಪುರಕೆ ಕಿಡಿ ಮತ್ತೆ ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಸೌಂದರ್ಯ
- ಸಂಗಮಿಸಿದಂತೆ ರಂಜಿಸಿದೆ ಜೀವನಸೂರ್ಯ
- ನಿಮ್ಮದೆಮ್ಮಯ ನುಡಿಯ ಗುಡಿಗೆ ಮಂಗಳ ಕಾಂತಿ
- ಪರಿಮಳಂಗಳನಿತ್ತು, ನಿಮ್ಮ ಬಾಳಿನ ಶಾಂತಿ
- ಮತ್ತೆ ರಸಕಾರ್ಯಗಳಿಗುಪಮೆ ವೀಣಾತೂರ್ಯ !
- ಕಚ್ಚಿದರೆ ಕಬ್ಬಾಗಿ,ಹಿಂಡಿದರೆ ಜೇನಾಗಿ
- ನಿಮ್ಮುತ್ತಮಿಕೆಯನೆ ಮೆರೆದಿರಯ್ಯ ಚಪ್ಪಾಳೆ
- ಮೂಗು ದಾರನಿಕ್ಕಿ ನಡೆಯಿಸಿದರದು ಬಾಳೆ
- ಹಿರಿಯ ಸಿರಿಚೇತನಕೆ ಕೀರ್ತಿಲೋಭಕೆ ಬಾಗಿ
- ಬಾಳ್ಬಂಡಿ ನೊಗಕೆ ಹೆಗಲಿತ್ತವರು ನೀವಲ್ಲ
- ತೇರ್ಮಿಣಿಯ ಸೆಳೆದಿರಲ್ಲದೆ ಮತ್ತೆ ಮಣಿದಿಲ್ಲ.
೧೯೩೪ಡ್ ರಲ್ಲಿ ರಾಯಚೂರುಡು ನಡತಿನ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನೊದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಯರೆ ಒರಿ ಸೂಸ್ಮೊ ಸಂವೇದನೆದ ರಸಿಕ, ಕವಿ, ವಿಮರ್ಶಕೆ, ಸಾಹಿತಿನ ಮನ ಗೆಂದಿಯೆರೆ ಕನ್ನಡಿಗೆರ್ ಕೃತಕೃತ್ಯರಾಯೆರ್. ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯೆರ್ ೧೯೩೭ ಅಕ್ಟೋಬರ ೨೪ ದಾನಿ ಆರೆನ ೬೩ನೆ ಪ್ರಾಯೊಡು ತೀರ್‍ಯೆರ್.