ಗುರುಂಗ್ ಬಾಸೆ
ಗುರುಂಗ್ ( ದೇವನಾಗರಿ : गुरुङ), ತಮು ಕಿ (ತಮು ಕಿ, tamu kyī; ಟಿಬೆಟಿಯನ್ : ཏམུ་ཀི} ) ಅತ್ತಂಡ ತಮು ಬಾಸಾ(तमु भाषा, tamu bhāṣā), ನೇಪಾಳೊದ ಗುರುಂಗ್ ಜನೊ ಪಾತೆರುನ ಬಾಸೆ. ನೇಪಾಳೊಡು ಗುರುಂಗ್ ಪಾತೆರುನಕುಲೆನ ಒಟ್ಟು ಸಂಕ್ಯೆ 1991ಡ್ 227,918 ಬುಕ್ಕೊ 2011ಡ್ 325,622 ಆತ್ಂಡ್.
| ಗುರುಂಗ್ | |
|---|---|
 | |
| ಬಳಕೆಡುಪ್ಪುನ ಪ್ರದೇಸೊಲು | ನೇಪಾಳ, ಭಾರತ, ಭೂತಾನ್ |
| ಮೂಲ ಬಾಸಿಗೆರ್ | 325,622 |
ಸೈನೋ ಟಿಬೇಟಿಯನ್
| |
| ಖೇಮಾ, ದೇವನಾಗರಿ ಬುಕ್ಕೊ ಟಿಬೆಟಿಯನ್ | |
| Official status | |
Official language in |  ಭಾರತ
|
| ಬಾಸೆದ ಸಂಕೇತೊಲು | |
| ISO 639-3 | gvr |
ನೇಪಾಳೊದ ಅದಿಕೃತ ಬಾಸೆ ನೇಪಾಳಿ ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಬಾಸೆಯಾತ್ಂಡ್. ಆಂಡ ಗುರುಂಗ್ ಸೈನೋ-ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಬಾಸೆಯಾತ್ಂಡ್. ಗುರುಂಗ್ ನೇಪಾಳೊದ ಮುಕ್ಯೊ ಬಾಸೆಲೆಡ್ ಒಂಜಾತ್ಂಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ಭಾರತ, ಭೂತಾನ್, ಸಿಂಗಾಪುರ್ ಬುಕ್ಕೊ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್‌ದಂಚಿನ ದೇಸೊಲೆಡ್ ಡಯಾಸ್ಪೊರಾ ಸಮುದಾಯಯೊಡು ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್.
ಬೌಗೋಳಿಕ ವಿತರಣೆ ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಗುರುಂಗ್ ಬಾಸೆನ್ ನೇಪಾಳ ಬುಕ್ಕೊ ಭಾರತೊದ ತಿರ್ತ ಜಿಲ್ಲೆಲೆಡ್ ಪಾರೆರ್‌ಬೆರ್:
- ಗಂಡಕಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯೊ : ಕಸ್ಕಿ ಜಿಲ್ಲೆ, ಸಯಾಂಜ ಜಿಲ್ಲೆ, ಲಾಮ್‌ಜಂಗ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ತನಾಹು ಜಿಲ್ಲೆ, ಗೂರ್ಖಾ ಜಿಲ್ಲೆ, ಮನಂಗ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಬುಕ್ಕೊ ಮುಸ್ತಾಂಗ್
- ಧವಳಗಿರಿ ವಲಯೊ : ಪರ್ಬತ್ ಜಿಲ್ಲೆ
- ಸಿಕ್ಕಿಂ : ದಕ್ಷಿಣ ಸಿಕ್ಕಿಂ, ಪಶ್ಚಿಮ ಸಿಕ್ಕಿಂ, ಪೂರ್ವ ಸಿಕ್ಕಿಂ
ವರ್ಗೀಕರಣೊ ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಗುರುಂಗ್ ಟಿಬೆಟೊ-ಬರ್ಮನ್ (ಅತ್ತಂಡ ಟ್ರಾನ್ಸ್-ಹಿಮಾಲಯನ್) ಕುಟುಮ್ಮೊದ ಮಲ್ಲ ಜಾಗೆಡುಂಡು. ರಾಬರ್ಟ್ ಶೆಫರ್ ಪನ್ಪಪುನ ಭಾಷಾವಿಜ್ಞಾನಿ ಗುರುಂಗ್‌ನ್ ಬೋದಿಶ್ ವಿಬಾಗೊಡು ವರ್ಗೀಕರಿಸಯೆರ್. ಬೋದಿಶ್ ಬುಕ್ಕೊ ಪಡ್ಡೋಯಿ ಮದ್ಯೊ ಹಿಮಾಲಯೊಂದ್ ಉಪ-ಗುಂಪು ಮಲ್ತೆರ್. ಬೋದಿಶ್ "ವಿಬಾಗ"ದುಲಾಯಿ, ಅಕುಲು "ಬೋದಿಶ್" ಬಾಸೆಲೆನ್ ( ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಪ್ರಬೇದೊ ಸೇರೊಂದು) ಬುಕ್ಕೊ ಗುರುಂಗ್, ತಮಾಂಗ್ (ಮುರ್ಮಿ), ಬುಕ್ಕೊ ಥಕಲಿ (ಥಕ್ಷ್ಯ) ಸೇರ್‌ನಂಚ "ಗುರುಂಗ್ ಶಾಕೆ"ನ್ ಸ್ತಾಪಿಸಯೆರ್. ಶೆಫರ್ ಸ್ತಾಪಿಸಯಿನ ಬುಕ್ಕೊ ಜಾರ್ಜ್ ವ್ಯಾನ್ ಡ್ರೀಮ್ ನವೀಕರಿಸಯಿನ ಪದಕೋಸೊದ ಆದಾರೊದ ಮಿತ್ತ್, ಶೆಫರ್ ಬೋದಿಶ್ ಉಪ-ಗುಂಪುನು ಮೂಜಿ ಉಪ-ವಿಬಾಗಾದ್ ನಿರ್ಮಿಸಯೆರ್: (1) ಪಡ್ಡೋಯಿ, (2) ಮದ್ಯೊ ಬುಕ್ಕೊ ತೆನ್ಕಾಯಿ (ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಸೇರ್‌ನಂಚ "ಪರಾತ್ ಬೋದಿಶ್") (3) ಮೂಡಾಯಿ (ಮೊನ್ಪಾ ದಂಚಿತ್ತಿ "ಪಿರಾಕ್‌ದ" ಬಾಸೆಲೆನ್ ಸೇರೊಂದಿಪ್ಪುಂಡು) ಬುಕ್ಕೊ ಮುಕ್ಯವಾಹಿನಿದ ಬಾಸೆಲು.[೨][೩] ನೂನನ್ ಬೋದಿಶ್‌ದುಲಾಯ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯೊ ಉಪ-ಗುಂಪುನು ಮನಂಗೆ/ನ್ಯೆಶಾಂಗ್ಟೆ ಬುಕ್ಕೊ ನಾರ್-ಫು ಬುಕ್ಕೊ ಗುರುಂಗಿಕ್ (ಗುರುಂಗ್, ಥಕಲಿ ಬುಕ್ಕೊ ಚಾಂಟ್ಯಾಲ್ ಸೇರೊನ್‌ನ) ಪಂಡ್ದ್ ಉಲ್ಲೇಕಿಸದೆರ್.[೪][೫] ನೇಪಾಳಿಡ್ದ್ ಎಚ್ಚ ವ್ಯಾಪಕವಾಯಿನ ಸಂಪರ್ಕ-ಪ್ರೇರಿತೊ ಬಾಸೆಲೆ ಬದಲಾವಣೆಡ್ದಾದ್ ಚಾಂಟ್ಯಾಲ್ ರಚನಾತ್ಮಕವಾದ್ ವಿಚಲಿತೊ ಆವಂದೆಂದ್ ಅಕುಲು ಗಮನಿಸದೆರ್. ಸ್ಟೆನ್ ಕೊನೊವ್ ಹಿಮಾಲಯನ್ ಟಿಬಿ ಬಾಸೆಲೆನ್ ಪ್ರಾನೊಮಿನಲೈಸ್ಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ನಾನ್-ಪ್ರೊಮಿನೈಸ್ಡ್ ಪಂಡ್ದ್ ವರ್ಗೀಕರಿಸದೆರ್, ಅಲ್ಪ ಗುರುಂಗ್ ಉಂಡು.[೬] ಆಂಡ ಈ ವರ್ಗೀಕರಣೊ "ಗ್ಯಾರುಂಗ್ - ಮಿಶ್ಮಿ" ಸೈನೋ-ಟಿಬೆಟಿಯನ್‌ಡ್ ಉಪ-ಕುಟುಮ್ಮೊದುಲಾಯಿ ವೋಗ್ಲಿನ್ ಬುಕ್ಕೊ ವೋಗ್ಲಿನ್(1965)ನ್ ಹೋಲುಂಡು.[೭]
ಉಲ್ಲೇಕೊಲುಲು ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
- ↑ "50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India" (PDF). 16 July 2014. p. 109. Archived from the original (PDF) on 2 January 2018. Retrieved 6 November 2016.
- ↑ Shafer, Robert (1955). "Classification of the Sino-Tibetan Languages". Word. 11: 94–111. doi:10.1080/00437956.1955.11659552.
- ↑ van Driem, George (1994). Kitamura, Hajime (ed.). East Bodish and Proto-Tibeto-Burman morphosyntax. Current Issues in Sino-Tibetan Linguistics. Osaka: The Organizing Committee of the 26th International Conference on SinoTibetan Languages and Linguistics. pp. 608–617. OCLC 36419031.
- ↑ David (Ed.), Bradley; Randy (Ed.), Lapolla; Boyd (Ed.), Michailovsky; Graham (Ed.), Thurgood (2015). CRCL, CRCL, Pacific Linguistics And/Or The Author(S). "Language variation: Papers on variation and change in the Sinosphere and in the Indosphere in honour of James A. Matisoff" (PDF). PL-555 (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್): 22M, xii + 333 pages. doi:10.15144/PL-555.
- ↑ Motion, direction and location in languages : in honor of Zygmunt Frajzyngier. Zygmunt Frajzyngier, Erin Shay, Uwe Seibert. Amsterdam: John Benjamins. 2003. ISBN 978-90-272-7521-9. OCLC 769188822.
{{cite book}}: CS1 maint: others (link) - ↑ Grierson, George (1909). Linguistic survey of India Vol. III, Part 1. Delhi: Delhi: Motilal Banarsidass.
- ↑ Voeglin, C.F.; Voeglin, F.M. (1965). "Languages of the World: Sino-Tibetan Fascicle Four". Anthropological Linguistics. 7: 1–55.