ಕಟೀಲು ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ

ಶ್ರೀ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಟೀಲ್ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಮಂಗಳೂರು ನಗರ‌ರ್‌ದ್ ೨೯ ಕಿ.ಮೀ ದೂರಡ್ ಉಂಡು. ಉಂದು ಓಂಜಿ ಹಿಂದುಲೆನಾ ದೇವಿನ್ ಆರಾಧನೆ ಮಾನ್ಪುನ ದೇವಸ್ಥಾನ.

ಕಟೀಲ್ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ

ಕಟೀಲು ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರೀ ದೇವಸ್ಥಾನ

ಕಟೀಲು

ಇತಿಹಾಸೊ

ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಪುದರ್‌ಡ್ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆ ಉಂಡು. ದುರ್ಗೆ ಶುಂಭ ಬೊಕ್ಕ ನಿಶುಂಭ ಪನ್ಪುನ ರಾಕ್ಷಸೆರೆನ್ ಸಂಹಾರ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಕ್‌ಲೆನ ಮಂತ್ರಿಯಾಯಿನ ಅರುಣಾಸುರೆ ಯುದ್ಧದ ಜಾಗೆಡ್ದ್ ಬಲಿಪುವೆ. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣೊಡ್ ಈ ಅರುಣಾಸುರೆ ರಾಕ್ಷಸೆರ್‌ನಕುಲೆನ ನಾಯಕ ಆದ್ ಋಷಿಮುನಿಕುಲೆನ ತಪಸ್ಸು, ಯಾಗ ಬೊಕ್ಕ ಯಜ್ಞಾದಿಲೆನ್ ನಾಶ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆ. ಋಷಿ ಮುನಿಕುಲು ಯಾಗ ಮಲ್ಪೆರಾವಂದಿ ನಪಗ ದೇವತೆರ್‌ನಕುಲು ಕೋಪೊಡು ಭೂಲೋಕಗ್ ಬರ್ಸ ಬರ್ಪುನೆನ್ ಉಂತಾಯೆರ್. ಬರ್ಸ ಇಜ್ಜಾಂದೆ ಭೂಲೋಕೊಡ್ ನೀರ್, ತೆನಸ್ ವನಸ್‌ಗ್ ಭಾರೀ ಕೊರತೆ ಆಂಡ್. ಜನಕುಲೆನ ಈ ಭಂಗ ತೂಯೆರಾವಂದೆ ಜಾಬಾಲಿ ಮಹರ್ಷಿಲು ದೇವತೆನಕುಲೆನ್ ಖುಷಿ ಮಲ್ಪೆರೆ ಬೊಡಾದ್ ಒಂಜಿ ಯಜ್ಞೊನ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಸಿದ್ಧತೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಅಯಿಕ್ ಬೊಡಾದ್ ದೇವಲೋಕೊಗ್ ಪೋದ್ ಯಜ್ಞ ಮಲ್ಪೆರೆ ತಂಕ್ ಬೋಡಾಯಿನ ಕಾಮಧೇನುನ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಲೆತೊಂದು ಪೋಯೆರೆ ಜಾಬಾಲಿ ಋಷಿ ದೇವೇಂದ್ರಡ ಕೇ‌ನೊನ್‌ವೆರ್. ಆ ಪೊರ್ತುಗ್ ಕಾಮಧೇನು ವರುಣ ಲೋಕೊಡ್ ಇತ್ತಿನೆರ್ದ್ ದೇವೇಂದ್ರೆ ಕಾಮಧೇನುನ ಮಗಳಾಯಿನ ನಂದಿನ್‌ನ್ ಜಾಬಾಲಿ ಋಷಿನ ಯಜ್ಞೊಗ್ ಬೋಡಾದ್ ಕಡಪುಡ್ದು ಕೊರ್ಪೆರ್. ಮಹರ್ಷಿಲು ನಂದಿನಿನ ಕೈತಲ್ ಪೋದ್ ಭೂಲೋಕೊಗ್ ಬರಿಯೆರೆ ಪನ್ನಾಗ ನಂದಿನಿ ಋಷಿ ಮುನಿಕುಲೆನ ಪಾತೆರನ್ ತಿರಸ್ಕಾರ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಭೂಲೋಕದ ಜನಕುಲೆನ್ ನಿಂದನೆ‌ ಮಲ್ತಾಲ್. ಮಹರ್ಷಿಲು ನಂದಿನಿಗ್ ಭೂಲೋಕೊಡ್ ಸುಧೆತ್ತ ಲೆಕೊ ಪರತೊಂದು ಪೋವೊಡು ಪಂಡ್ಂದ್ ಶಾಪ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಉಂದೆನ್ ಕೇಂಡ್‌ದ್ ನಂದಿನಿ ಮಹರ್ಷಿಲೆಡ ತನ್ನ ತಪ್ಪುನು ಮಾಪು ಮಲ್ಪೆರೆ ನಟ್ಟುವಾಲ್. ಕರುಣಾಮಯಿಯಾಯಿನ ಮಹರ್ಷಿಲು ಶಾಪ ವಿಮೋಚನೆಗಾದ್ ಆದಿಶಕ್ತಿನ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಲ್ಪೆರೆ ಪನ್ಪೆರ್. ನಂದಿನಿನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗ್ ಮೆಚ್ಚಿನ ಆದಿಶಕ್ತಿ ಋಷಿವಾಕ್ಯೊನು ಅಸಾಧ್ಯ ಮಲ್ಪೆರೆ ಆಪುಜಿ ಅಂಚಾದ್ ಸುಧೆಯಾದೇ ಪರಪೊಡು, ದುಂಬಾಗ್ ನಂದಿನಿನ ಮಗಳಾದೇ ಆದಿಶಕ್ತಿ ಪುಟುದು ಶಾಪ ವಿಮೋಚನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್ ಪಂಡ್‌ದ್ ಅಭಯ ಕೊರ್ಪೆರ್. ನಂದಿನಿ ಈ ಅಭಯೊಡ್ದ್ ಸಮಾಧಾನ ಆದ್ ಕನಕಗಿರಿಡ್ದ್ ಸುಧೆ ಆದ್ ಪರತೊಂದು ಉಪ್ಪುನಿ. ಅಂಚಾದ್ ಭೂಮಿ ಪಿರ ಪಚ್ಚೆ ಪೈರ್ಡ್ದ್ ಜಿಂಜಿಡ್. ಅರುಣಾಸುರೆ ಬ್ರಹ್ಮೊನು ನೆನೆತ್‌ದ್ ತಪಸ್ಸ್ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಲೆಡ್ದ್ ಆವಡ್, ದೇವತೆಲೆಡ್ದ್ ಆವಡ್, ಅಂಜೊವ್‌ಲೆಡ್ದ್ ಅತ್ತ್ಂಡ ಪೊಂಜೊವ್‌ಲೆಡ್ದ್ ಆವಡ್, ನಾಲ್ ಕೈತಕುಲಾವಡ್, ಆಜಿ ಭುಜದಕುಲಾವಡ್ ಏರೆಡ್ದ್‌ಲಾ ಸಾವು ಬರಿಯೆರೆಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪುನ ವರೊನ್ ಪಡೆಯೊನ್‌ವೆ. ಸರಸ್ವತೀ ದೇವಿಲಾ ಅಯಗ್ ಗಾಯತ್ರೀ ಮಂತ್ರೊನು ಅನುಗ್ರಹ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಮಾತ ವರೊಡ್ದ್‌ಲಾ ಬಲಿಷ್ಠೆ ಆಯಿನ ಅರುಣಾಸುರೆ ದೇವಲೋಕೊನ್ ತನ್ನ ಕೈಟ್ ದೆತೊನುವೆ. ಅಕ್ಲೆನ ನೆಲೆನ್ ಕಳೆಯೊನಿನ ದೇವತೆಲ್ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಲೆನ ಜೊತೆಯಾದ್ ಸ್ವರ್ಗ ಲೋಕನಎ ಪಿರ ಕೊರ್ಪುಲಕ ಆದಿಶಕ್ತಿನ ಮೊರೆ ಪೋಯೆರ್. ಅಪಗ ದೇವಿ ಪನ್ಪಲ್ ಯೇಪ ಮುಟ ಅರುನಾಸುರೆ ಗಾಯತ್ರಿ ಮಂತ್ರದ ಪಠನೆ ಮಲ್ಪುವೆನ ಯೆಂಕ್ ಆಯೆನ ವಧೆ ಮಲ್ಪೆರೆ ಅಪುಜಿ ಪಂದ್ ಪನ್ಪಲ್, ಅಂಚಾದ್ ಉಪ್ಪುನಗ ದೇವಗುರು ಬೃಹಸ್ಪತಿ ಯೆಂಚಾಂಡಲ ಅಯೆನ ಪಠನೆನ್ ಉಂತಾವೊಡು ಪಂದ್ ಪನ್ಪಲ್. ಅಪ್ಪೆನ ಪಾತೆರದಂಚೆನೆ ಬೃಹಸ್ಪತಿಲು ಉಪಾಯ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಅರುನಾಸುರೆ ಗಾಯತ್ರಿ ಮಂತ್ರ ಪಠನೆ ಮಲ್ಪುನೇನ್ ಉಂತಾವೆರ್. ನೆರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಅರುನಾಸುರೆ ದೇವೆರೆರ್ದ್‌ಲಾ ಮಲ್ಲ ಪಂದ್ ಯೆನ್ಯೊನುವೆ, ಪೂರೆರ್‌ಲಾ ತನ್ನನೆ ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ಪೊಡು ಪಂದ್ ಆಜ್ಞೆ ಮಲ್ಪುವೆ. ಇಂಚೆನೆ ಅರುನನ ಅಟ್ಟಹಾಸ ಮಿತಿಮೀರ್‌ನಗ ದೇವತೆಲೆಗ್ ಕೊರ್ತಿನ ಪಾತೆರೆದ ಪ್ರಕಾರ ಆದಿಶಕ್ತಿ ಮೋಹಿನಿನ ರೂಪ ತಾಳ್‌ದ್ ಅರುನನ ಅರೆಮನೆ ದಲ್ಪ ಸುತ್ತೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುವಲ್. ಅರುನಾಸುರೆನ ಮಂತ್ರಿಲು ಆಯಿನ ಚಂಡ ಪ್ರಚಂಡೆರ್ ಮೋಹಿನಿನ್ ತೂದು ಅಲೆನ ಪೊರ್ಲುನು ಅರುನಡ ಪನ್‌ಪೆರ್. ಅರುನೆ ಅಲೆನ್ ಮದಿಮೆ ಆವೊದುಂದು ಅಲೆನ ಕೈತಲ್ ಪೋನಗ, ಶುಂಭ ಬೊಕ್ಕ ನಿಶುಂಭನ್ ಸಂಹಾರ ಮಲ್ದಿನಿ ಆಲೆ ಪಂದ್ ಗೊತ್ತಾದ್ ಅರುನೆ ಅಲೆನ ಮಿತ್ತ್ ದಾಳಿ ಮಲ್ಪುವೆ.ಅಪಗ ದೇವಿ ಅಲ್ಪನೆ ಉಪ್ಪುನ ಬಂಡೆದುಲಾಯಿ ಮಾಯೆ ಆಪಲ್. ಅರುನಾಸುರೆ ಕೋಪಡ್ ಆ ಬಂಡೆನ್ ತನ್ನ ಖಡ್ಗಡ್ ಆಕ್‌ದ್ ಅಯಿನ್ ಪುಡಪುನಗ ಅಯಿತ ಉಲಾಯಿರ್ದ್ ಸಾರ ದುಂಬಿಲು ಪಿದಯಿ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಅಯೆಗ್ ಚುಚ್ಚೆರ್ ಸುರು ಮಲ್ಪುಂಡು. ದೇವಿ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ದುಂಬಿದ ರೂಪೊನು ತಾಳೊಂದು ಅರುನಾಸುರನ್ ಚುಚಿದ್ ಕೆರ್ಪಲ್. ಭ್ರಮರದ ರೂಪೊನು ತಾಳಿನೆರ್ದ್‌ದಾವೆರೆ ಅಲೆಗ್ ಭ್ರಾಮರಿ ಪನ್‌ಪುನ ಪುದರ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ದೇವತೆಲು, ಜಾಬಾಲಿ ಮಹರ್ಷಿಲು ದೇವಲೋಕದ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷಡ್‌ದ್ ಕನದಿನ ಬೊಂಡದ ನೀರ್‌ಡ್ ರೌದ್ರ ರೂಪೊಡು ಇತ್ತಿನ ದೇವಿಗ್ ಅಭಿಶೇಕ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಶಾಂತ ಆವೊಡು ಪಂದ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಪಂಡಿ ಪಾತೆರೆದಲಕನೆ ದೇವಿ ನಂದಿನಿ ಸುದೆತ ನಡುಟ್ ಲಿಂಗ ರೂಪೊಡು ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರೀ ಯಾದ್ ನೆಲೆ ಆಪೆರ್. ನಂದಿನಿನ ಶಾಪ ವಿಮೋಚನೆ ಆಪುಂಡು. ನಂದಿನಿನ ಕಟಿ(ಸೊಂಟ/ನಡು) ಭಾಗದ ಭೂಮಿಡ್ ದೇವಿ ಉದ್ಭವ ಆಯಿನ ಕಾರಣ ಆ ಕ್ಷೇತ್ರಗ್ ಕಟೀಲ್ ಪನ್ಪಿನ ಪುದರ್ ಬರ್ಪುಂಡು.

ಕಲ್ಲ್‌ದ ರೂಪ

ಈ ಕಥೆಗ್ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ್ ಅಪ್ಪೆನ ದರುಶನಗ್ ಪೋಪುನೆರ್ದ್ ದುಂಬು ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಕಲ್ಲ್ ತೋಜ್‌ದ್ ಬರ್ಪುಂಡು ಆ ಕಲ್ಲ್‌ನ್ ಅಪ್ಪೆ ರಕ್ಕಸೆರೆನ್ ಕೆರ್ಪುನೆರ್ದ್ ದುಂಬು ಕಲ್ಲ್‌ದ ರೂಪೊಡು ಉಂತುವಲ್ ಅತ ಅವ್ವೆ ಕಲ್ಲ್ ಉಂದು ಪಂದ್ ನಂಬುವೆರ್. ಸಂಕ್ರಮಣದ ದಿನತಾನಿ ಈ ಕಲ್ಲ್‌ಗ್ ವಿಷೇಶ ಪೂಜೆ ಸಂದಾಯಿತ ಮಲ್ಪುವೆರ್.

ಯಕ್ಷಗಾನ

ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ಅಪ್ಪೆಗ್ ಸಂಗೀತ,ನೃತ್ಯ ಬೊಕ್ಕ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರಿಯ ಆಯಿನ ಕಾರಣ ಇಡೆಗ್ ಯಕ್ಷಗಾನದಲಾ ಪರಕೆ ಬರ್ಪುಂಡು. ಶ್ರೀ ಕಟೀಲು ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರೀ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮಂಡಲಿ ಪನ್ಪಿನ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳಲ ಉಂಡು.