|
'''ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷೆಲು''' ನೂದೆಡ್ದ್ ಎಚ್ಚಿಗೆ ಭಾಷೆಲೆನ್ ಒಳಗೊಂಡೊಂದು ಇಪ್ಪುನ ಪರ್ಪಂಚೊದ ಮಸ್ತ್ ದಿಂಜ ಪಾತೆರುನಕ್ಲ್ ಇಪ್ಪುನ [[ಭಾಷಾ ಕುಟುಂಬ]].
ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಗುಂಪುಗು ಸೇರ್ನ ಭಾಷೆಲು ಬೇತೆ ಒವ್ವೇ ಮನೆತನೊಗು ಸೇರ್ನ [[ಭಾಷೆ]]ಡ್ದ್‌ಲಾ ದಿಂಜ ವಿಸ್ತಾರವಾದ್ ಪರ್ಪಂಚೊಡು ಪರಡ್‍ದೊ. ಅತ್ತಂದೆ ಈ [[ಭಾಷೆ]]ಲೆ ಸಂಕ್ಯೆಲಾ ದಿಂಜ ಇತ್ತ್‌ದ್ ಮಿಕ್ಕ್‌ನ ಭಾಷೆಡ್ದ್ ಎಚ್ಚಿಗೆ ವಿಸ್ತಾರವಾದ್ ಪೆರ ಇಂಗಡನೆ ಆತ್ಂಡ್. [[ಭಾರತ|ಭಾರತೊ]]ದ ಜನಸಂಕ್ಯೆದ ದಿಂಜಪಾಲ್ ಜನೊ ಈ ಮೂಲೊದ ಭಾಷೆಲೆನೇ ಪಾತೆರುವೆರ್. ಈ ಭಾಷೆಲೆಡ್ [[ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆ|ಹಿಂದೀ]], [[ಉರ್ದು ಭಾಷೆ|ಉರ್ದು]], [[ಬಂಗಾಳಿ ಭಾಷೆ|ಬಂಗಾಳೀ]], [[ಅಸ್ಸಾಮಿ ಭಾಷೆ|ಅಸ್ಸಾಮೀ]], [[ಒರಿಯಾ ಭಾಷೆ|ಒರಿಯಾ]], [[ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆ|ಮರಾಠೀ]], [[ಪಂಜಾಬಿ ಭಾಷೆ|ಪಂಜಾಬೀ]] ಬುಕ್ಕೊ [[ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಭಾಷೆ|ಕಾಶ್ಮೀರೀ]] - ಉಂದು ಮುಕ್ಯೊ ಆಪುಂಡು. ಇಂದೆಟ್ ಸಿಂಹಲೊದ [[ಸಿಂಹಳ ಭಾಷೆ|ಸಿಂಹಳೀ]] ಭಾಷೆನ್‍ಲಾ ಸೇರಾವೊನೊಲಿ. [[ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್]] ಪಂಗಡೊದ ಪ್ರಾಚೀನ ಸ್ತರೊಲೆಡ್ (೧) [[ವೈದಿಕ ಭಾಷೆ]] : ಭಾಷೆದ ಪಿರಾಕ್ದ ಬೂಕುಲೆ ಕಾಲೊ ಸು.ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೨೦೦೦೦ ಇಪ್ಪು; (೨) ಅಭಿಜಾತ [[ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆ|ಸಂಸ್ಕೃತೊ]] ಭಾಷೆ; (೩) [[ಪಾಲಿ ಭಾಷೆ|ಪಾಲಿ]], [[ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆ|ಪ್ರಾಕೃತ]] ಬುಕ್ಕೊ [[ಅಪಭ್ರಂಶ ಭಾಷೆ]]ಲೆನ್ ಸೇರೊಂದಿಪ್ಪುನ ಮಧ್ಯಯುಗೊದ [[ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆ]]. ಇಂದೆಟ್ ಮೂಜಿ ಹಂತೊಲು ಉಂಡು. ಪ್ರಾಚೀನ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆ(ವೈದಿಕ) ಪಿರಾಕ್ದ [[ಇರಾನೀ ಭಾಷೆ]]ಗ್ ಕೈತಲ್ದ ಸಂಬಂಧಿಸದ್ಂಡ್. ಮಧ್ಯಕಾಲೊದ [[ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಪರ್ಷಿಯನ್]](ಪಹ್ಲವಿ), [[ಪಾರ್ಥಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಪಾರ್ಥಿಯನ್]], [[ಸೊಗ್‍ಡಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಸೊಗ್‍ಡಿಯನ್]], [[ಜೋರಾಸ್ಮಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಜೋರಾಸ್ಮಿಯನ್]] ಬುಕ್ಕೊ ಶಕ ಭಾಷೆಲೆಡ್ದ್ ಮಧ್ಯಕಾಲೊದ ಇರಾನೀ ಪಂತ್ಯೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸವೊಂದುಂಡು. ಆಧುನಿಕ ಇರಾನೀ ಭಾಷೆಲೆಡ್ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಬುಕ್ಕೊ ಪಸ್ರುಭಾಷೆಲು ಮುಕ್ಯೊ. ಇಂದೆಕ್ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಕಿನ್ಯ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಭಾಷೆಲೆನ್ ಸೇರಾವೊಲಿ. ಇಂದೆಟ್ [[ಓಸೆಟಿಕ್ ಭಾಷೆ]] ದಿಂಜ ಗುಮಾನಿಪುನವು.
== ಭಾಷಾ ವಿಭಾಗೊ ==
ಮಿತ್ತ್‌ದ ಮಾತ ಭಾಷೆಲಾ ಇಂಡೋ-ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷಾ ಮನೆತನೊದ ಒಂಜಿ ವಿಭಾಗೊ ಆತ್ಂಡ್. ಬೇತೆ ಮುಕ್ಯೊ ವಿಭಾಗೊಲು ಇಂಚ ಉಂಡು;
===ಬಾಲ್ಟೋ-ಸ್ಲ್ಯವೋನಿಕ್===
[[ಬಾಲ್ಟಿಕ್ ಭಾಷೆ|ಬಾಲ್ಟಿಕ್]] ಗುಂಪುಡು [[ಲಿಥುಯೇನಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಲಿಥುಯೇನಿಯನ್]], [[ಲೆಟಿಷ್ ಭಾಷೆ|ಲೆಟಿಷ್]] ಬುಕ್ಕೊ ಅರಿದ್ ಪೋಯಿನ ಪಿರಾಕ್ದ ಪ್ರಷ್ಯನ್ ಭಾಷೆಲು ಉಲ್ಲೊ. ಸ್ಲ್ಯವೋನಿಕ್ ಭಾಷೆ ಸುರುಸುರುಕು ಚರ್ಚ್‌ಲೆಡ್ ಗಳಸೊಂದಿತ್ತಿನ ಪರತ್ತ್ ರೂಪೊಡು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಇಂದೆತ ಬಗೆಟ್ ಪ್ರಾಚೀನೊ ದಾಕಲೆಲು 9ನೆದ ಶತಮಾನೊದ ಆತ್ಂಡ್. ಇಂಚಿಪೊ ಈ ಭಾಷೆ [[ರಷ್ಯನ್ ಭಾಷೆ|ರಷ್ಯನ್]], [[ಪೋಲಿಷ್ ಭಾಷೆ|ಪೋಲಿಷ್]], ಜೆಕ್, ಸರ್‍ಬೊ-ಕ್ರೋಟ್ ಬುಕ್ಕೊ [[ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಭಾಷೆ]]ಲೆಡ್ದ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸವೊಂದಿತ್ತ್‌ಂಡ್.
===ಅಮೆರಿಕನ್ ಭಾಷೆ===
===ಅಲ್ಬೇನಿಯ ಭಾಷೆ===
ಇಂಚಪೊ ಇಂದೆನ್ ಗುರ್ತಿಸಾಯೆರ್. ಈ ನಾಲ್ ಗುಂಪುಲೆನ್ ಒಟ್ಟಾದ್ '''ಶತಮ್''' ಭಾಷೆಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಇಂದೆಕ್ಕ್ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾದ್ ಇಪ್ಪುನ ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷೆದ ಬೇತೆ ಸಾಕೆಲೆನ್ '''ಕೆಂಟುಮ್''' ಭಾಷೆಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಹನ್ಡ್ರಡ್ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಅರ್ತೊ ಬರ್ಪುನ ಪದೊಡಿಪ್ಪುನ ಐಇ ಕೆ ಇಂದೆನ್ ಅಕುಲು ಉಚ್ಚಾರೊ ಮಲ್ಪುನ ರೀತಿಡ್ದಾದ್ ಈ ರಡ್ಡ್ ಗುಂಪುಲೆಗ್ ಈ ಪುದರ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ಂಡ್. [[ಕೆಂಟುಮ್ ಭಾಷೆ]]ಲು ಇಂದೆನ್ ಯಥಾವತ್ತಾದ್ ಒರಿಪಾವೊಂದುಲ್ಲೊ. ಆಂಡ ಶತಮ್ ಭಾಷೆಲೆಡ್ ಉಂದು ಒಂಜಿ ರೀತಿದ ಊಷ್ಮ ವರ್ಣಾಕ್ಷರವಾದ್ ಮಾರ್ಪಾಟ್ ಆಪುಂಡು. ಉಂದುವೇ ಬಗೆತ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊ ಐಇ ಜಿ ,ಘ್ ಲೆಡ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಕಂಠ್ಯೋಷ್ಠ್ಯ ಧ್ವನಿಕ್ಲೆ ವಿಚಾರೊಡ್ಲಾ ಈ [[ಶತಮ್ ಭಾಷೆ]]ಲು ಓಷ್ಠ್ಯಾಂಶೊನು ಕಳೆವೊಂದ್ ಸಾಮ್ಯೊನು ಹೊಂದುಂಡು. <ref>http://vijaykarnataka.indiatimes.com/edit-oped/columns/bisilu-beladingalu-by-sirigere-dr-shivamurthy-swamiji/articleshow/53302665.cms</ref>
===ಕೆಂಟುಮ್ ಭಾಷೆ===
ದಿಂಜ ಉಪಭಾಷೆಲುಪ್ಪುನ ಗ್ರೀಕ್ ಭಾಷೆ ಕ್ರಿ.ಪೂ.8ನೆ ಶತಮಾನೊದ [[ಹೋಮರ]]ನ ಕಾವ್ಯೊಡ್ದು ಇಂದೆತ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಸುರುವಾಪುಂಡು. ಆಂಡ ತಿಕಿದಿನ ಮ್ಯೆಸೀನಿಯನ್ ದಾಖಲೆಡ್ದಾತ್ರೊ, ಈ ಭಾಷೆದ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಚರಿತ್ರೆ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1200ದಾತ್ ಪಿರಾಕ್‍ದವುಮದು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು.
=== ಕೆಲ್ಟಿಕ್ ಭಾಷೆ ===
ಒಂಜಾನೊಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ದಿಂಜ ಪರಡ್‍ದಿತ್ತಿನ ಈ ಭಾಷೆ ಇತ್ತೆ [[ಬ್ರಿಟಿಷ್]] ದ್ವೀಪೊಲೆಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ಬ್ರಿಟನ್ನ್‌ದ ಕೆಲವು ಭಾಗೊಲೆಗ್ ಮಾತ್ರೊ ಸೀಮಿತವಾದುಂಡು. ಇಂದೆತ ರಡ್ಡ್ ಮುಕ್ಯೊವಾಯಿನ ಸಾಕೆಲ್ ಪಂಡ [[ಗ್ಯಾಲಿಕ್ ಭಾಷೆ|ಗ್ಯಾಲಿಕ್]](ಐರಿಷ್) ಬುಕ್ಕೊ [[ವೆಲ್ಷ್ ಭಾಷೆ|ವೆಲ್ಷ್]]. [[ಲುಪ್ತ ಕಾರ್ನಿಷ್ ಭಾಷೆ|ಲುಪ್ತ ಕಾರ್ನಿಷ್]] ಬುಕ್ಕೊ ಬ್ರಿಟನ್‍ಲೆನ್ ಸೇರ್ದಿನ [[ಬ್ರಿಟ್ಯಾನಿಕ್ ಭಾಷೆ]]ಲು.
=== ಜರ್ಮಾನಿಕ್ ಭಾಷೆ ===
ಇಂದೆನ್ ಪೂರ್ವ ಜರ್ಮಾನಿಕ್ ಅತ್ತಂಡ [[ಲುಪ್ತಗಾಥಿಕ್ ಭಾಷೆ]], ಉತ್ತರ ಜರ್ಮಾನಿಕ್ ಸ್ಕಾಂಡಿನೇವಿಯನ್ ಬುಕ್ಕೊ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪಾತೆರೊ|ಇಂಗ್ಲಿಷ್]], [[ಜರ್ಮನ್ ಭಾಷೆ|ಜರ್ಮನ್]] ಸೇರ್‌ನಂಚ ಪಶ್ಚಿಮ ಜರ್ಮಾನಿಕ್ ಭಾಷೆ - ಇಂಚ ವಿಂಗಡಿಸವೊಲಿ. [[ಬೈಬಲ್‌]]ದ [[ಗಾಥಿಕ್ ಭಾಷೆ|ಗಾಥಿಕ್]] ಭಾಷಾಂತರನೇ(ಕ್ರಿ.ಶ. 4ನೆ ಶತಮಾನೊ) ಜರ್ಮಾನಿಕ್ ಭಾಷೆದ ಪ್ರಾಚೀನೊ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಸ್ಮಾರಕವಾದುಂಡು.
=== ಟೊಕೇರಿಯನ್ ಭಾಷೆ ===
[[ಟೊಕೇರಿಯನ್ ಭಾಷೆ]]ದ [[ಉಪಭಾಷೆ]] ಆದ್ ಸಂಪ್ರದಾಯೊದ ರೀತಿಡ್ ಎ ಬುಕ್ಕೊ '''ಬಿ'''ಂದ್ ಲೆಪ್ಪುನ ಉಪಭಾಷೆಲು ಕ್ರಿ.ಶ. 6-10ನೆ ಶತಮಾನೊಗು ಮುಟ್ಟ ಮಧ್ಯ [[ಏಷ್ಯಾ|ಏಷ್ಯೊ]]ದ [[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ|ಬೌದ್ಧ]]ರೆ [[ಹಸ್ತಪ್ರತಿ]]ಲೆಡ್ ತೊಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಈ ಭಾಷೆಲೆನ್ 20ನೆ ಶತಮಾನೊದ ಆದಿಡ್ ಗುರ್ತೋ ಆಂಡ್.
=== ಹಿಟ್ಟೈಟ್ ಬುಕ್ಕೊ ಅನಟೋಲಿಯನ್ ಭಾಷೆ ===
[[ಹಿಟ್ಟೈಟ್ ಭಾಷೆ]] ಬುಕ್ಕೊ [[ಅನಟೋಲಿಯನ್ ಭಾಷೆ]]ಲೆನ್ ಮುಕ್ಯವಾದ್ 20ನೆ ಶತಮಾನೊದ ಸುರೂಟೆ ಗುರ್ತಿಸಾದೆರ್. ಇಂದೆಟ್ ದಿಂಜ ಪ್ರಾಮುಕ್ಯೊ ಆಯಿನವು ಕ್ಯೂನಿಫಾರಮ್ [[ಲಿಪಿ]]ಡುಪ್ಪುನ ಹಿಟ್ಟೈಟ್ ಭಾಷೆ. ಇದರ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1400-1200 ಅವಧಿಡ್ ದಾಕಲೆಲು [[ಸೇಡಿಮಣ್ಣ್|ಸೇಡಿಮಣ್ಣ್]]ದ ಫಲಕೊಲೆ ಮಿತ್ತ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುನ ಅವೆನ್ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಲ್ತ್ ದೀಡ್ದೆರ್. ಈ ಪಂಗಡೊಗು ಸೇರ್ನ ಇಂದೆತಾತ್ ಬೊಳ್ಪುಗು ಬರಾಂದಿನ ಬೇತೆ ಭಾಷೆಲು ಪಂಡ [[ಲೂವಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಲೂವಿಯನ್]], [[ಪಾಲಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಪಾಲಿಯನ್]] ಬುಕ್ಕೊ ಹೈರೋಗ್ಲಿಫಿಕ್ ಹಿಟ್ಟೈಟ್. ಮಿತ್ತ್ ತೆರಿಪಾಯಿನ ಭಾಷೆಲೆ ಗಳ ಜೊತೆಟ್ ದಿಂಜ ಪಿರವುಡು ಇತ್ತ್‌ದ್ ಇತ್ತೆ ಮಾಜಿನ ಭಾಷೆಲು ಮಸ್ತ್ ಸಂಕ್ಯಡ್ ಉಲ್ಲೊ. [[ಇಲ್ಲೀರಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಇಲ್ಲೀರಿಯನ್]], [[ಥ್ರೇಸಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಥ್ರೇಸಿಯನ್,]] [[ಫ್ರಿಜಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಫ್ರಿಜಿಯನ್]] ಇತ್ಯಾದಿಲು ಈ ವರ್ಗೊದ ಭಾಷೆಲು.
=== ಉಪಭಾಷೆಗಳು ===
ಕ್ರಿ.ಪೂ. 200ಡ್ದ್ ಇಂಚಿಗ್ ಗುರ್ತೊ ಮಲ್ತಿನ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಭಾಷೆನ್ ಸೇರೊಂದು [[ಇಟ್ಯಾಲಿಕ್ ಭಾಷೆ]] ಬುಕ್ಕೊ ಓಸಿ-ಅಂಬ್ರಿಯನ್ ಉಪಭಾಷೆಲು; [[ಫ್ರೆಂಚ್ ಭಾಷೆ|ಫ್ರೆಂಚ್]], [[ಇಟಾಲಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಇಟಾಲಿಯನ್]], [[ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಪಾತೆರೊ|ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್,]] [[ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ಭಾಷೆ|ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್]], [[ರುಮೇನಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ರುಮೇನಿಯನ್]] ಇಂಚಿತ್ತಿ ಆಧುನಿಕ [[ರೋಮಾನ್ಸ್ ಭಾಷೆ]]ಲಾದ್ [[ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಭಾಷೆ|ಲ್ಯಾಟಿನ್]] ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದ್‍ದುಂಡು. [[ಇಟಾಲಿಯನ್ ಭಾಷೆ|ಇಟಾಲಿಯನ್]] ಪ್ರಾಂತ್ಯೊದ ಭಾಷೆಲೆ ಪರಿಚಯೊ ಶಾಸನ ಬರಹಲೆಡ್ದ್ ಮಾತ್ರೊ ಆಂಡಲಾ ಅವು ರೋಮನ್ನೆರೆ [[ಇಟಲಿ]] ಗೆಂದಿನ ಪರಿಣಾಮೊಡ್ದು ನಾಶ ಆದ್ ಪೋಂಡ್.
== ಉಲ್ಲೇಕೊ ==
| 