ಉಪ್ಪಿನ ಕುದುರು ಕೊಗ್ಗ ಕಾಮತ್

ಉಪ್ಪಿನ ಕುದುರು ಕೊಗ್ಗ ಕಾಮತ್:(27 ನವೆಂಬರ್ 1921 - 27 ಆಗಸ್ಟ್ 2003) . ಯಕ್ಷಗಾನ ಗೊಂಬೆಯಾಟದ ಪುದರ್‌ ಪೋಯಿನ ಕಲಾವಿದೆರ್.

ಬಾಲ್ಯ ಬೊಕ್ಕ ಶಿಕ್ಷಣ

ಇತ್ತೆದ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ ಕುಂದಾಪುರ ತಾಲೋಕುದ ಉಪ್ಪಿನಕುದುರು ಗ್ರಾಮೊಡು 1921 ನವೆಂಬರ್ 27 ಪುಟ್ಟಿಯೆರ್‌ . ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಉಪ್ಪಿನ ಕುದುರು ದೇವಣ್ಣ ಕಾಮತ್ ಮೆರೆನ ಅಮ್ಮೆರ್, ಅಪ್ಪೆ ರಾಧಾಬಾಯಿ. ವಂಶ ಪಾರಂಪರ್ಯವಾದ್ ಯಕ್ಷಗಾನ ಗೊಂಬೆಯಾಟ ಕಲೆನ್ ದುಂಬುಕೊನೊವೊಂದು ಬತ್ತ್‌ನ ಅಮ್ಮೆರೆರ್ದ್‌ ತರಬೇತಿ, ಅನುಭವ ಪಡೆಯಿನ ಕೊಗ್ಗ ಕಾಮತೆರ್ ಗೊಂಬೆಯಾಟೊಗು ಪೊಸತನ ಬೊಕ್ಕ ಜೀವಂತಿಕೆ ದಿಂಜಯೆರ್‌. ಕೊಗ್ಗ ಕಾಮತೆರ್ ಅರೆನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮುಗಿತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಅರೆನ ಅಮ್ಮೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಅಜ್ಜೆರ್ ನಾಗಪ್ಪ ಭಾಗವತೆರೆನ ಆಟೊಲೆನ್ ತೂದ್‍ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯೆರ್

ಗೊಂಬೆಯಾಟ

ಅರೆನ ಪದ್‍ರಡ್ಡ್‌ನೆ ವರ್ಸೊ ಪ್ರಾಯೊಡೇ ಅಮ್ಮೆರೆನ ಗೊಂಬೆಯಾಟೊಲೆಡ್‍ ಸಕ್ರಿಯವಾದ್ ಭಾಗವಹಿಸಾವೊಂದು ಇತ್ತೆರ್. ಶೃಂಗೇರಿಡ್ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಲ್ಪುನ ಪೊರ್ತುಡು (1941) ಆರ್ಥಿಕ ಮುಗ್ಗಟ್ಟು ಬೊಕ್ಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕೆರೆನ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಇಜ್ಜಂದೆ ಅರೆನ ಅಮ್ಮೆರ್ ಅರೆನ ಪತ್ತ್ ಎಕ್ರೆ ಜಮೀನ್‌ನ್ ಕಳೆವೊಂದಿನೆನ್‌ ತೂಯೆರ್‌. ಆಯಿರ್ದ್ ಆದ್ ಈ ಕಲೆನ್ ಆದರಿಸಾಂಡ ಬಂಜಿದ ನಿರ್ವಹಣೆಗ್ ತೊಂದರೆ ಆವು ಪಂದ್‍ ಭಾವಿಸಾದ್ ನಾಗಪುರ, ಪುಣೆ, ಮುಂಬಯಿಲೆಡ್ ಕೆಲವು ಕಾಲ ನೌಕರಿ ಮಲ್ತೆರ್. ಪದಿನಾಲ್ ವರ್ಸೊರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಕಲೆತ್ತ ತುಡಿತೊರ್ದು ಪಿರ ಊರುಗು ಬತ್ತೆರ್ (1955). ಬಣ್ಣ ಕಳೆವೊಂದು, ವೇಷ ಪರಿತೊಂದು ಮೂಲೆಗ್‌ ಬೂರ್‌ನ ಗೊಂಬೆಲೆನ್‌ ಕೈಕ್ ದೆತೊಂದು ಅಯಿಕ್ಕ್ ಪೊಸರೂಪ ಕೊರಿಯೆರೆ ದುಂಬು ಬತ್ತೆರ್‌. ಅಲ್ಪ ಅಲ್ಪ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕೊರಿಯೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್. ಆಂಡಲಾ ಜೀವನ ನಡಪಾವುನವು ಬಂಗ ಆನಗ ಕುಂದಾಪುರದ ಒಂಜಿ ಕನಕ್ಕ್‌ ತುಂಡು ಮಲ್ಪುಪುನ ಮಿಲ್ಲಿಡ್ ಕೆಲಸೊಗು ಸೇರೊಂಡೆರ್.

ಗೊಂಬೆಯಾಟದ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ

ಕಮಲಾದೇವಿ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯೆರೆನ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹೊರ್ದು ಹ್ಯಾಂಡಿಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಬೋರ್ಡುರ್ದು ಸುರು ಆಯಿನ ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಸೆಂಟರ್ ಕಾರಣಾಂತರೊರ್ದು ಮುಚ್ಚಿದ್‍ ಪೋದ್‍ ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ (1966) ತಯಾರಾಯಿನ ಗೊಂಬೆಲು ಸುಸ್ಥಿತಿಟ್ಟ್‌ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಇಂಚಿನ ಸಂದರ್ಭೊಡು ಮೈಸೂರು ಎಜ್ಯುಕೇಶನಲ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ಅಂಡ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಕೋ-ಆಫ್ ಸಂಸ್ಥೆದಕುಲು ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಗೊಂಬೆಯಾಟ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ನಡಪುನಂಚ ಮಲ್ತೆರ್. ಕೇಂದ್ರ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಲಾ ಒಂತೆ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ಕೊರ್ಂಡ್. ಈ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಲೆಗ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ನೆರವು ಕೊರಿಯೆರೆ ದುಂಬು ಬತ್ತ್ಂಡಲಾ ಕಾರಣಾಂತರೊಡು ಕಾಮತೆರ್ ಅಯಿನ್ ಸ್ವೀಕಾರ ಮಲ್ತ್‌ಜೆರ್. ಕೇಂದ್ರ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ದೆಹಲಿಡ್ ನಡಪಾಯಿನ ಮುಖವಾಡ ಬೊಕ್ಕ ಗೊಂಬೆಲೆನ ಉತ್ಸವೊಗು ಕೊಗ್ಗ ಕಾಮತೆರೆನ್ ಆಹ್ವಾನಿಸಯೆರ್ (1972). ಅವ್ವೇ ವರ್ಸೊ ರಾಜ್ಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿದ ಸಹಕಾರೊರ್ದು ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತೆರ್ ಏರ್ಪಡಿಸಾಯಿನ ಗೊಂಬೆಲೆನ ಉತ್ಸವೊಡು ಭಾಗವಹಿಸಾದ್ ಮೇರ್ ಪ್ರಥಮ ಬಹುಮಾನ ಪಡೆಯೆರ್. ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ದೆಹಲಿಡ್ ವಿಚಾರಗೋಷ್ಠಿ ಏರ್ಪಡ್ ಮಲ್ತ್‌ನಪಗ (1972), ಮೇರೆನ ಗೊಂಬೆಯಾಟದ ಪ್ರದರ್ಶನ ಆಂಡ್‍. ಮುಂಬಯಿದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಪರ್ಫಾರ್ಮಿಂಗ್ ಆಟ್ರ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆ ಮೇರೆನ್ ಆಮಂತ್ರಿಸದ್ ಪ್ರದರ್ಶನ ಏರ್ಪಾಡ್ ಮಲ್ತ್‌ನಪಗ (1976) ದೇಶವಿದೇಶೊಲೆರ್ದ್‌ ಬತ್ತ್‌ನ ಜನಕುಲು ಮೇರೆನ ಗೊಂಬೆಯಾಟದ ಪ್ರದರ್ಶನ ತೂದ್ ಅಕುಲೆನ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕೊರಿಯೆರೆ ಮೇರೆನ್ ಆಹ್ವಾನಿಸಿಯೆರ್.

ವಿದೇಶೊಲೆಡ್ ಪ್ರದರ್ಶನ

ಕೊಗ್ಗ ಕಾಮತೆರ್ ಶ್ರೀ ಗಣೇಶ ಯಕ್ಷಗಾನ ಗೊಂಬೆಯಾಟ ಮಂಡಳಿದ ಒಟ್ಟುಗು ಸಂಪರ್ಕೊಡು ಇತ್ತ್‌ನ ಕೆ.ಎಸ್. ಉಪಾಧ್ಯಾಯೆರೆನ ಮೂಲಕ ಮೇರ್ ಯುರೋಪ್ ದೇಶೊದ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಭಾಗೊಲೆಡ್ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕೊರ್ದ್ ಅಪಾರವಾಯಿನ ಜನಪ್ರಿಯತೆನ್ ಗಳಿಸವೊಂಡೆರ್ (1978-79). ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ದ ರೆನ್ನೆಡ್ ನಡತ್ತ್‌ನ ಐನನೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಲೆಕುಲೆನ ಉತ್ಸವೊಡು ಕಾಮತೆರ್ ಪಾಲ್ ದೆತೊಂಡೆರ್ (1978). ಪ್ಯಾರಿಸ್ ನಗರಲಾ ಸೇರ್‌ನಂಚ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ದ ಪ್ರಮುಖ ನಗರೊಲೆಡ್‍ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕೊರ್ದ್ ಭಾರತೊದ ಈ ಕಲೆಕ್ಕ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಕನತ್ತ್‌ದ್ ಕೊರಿಯೆರ್. ಸುರುತ್ತ ವಿದೇಶ ಯಾತ್ರೆಡ್ ಜಯಭೇರಿ ಬಾರಿಸಯಿನ ಶ್ರೀ ಗಣೇಶ ಯಕ್ಷಗಾನ ಗೊಂಬೆಯಾಟ ಮಂಡಳಿನ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ನನೊರ ಆಹ್ವಾನಿಸದ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ದ ಲೀಲೆ ಉತ್ಸವೊಡು ಭಾಗವಹಿಸುನಂಚ ಮಲ್ತ್‌ನೆ ಅತ್ತಂದೆ ಬೊಕ್ಕಲಾ ಮಸ್ತ್ ಕಡೆಕುಲೆಡ್ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಏರ್ಪಡ್ ಮಲ್ತ್ಂಡ್ (1979). ದಿ ರಾಯಲ್ ಡ್ರಾಪಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆಮ್ಸ್ಟರ್ಡ್ಯಾಮ್, ಹಾಲೆಂಡ್ ಪನ್ಪುನ ಸಂಸ್ಥೆ ಈ ಯಕ್ಷಗಾನ ಗೊಂಬೆಯಾಟ ಮಂಡಳಿನ್ ಆಹ್ವಾನಿಸದ್ ಆಮ್ಸ್ಟರ್ ಡ್ಯಾಮ್ ಬೊಕ್ಕ ಬ್ರಿಡಾಲೆಡ್ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಏರ್ಪಾಡ್ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್.

ಪ್ರಶಸ್ತಿಲು

ಯಕ್ಷಗಾನ ಗೊಂಬೆಯಾಟೊನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಾಯಿನ ಮೇರೆಗ್ ಮಸ್ತ್ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಲು ತಿಕ್ಕ್‌ದ್ಂಡ್. ಅಯಿಟ್ಟ್‌ ಮುಖ್ಯವಾಯಿನವು- ಕೇಂದ್ರ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (1979), ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (1985), ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ತುಳಸಿ ಸಮ್ಮಾನ್ (1995). ಕು.ಶಿ. ಹರಿದಾಸಭಟ್ಟೆರ್ ಕೊಗ್ಗ ಕಾಮತೆರೆನ ಗೊಂಬೆಗಳು ಪನ್ಪುನ ಬೂಕುನು ಬರೆತೆರ್. ಕಾಮತೆರ್ ಸ್ವತಃ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತ್‌ನ ಗೊಂಬೆಲೆಗ್‌ಲಾ ಬೇಡಿಕೆ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಈ ಗೊಂಬೆಲು ದೇಶ ವಿದೇಶೊದ ಮಸ್ತ್ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊಲೆನ್‌ ಅಲಂಕಾರ ಮಲ್ತ್‌ದ್ಂಡ್. ಬಿಕ್ಕಟ್ಟ್‌ದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಟ್‌ಲಾ ಈ ಕಲೆತ್ತ ಬೆರಿನ್ ಬುಡಂದೆ ಶ್ರೀ ಗಣೇಶ ಯಕ್ಷಗಾನ ಗೊಂಬೆಯಾಟ ಮಂಡಳಿನ್ ಬದ್‌ಕಾವೊಂದು ಬತ್ತೆರ್. ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿ ಮೇರೆನ ಬುಡೆದಿ. ಈ ದಂಪತಿಲೆನ ಒರಿ ಮಗೆ, ನಾಲ್ ಜನ ಪೊಣ್ಣು ಜೋಕುಲು. ಕೊಗ್ಗ ಕಾಮತೆರ್ 2003 ಆಗಸ್ಟ್‌ 27ಕ್ ತೀರ್‌ದ್ ಪೋಯೆರ್. ಕೊಗ್ಗ ಕಾಮತೆರೆನ ಮಗೆ ಭಾಸ್ಕರ ಕಾಮತೆರ್ ಅರೆನ ಅಮ್ಮೆರೆನ ಕಲೆನ್ ದುಂಬುವರಿಸಾವೊಂದು ಬತ್ತೆರ್..