ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ

ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ : ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಕಡಲಕರೆತ ಒಂಜಿ ಜಿಲ್ಲೆ. ಈ ಜಿಲ್ಲೆದ ಕೇಂದ್ರೊ ಜಾಗೆ ಬೊಕ್ಕ ಮಲ್ಲ ಪೇಂಟೆ ಮಂಗಳೂರು. ಮಂಗಳೂರುನು ತುಳು ಬಾಸೆಡ್ ಕುಡ್ಲ ಪನ್ಪೆರ್. ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡೊ ಜಿಲ್ಲೆದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೨೦,೮೯,೬೪೯ ಆದುಂಡು. ಇಂದೆಟ್ ಆಂಜೊವುನಕುಲು ೧೦,೩೪,೭೧೪ ಬುಕ್ಕೊ ಪೊಂಜೊನಕುಲು ೧೦,೫೪,೯೩೫(೨೦೧೧ರ ಜನಗಣತಿದಂಚ).

colspan="2" style="margin-left: inherit; color: #f8fafd; background-color: ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್:Infobox ಭಾರತದ ಭೂಪಟ/ನಗರ ಪ್ರದೇಶ; font-size: 1.5em; text-align: center" | ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ
style="padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em; border-top: solid 3px ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್:Infobox ಭಾರತದ ಭೂಪಟ/ನಗರ ಪ್ರದೇಶ;" width="110px" | ರಾಜ್ಯೊ  - ಜಿಲ್ಲೆ	style="padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em; border-top: 3px solid ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್:Infobox ಭಾರತದ ಭೂಪಟ/ನಗರ ಪ್ರದೇಶ;" | ಕರ್ನಾಟಕ  - ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ
ನಿರ್ದೇಶಾಂಕೊಲು	12.8711° N 74.8811° E
ವಿಸ್ತಾರ	68.23 km²
ಸಮಯ ವಲಯ	IST (UTC+5:30)
ಜನಸಂಖ್ಯೆ (2011)  - ಸಾಂದ್ರತೆ	- /ಚದರ ಕಿ.ಮಿ.
ಮೇಯರ್
ಸಂಕೇತೊಲು  - ಪಿನ್ ಕೋಡ್  - ಎಸ್.ಟಿ.ಡಿ.  - ಗಾಡಿ	- 5750xx(Mangalore), 574xxx  - +0824  - KA 19

ತಣ್ಣೀರುಬಾವಿದ ಕಡಲಕರೆ (ಬೀಚ್), ಕುಡಲ

ವಿಸ್ತೀರ್ಣ

ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ 4861 ಚದರ ಕಿಲೊಮೀಟರುಲು.

ದಕ್ಷಿಣಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ತಾಲೂಕುಲು

ಕರ್ನಾಟಕೊ ರಾಜ್ಯೊಡು ೨೨೦ ತಾಲೂಕುಲು ಅಂಚನೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಐನ್ ತಾಲೂಕುಲು ಬೊಕ್ಕ ರಡ್ಡ್ ಪೊಸ ತಾಲೂಕುಲು ಇಂಚ ಮಾತಾ ಸೇರ್ದ್ ಒಟ್ಟುಗು ಏಳ್ ತಾಲೂಕುಲು ಉಂಡು:

ಸಂಕ್ಯೆ	ತಾಲೂಕು	ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರದ ನಗರ ಆಡಳಿತೆ
೧	ಮಂಗಳೂರು	ಮಹಾನಗರಪಾಲಿಕೆ
೨	ಪುತ್ತೂರು	ನಗರಸಭೆ.
೩	ಬಂಟ್ವಾಳ	ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್
೪	ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ	ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್
೫	ಸುಳ್ಯ	ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್
೬	ಮೂಡಬಿದಿರೆ	ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್
೭	ಕಡಬ	ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್

ಇತಿಹಾಸೊ

ಪಣಂಬೂರು ಕಡಲ ಬರಿತ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತಮಾನೊದ ಪೊರ್ಲು

೧೯೪೮ಡ್ದ್ ಪಿರವು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಬುಕ್ಕೊ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಲೆನ್ ಒಟ್ಟಾದ್ ಕೆನರಾ ಜಿಲ್ಲೆಲು ಪಂಡ್‍ದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ೧೮೬೦ಡ್ ಬ್ರಿಟಿಸೆರ್ ಈ ಭಾಗೊನು ಉತ್ತರ ಕೆನರಾ (ನಾರ್ತ್ ಕೆನರಾ) ಬುಕ್ಕೊ ದಕ್ಷಿಣ ಕೆನರಾ (ಸೌತ್ ಕೆನರಾ) ಪಂಡ್‍ದ್ ವಿಂಗಡಿತೆರ್. ೧೮೬೨ಡ್ ಉತ್ತರ ಕೆನರೊನು ಬೊಂಬಾಯಿ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಬೊಕ್ಕ ದಕ್ಷಿಣ ಕೆನರೊನು ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಗ್ ಸೇರಾಯೆರ್. ಕು೦ದಾಪುರ ತಾಲೂಕು ಸುರೂಕು ಉತ್ತರ ಕೆನರರೊಡು ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಬೊಕ್ಕ ದಕ್ಷಿಣ ಕೆನರೊಗು ಸೇರ್ಂಡ್.

ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೯೭ ಒರ್ಸೊಡು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ದ್ ಅದಮುಟ್ಟ ಮೂಜಿ ತಾಲೂಕುಲಾದ್ದಿತಿನ ಉಡುಪಿ, ಕುಂದಾಪುರ ಬುಕ್ಕೊ ಕಾರ್ಕಳ ತಾಲೂಕುಲೆನ್ ಬೇತೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆನ್ ರಚನೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಕೇರಳೊದ ಕಾಸರಗೋಡು ಜಿಲ್ಲೆ, ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಬುಕ್ಕೊ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಲೆನ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಪ್ರದೇಶೊನು ಒಟ್ಟು ಸೇರ್ದ್ ತುಳುನಾಡು ಪಂಡ್‍ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಚರಿತ್ರೆದ ದಾಖಲೆಡ್ ಅಂಚನೆ ಶಾಸನೊಲೆಡ್ ತುಳುನಾಡು ಇನ್ಪಿನ ಪುದರ್ ಇತ್ತಿನ ಸಾಕ್ಷಾಧಾರೊಲು ಉಂಡು. ತುಳು ಮುಲ್ಪದ ಮಸ್ತ್ ಜನೊ ಪಾತೆರುನ ಬಾಸೆ ಆಯಿನೆಡ್ದಾವರೊ ಈಡೆಗೆ ತುಳುನಾಡ್ಂದ್ ಪುದರಾಂಡ್.

ಭಾಷೆಲು

ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಮನ್ಯೊ ದೇವಸ್ತಾನೊ

ತುಳು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡೊದ ಮಲ್ಲ ದಿಂಜ ಜನ ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುನ ಅಂಚನೆ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಕಲೆ ಬೊಕ ಬೇರದ ರಂಗೊಲೆಡ್ ಉಪಯೋಗೊಡು ಉಪ್ಪುನ ಪ್ರಾಚೀನ ಬಾಸೆ. ಕನ್ನಡೊ, ಹವ್ಯಕ ಕನ್ನಡೊ, ಮಲಯಾಳಂ, ಕು೦ದಾಪುರ ಕನ್ನಡ, ಅರೆಬಾಸೆಕನ್ನಡ, ಕೊಂಕನಿ, ಗೋವಾ ಕೊಂಕನಿ, ಬೊಕ ಬ್ಯಾರಿ ಬಾಸೆ, ಮರಾಠಿ, ಕೊರಗ ಬಾಸೆ, ಚಾಲಿ ಬಾಸೆ, ಚಿತ್ಪಾನ್ ಬಾಸೆ, ಕರಹಾಡ ಬಾಸೆ, ಮಲ್ಯಾಲಿ ಬಾಸೆ - ಇಂಚ ಮುಲ್ಪ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಬಾಸೆಲೆನ್ ಗಲಸುವೆರ್.

ಕಾರನಿಕೊದ ಜಾಗೆಲು

• ಮೂಡುಬಿದಿರೆ: ಸಾವಿರ ಕ೦ಬೊದ ಬಸದಿ (ತ್ರಿಭುವನ ತಿಲಕ ಚೂಡಾಮಣಿ ಬಸದಿ), ಗುರು ಬಸದಿ (ಸಿದ್ಧಾಂತ ಬಸದಿ)
• ಮಂಗಳಾದೇವಿ:ಮಹತೋಭಾರ ಮಂಗಳಾದೇವಿ ದೇವಾಸ್ಥಾನೊ.
• ಧರ್ಮಸ್ಥಳ: ಶ್ರೀ ಮ೦ಜುನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಸ್ಥಾನೊ.
• ಕದ್ರಿ: ಶ್ರೀ ಮಂಜುನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ.
• ಕಟೀಲು: ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನೊ.
• ಕವತಾರು: (ಕಬತಾರ್).ಅಬ್ಬಗ ದಾರಗೆ ಸಾನ
• ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ:ಶ್ರೀ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ಗುಹಾಲಯೊ.
• ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ: ಶ್ರೀ ಆದಿ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನೊ ಕುಕ್ಕೆ.
• ಶ್ರೀ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ: ಶಾ೦ತಿಮೊಗರು ಶ್ರೀ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನೊ .
• ಕಾರ್ಕಳ: ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ಬೆಟ್ಟ, ಚತುರ್ಮುಖ ಬಸದಿ, ಅನಂತಶಯನ ದೇವಸ್ಥಾನೊ, ಕಾರ್ಕಳ ಪಡುತಿರುಪತಿ ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಸ್ಥಾನೊ.
• ಕಾರ್ಕಳ: (ಕಾರ್ಲ).ಅತ್ತೂರು ಸೈಂಟ್ ಲಾರೆನ್ಸ್ ಚರ್ಚ್.
• ಪುತ್ತಿಗೆ: ಮಹಾತೋಭಾರ ಶ್ರೀ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ.
• ಕೊಡ್ಯಡ್ಕ:ಹೊಸನಾಡು ಶ್ರೀ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನೊ.
• ಪೊಳಲಿ: ಶ್ರೀ ರಾಜರಾಜೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನೊ.
• ಬಪ್ಪನಾಡು: ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನೊ.
• ಸೋಮೇಶ್ವರ: ಶ್ರೀ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ.
• ಕೃಷ್ಣಾಪುರ:ಮುಲ್ಪ ಅಷ್ಟಮಟೊಲೆಡ್ ಒಂಜಾಯಿನ ಕೃಷ್ಣಾಪುರ ಮಟೊತ ಶಾಕೆ ಉಂಡು.
• ಉಳ್ಳಾಲ: ದರ್ಗಾ.
• ಪುತ್ತೂರು: ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಿ೦ಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ, ದರ್ಗಾ ಶರೀಫ್ ಮಾಡನ್ನೂರ್, ದರ್ಗಾ ಶರೀಫ್ ಬೈತಡ್ಕ, ಕಾಣಿಯೂರು
• ಮಂಗಳೂರು:ಮಸ್ಜಿದ್ ತಕ್ವಾ ಪಂಪ್ವೆಲ್.
• .ಮುಲ್ಕಿ: ಶ್ರೀ ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಸ್ಥಾನ,
• ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ : ದರ್ಗಾ ಶರೀಫ್ ಕಾಜೂರ್.
• ಮಂಗಳೂರು ಸಂತ ಪೌಲನ ದೇವಾಲಯ, ಮಂಗಳೂರು.
• ಸುಳ್ಯ: ಕುಕ್ಕೆ ಶ್ರೀ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ.
• ಸುಳ್ಯ: ಶ್ರೀ ತೋಡಿಕಾನ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಸ್ಥಾನ.
• ಸುಳ್ಯ: ಶ್ರೀ ಸದಾಶಿವ ದೇವಸ್ಥಾನ ಅಲೆಟ್ಟಿ.
• ಮಂಗಳೂರು ಶಾಂತಿ ಮಹಾ ದೇವಾಲಯ, ಬಲ್ಮಠ
• ಮಂಗಳೂರು ಕಾಂತಿ ದೇವಾಲಯ, ಜೆಪ್ಪು
• ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ದೇವಾಲಯ, ಕುದ್ರೋಳಿ
• ಸಂತ ಅಲೋಶಿಯಸ್ ಕಾಲೇಜು ಚಾಪೆಲ್ ಕುಡ್ಲ
• ವಿಠಲ ಶ್ರೀ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ, ದರೆಗುಡ್ಡೆ.
• ಶ್ರೀ ಶಂಭುಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ, ದರೆಗುಡ್ಡೆ.
• ಕೊಕ್ಕಡ :ಸೌತಡ್ಕ ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನೊ
• ಚೊಕ್ಕಾಡಿ ಉಳ್ಳಾಕುಲು ದೈವಸ್ಥಾನ.ಸುಳ್ಯ ತಾಲೂಕು.
• ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು ನಾಯರ್ ದೈವ. ಸುಳ್ಯ ತಾಲೂಕು.
• ಏನೆಕಲ್ಲು ಬಚ್ಚನಾಯಕ ದೈವಸ್ಥಾನ.ಏನೆಕಲ್ಲು.ಸುಳ್ಯ ತಾಲೂಕು.

ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ- ಚಿತ್ರ ದರ್ಶಿನಿ

• 

  ಸಹ್ಯಾದ್ರಿದ ನೋಟ- ಚಾರ್ಮಾಡಿ ಗಟ್ಟ

• 

  ಅಡ್ಯಾರ್ ಜಲಪಾತ, ಮಂಗಳೂರು

• 

  ಬೆಂದ್ರ್ ತೀರ್ಥ, ಇರ್ದೆ,ಪುತ್ತೂರು ತಾಲೂಕು.

• 

  ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕುಡಲ

• 

  ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಕಾಲೇಜು, ಹಂಪನಕಟ್ಟೆ, ಮಂಗಳೂರು

• 

  ಧರ್ಮಸ್ಥಳ: ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ

• 

  ಸಂತ ಎಲೋಶಿಯಸ್ ಕಾಲೇಜಿ, ಕುಡಲ

• 

  ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಕೊಣಾಜೆ

• 

  ಮಂಗಳೂರು ಪರ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ, ಬಜಪೆ

• 

  ಉಲ್ಲಾಳ: ಅಬ್ಬಕ್ಕ ರಾಣಿ ವೃತ್ತ

• 

  ಕುಡಲ-ಮಂಗಳೂರು; ಪೋರ್ಚುಗೀಸರೆನ ಕಾಲದ ಚಿತ್ರ- ಇಸವಿ: ೧೬೩೫

• 

  ದುಂಬುದ ಮಂಗಳೂರು: ಬಾವಟೆ ಗುಡ್ಡೆ-ಅಲೋಶಿಯಸ್ ಕಾಲೇಜಿ

• 

  ಬಾಸೆಲ್ ಮಿಶನ್ ಇಲ್ಲದ ಪೊರ್ಲು ಬಲ್ಮಠ, ಮಂಗಳೂರು

• 

  ಬಾಸೆಲ್ ಮಿಶನ್ ಓಡು: ಕಾಲ 1865

• 

  ರೊಸಾರಿಯೊ ಚರ್ಚ್, ಪಾಂಡೇಶ್ವರ,ಮಂಗಳೂರು

ಉಲ್ಲೇಕೊ

1. http://www.dk.nic.in/temples.htm
2. http://www.dk.nic.in