ಉರ್ದು (Nastaliq : اردو /ˈʊərduː/; ALA-LC: Urdū) ತೆನ್ಕಾಯಿ ಏಷ್ಯಾಡ್ ಮುಕ್ಯವಾದ್ ಪಾತೆರುನ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆ.[][] ಉಂದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನೊದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಸೆ ಬುಕ್ಕೊ ಸಂಪರ್ಕ ಬಾಸೆ.[] ಅಲ್ಪ ಉಂದು ಇಂಗ್ಲಿಸ್‌ದ ಜತೆಟ್ ಅಧಿಕೃತ ಬಾಸೆಯಾದುಂಡು. ಬಾರತೊಡು ಉರ್ದು ಎನ್ಮನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್ ಬಾಸೆಯಾದುಂಡು, ಅಯಿತ ಸ್ಥಾನಮಾನೊ ಬುಕ್ಕೊ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆನ್ ಭಾರತೊದ ಸಂವಿದಾನೊಡ್ದ್ ಗುರ್ತಿಸದೆರ್. ಉರ್ದು ಭಾರತೊದ ಮಸ್ತ್ ರಾಜ್ಯೊಲೆಡ್ ಅದಿಕೃತ ಸ್ತಾನಮಾನೊನು ಹೊಂದ್‍ಂಡ್. ನೇಪಾಳೊಡು ಉರ್ದು ನೋಂದಾವಣೆ ಆಯಿನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಉಪಬಾಸೆ ಅತ್ತಂದೆ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾಡ್ ಉಂದು ಸಂವಿಧಾನೊಡು ಸಂರಕ್ಷಿತ ಬಾಸೆ ಆದುಂಡು.[][] ಉರ್ದು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಬುಕ್ಕೊ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶಡ್ ಒವ್ವೇ ಅದಿಕೃತ ಸ್ತಾನಮಾನೊದ ಬಾಸೆ ಅತ್ತಂಡಲಾ ಅಲ್ಪಸಂಕ್ಯಾತ ಬಾಸೆಯಾದ್ ಪಾತೆರುವೆರ್.

ಉರ್ದು(اردو) ಇಂದೆನ್ ಲಷ್ಕರಿ (لشکری) ಪಂಡ್‌ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಇಂಡೊ-ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆಲೆ ಗುಂಪುಡು ಇಂಡೊ-ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಉಪ ಪಂಗಡೊಗು ಸೇರ್‌ನವು. ಪರ್ಷಿಯನ್, ಟರ್ಕಿಷ್, ಅರಬ್ಬೀ ಬಾಸೆ ಬುಕ್ಕೊ ಹಿಂದಿ ಬಾಸೆ ಇಂದೆತ ಪ್ರಬಾವೊ ಇಪ್ಪುನ ಈ ಬಾಸೆ, ದೆಹಲಿದ ಶಾಹಿ ಬುಕ್ಕೊ ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆದ ಕಾಲೊಡು ಬುಲೆಂಡ್.

ಉರ್ದು ಬಾಸೆ ಬಳಕೆಡಿಪ್ಪುನ ಪ್ರದೇಸೊ
ಉರ್ದೂ ಬಾಸೆದ ಅಕ್ಷರಮಾಲೆ

ಪುಟ್ಟ್ ಪರಿಪು

ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ

ಉರ್ದುಬಾಸೆ ಇಂಡೋ-ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಬಾಸಾವರ್ಗೊಗು ಸೇರ್‌ನ ಆರ್ಯ ಬಾಸೆ. ಸಿಮಿಟಿಕ್ ಲಿಪಿದ ಗುಂಪುಗು ಸೇರ್‌ನ ಅರಬ್ಬೀ ಲಿಪಿನ್ ವಂತೆ ಅದಲ್ ಬದಲ್ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಇಂದೆಕ್ ಗಳಸೊಂದೆರ್. ಪರ್ಷಿಯನ್ ಲಿಪಿಲಾ ಇಂಚನೇ ಉಂಡು. ಬರವುಡು ಬಲಡ್ದ್ ಎಡಕ್ಕ್, ದೆಹಲಿದ ಸುತ್ತೊಮುತ್ತ ಪಾತೆರುನ ಶೌರಸೇನೀ ಅತ್ತಂಡ ಅಪಭ್ರಂಶಡ್ದ್ (12ನೆದ ಶತಮಾನೊ) ಈ ಬಾಸೆ ರೂಪೊ ಪಡೆವೊಂಡ್ಂದ್ ತೋಜುಂಡು.

ಆ ಕಾಲೊಡು ದೆಹಲಿದ ಸುತ್ತೊಮುತ್ತ ವಾಡಿಕೆಡಿಪ್ಪುನ ಬ್ರಜ್, ಹರ್ಯಾನಿ, ಪಂಜಾಬಿ ಬಾಸೆ ಬುಕ್ಕೊ ರಾಜಸ್ತಾನೀ ಪ್ರಾಕೃತ ಬಾಸೆಲೆಡ್ದ್ ಉರ್ದು ವಂತೆ ಮಟ್ಟ್‌ಗ್ ಪ್ರಬಾವ ಪಡೆವೊಂಡಲಾ ಅಯಿಡ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಬಾಸೆದ ಶಕ್ತಿ ಪೂರ್ತಿ ಪ್ರಬಾವೊಡು ಕಳೆಂಡ್. ಇಂದೆತ ದಿಂಜಪಾಲ್ ಪರ್ಷಿಯನ್‍ಡ್ದ್ ಬತ್ತ್‌ನವು. ಆಂಡ ಉಂದು ಅಯಿತ ಮೂಲೊ ಬುಕ್ಕೊ ವಿಸಿಸ್ಟೊ ಲಕ್ಷಣೊನು ವ್ಯಾಕರಣೊ, ನುಡಿಗಟ್ಟ್ ಬುಕ್ಕೊ ದಿಂಜ ಪ್ರಾಕೃತಪದೊತ ಮೂಲಕೊ ಒರಿತೊಂದ್ಂಡ್. ಈ ಬಾಸೆ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಮುಕ್ಕೊ ತುರ್ಕಿ ಪಾತೆರುನ, ಆಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನಡ್ದ್ ಬತ್ತ್‌ನ ಸುರುಕು ಲಾಹೋರ್‌ಡ್‌ಲಾ ಕಾಲಕ್ರಮೇನೊ ದೆಹಲಿಡ್‌ಲಾ ನೆಲೆಯಾಯಿನ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಲಸೆಗಾರೆರೆ, ವರ್ತಕೆರೆ, ಸೂಫಿಲೆ ಬುಕ್ಕೊ ದಾಳಿ ಮಲ್ತಿನಕುಲೆ ಕೈತಲ್ದ ಸಂಪರ್ಕೊಡ್ದ್ ರೂಪು ಪಡೆಂಡ್.

ಉಲ್ಲೇಕೊಲು

ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
  1. Urdu language, Encyclopaedia Britannica, 5 December 2019, retrieved 17 October 2020, member of the Indo-Aryan group within the Indo-European family of languages. Urdu is spoken as a first language by nearly 70 million people and as a second language by more than 100 million people, predominantly in Pakistan and India. It is the official state language of Pakistan and is also officially recognized, or "scheduled," in the constitution of India.
  2. Urdu (n), Oxford English Dictionary, June 2020, retrieved 11 September 2020, An Indo-Aryan language of northern South Asia (now esp. Pakistan), closely related to Hindi but written in a modified form of the Arabic script and having many loanwords from Persian and Arabic.
  3. Muzaffar, Sharmin; Behera, Pitambar (2014).
  4. Gazzola, Michele; Wickström, Bengt-Arne (2016). The Economics of Language Policy. MIT Press. pp. 469–. ISBN 978-0-262-03470-8. Quote: "The Eighth Schedule recognizes India's national languages as including the major regional languages as well as others, such as Sanskrit and Urdu, which contribute to India's cultural heritage. ... The original list of fourteen languages in the Eighth Schedule at the time of the adoption of the Constitution in 1949 has now grown to twenty-two."
  5. Groff, Cynthia (2017). The Ecology of Language in Multilingual India: Voices of Women and Educators in the Himalayan Foothills. Palgrave Macmillan UK. pp. 58–. ISBN 978-1-137-51961-0. Quote: "As Mahapatra says: "It is generally believed that the significance for the Eighth Schedule lies in providing a list of languages from which Hindi is directed to draw the appropriate forms, style and expressions for its enrichment" ... Being recognized in the Constitution, however, has had significant relevance for a language's status and functions.