ಭಾರತ

ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯ
ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯ
	Flag ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಿಹ್ನೆ
	Motto: "ಸತ್ಯಮೇವ ಜಯತೆ" (ಸಂಸ್ಕೃತ); "ಸತ್ಯನೇ ಗೆಂದುನು
	Anthem: ಜನ ಗಣ ಮನ; "ಈ ಮಾತ ಜನತ ಮನಸ್ ದ ಆಡಳಿತಗಾರೆ";
	ರಾಷ್ಟ್ರಗಾನ; ವಂದೇ ಮಾತರಂ (ಸಂಸ್ಕೃತ); ಅಪ್ಪೆ, ಯಾನ್ ನಿಕ್ಕ್ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಲ್ಪುವೆ
	ಆಜಾದ್ ಕಾಶ್ಮೀರ ಪ್ರದೇಸೊ ಬುಕ್ಕ ಚೀನಾ ಆಕ್ರಮಿಸಾದಿನ ಪ್ರದೇಸೊಲು ಹದ ಪಚ್ಚೆ ಬಣ್ಣೊಡ್ ಉಂಡು.
Capital	ನವದೆಹಲಿ; 28°36′50″N 77°12′30″E / 28.61389°N 77.20833°E
Largest city	ಮುಂಬೈ
Official languages	ಹಿಂದಿ; ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ;
Recognised regional languages	ರಾಜ್ಯವಾರು ಬುಕ್ಕ ಎನ್ಮನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಬಾಸೆಲು ಎನ್ಮನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಬಾಸೆಲು ಅಸ್ಸಾಮಿ; ಬೆಂಗಾಲಿ; ಬೊರೊ; ಡೋಗ್ರಿ; ಗುಜರಾತಿ; ಹಿಂದಿ ಬಾಸೆ; ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆ; ಕಾಶ್ಮೀರಿ; ಕೊಂಕಣಿ; ಮೈಥಿಲಿ; ಮಲಯಾಳಂ ಬಾಸೆ; ಮಣಿಪುರಿ; ಮರಾಠಿ; ನೇಪಾಳಿ ; ಒಡಿಯಾ ; ಪಂಜಾಬಿ ; ಸಂಸ್ಕೃತ ಬಾಸೆ; ಸಂತಾಲಿ ; ಸಿಂಧಿ ; ತಮಿಳು ; ತೆಲುಗು ; ಉರ್ದು ಬಾಸೆ; ; ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದ ಕೊಕ್ಬೊರೊಕ್; ಲೆಪ್ಚಾ ; ಮಿಝೋ ; ಸಿಕ್ಕಿಮಿ ; all the 8th scheduled languages (except Sindhi, Kashmiri and Dogri); ;
ಸ್ಥಳೀಯ ಬಾಸೆಲು	447 ಬಾಸೆಲು
Religion (೨೦೧೧)	79.8% ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ; 14.2% ಇಸ್ಲಾಮ್ ಧರ್ಮ; 2.3% ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮ; 1.7% ಸಿಖ್ ಧರ್ಮ; 0.7% ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ; 0.4% ಜೈನ ಧರ್ಮ; 0.23% ಸಂಯೋಜಿತವಲ್ಲದ; 0.65% ಬೇತೆ ;
Demonym(s)	ಭಾರತೀಯ
Membership	ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆ ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ ಸಾರ್ಕ್ ಸಂಸ್ಥೆ Shanghai Cooperation Organisation G4 nationsGroup of Five G8+5 ಜಿ೨೦ ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು
Government	ಸಂಯುಕ್ತ ಗಣತಂತ್ರ; ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾತಂತ್ರ
• ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ	ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು
• ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ	ಜಗದೀಪ್ ಧನ್‌ಕರ್
• ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ	ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶೆರ್	ಡಿ. ವೈ. ಚಂದ್ರಚೂಡ್
Legislature	ಸಂಸತ್ತ್
• Upper house	ರಾಜ್ಯಸಭೆ
• Lower house	ಲೋಕಸಭೆ
ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಂ‌ದ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆಯಿನ
• ಘೋಷಿಸಾಯಿನ	೧೫ನೇ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೪೭
Area
• Total	3,287,263 km2 (1,269,219 sq mi) (೭ನೇ)
• Water (%)	೯.೫೬
Population
• ೨೦೧೬ estimate	೧,೩೨೪,೧೭೧,೩೫೪ (೨ನೆಯ)
• ೨೦೧೧ census	೧,೨೧೦,೮೫೪,೯೭೭ (2nd)
• Density	427.1/km2 (1,106.2/sq mi) (೩೧ನೇ)
GDP (PPP)	೨೦೧೮ estimate
• Total	$೧೦.೩೮೫ ಟ್ರಿಲಿಯನ್ (೩)
• Per capita	$೭,೭೮೩ (೧೧೬)
GDP (nominal)	೨೦೧೮ estimate
• Total	$೨.೮೪೮ ಟ್ರಿಲಿಯನ್ (೬)
• Per capita	$೨,೧೩೪ (೧೩೩)
Gini (2021)	32.8; medium inequality
HDI (೨೦೨೨)	0.644; medium (೧೩೪ನೇ)
Currency	ಭಾರತದ ರೂಪಾಯಿ (₹) (ಐಎನ್‌ಆರ್ (INR))
Time zone	UTC+೫:೩೦ (ಐಎಸ್‌ಟಿ)
• Summer (DST)	UTC+೫:೩೦ (ಈಜ್ಜಿ)
Driving side	ದತ್ತ ಬರಿ
Calling code	+೯೧
Internet TLD	.in
	Non-numbered Footnotes: * Bharat Ganarajya, that is, the Republic of India in Hindi, written in the Devanāgarī script. See also other official names; ‡ This is the figure as per the United Nations though the Indian government lists the total area as ೩,೨೮೭,೨೬೦ square kilometres.;

ಭಾರತ, ಅಧಿಕೃತವಾದ್ ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯ ಜಗತ್ತ್‌ದ ೭ನೆ ಮಲ್ಲ ದೇಸೊ. ಜಗತ್ತ್‌ದ ಭೂಮಿದ ೨.೪ ಪಾಲ್ ಭಾರತೊ ಉಂಡು. ಈ ಭೂಮಿಗ್ ಮಸ್ತ್ ಇತಿಹಾಸೊ ಉಂಡು. ಇತ್ತೆ ಭಾರತೊಡು ೨೦೧೧ತ ಜನಗಣತಿತ ಪ್ರಕಾರೊ^[೧೫] 1,293,057,000 (2016) ಕೋಟಿ ಜನ ಉಲ್ಲೆರ್. ಉಂದು ವಿಶ್ವ ಜನಸಂಖ್ಯೆದ 17.5% ಭಾಗೊ ಅಪುಂಡು. ಭಾರತೊ ದೇಸೊಡು ೨೯ ರಾಜ್ಯ ಉಂಡು. ೭ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಸೊ ಉಂಡು. ಭಾರತೊನ್ ಹಿಂದುಸ್ಥಾನ ಪಂಡ್‌ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಭಾರತೊದ ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿ. ದೆಹಲಿಡ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಬೊಕ್ಕ ಸರ್ವೊಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಲಯೊ ಉಂಡು. ಭಾರತೊಡು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಭಾಷೆ, ಸಂಸ್ಕ್ರತಿ, ಆಚಾರ, ವಿಚಾರೊಲು ಇತ್ತ್‌ಂಡಲಾ ಮಾತ ಜಾತಿ, ಧರ್ಮೊದಕುಲು ಒಂಜಾದ್ ಉಲ್ಲೇರ್.

ಭಾರತೊ ಪುದರ್ ಉಂಡಾಯಿನೆ

ಭಾರತೊ ಪನ್ಪುನವು "ಭರತವರ್ಷ" ಪುದರ್‌ದ ಮೂಲೊಡಡ್ದು ಬತ್ತ್ಂಡ್.
ಪಿರಾಕ್‍ಡ್ ಪುರಾನೊದ ನಿಲೆಟ್ ಈ ಪುದರ್ ಭಾರತೊಂದು ಸೂಚಿತ ಆತ್ಂಡ್. ಋಷಭದೇವನ ಮಗೆ ಭರತ ಚಕ್ರವರ್ತಿಡ್ದ್ ಅತ್ತಂಡ ಮಹಾರಾಜೆ ದುಸ್ಯಂತನ ಮಗೆ ಆಯಿನ ಭರತ ಮಹಾರಾಜನ ಪುದರ್‌ಡ್ದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್.
"ಇಂಡಿಯಾ" ಎನ್ಪಿ ಪುದರ್ ಸಿಂಧೂ ಸುದೆತ ಪರ್ಷಿಯನ್ ರೂಪಾಂತರೊ "ಇಂಡಸ್" ಪನ್ಪುನೆಡ್ದ್ ಬತ್ತ್‌ನೆ. ಭಾರತೊನು ನಿರ್ದೇಸಿಸಯರೆ ಉಪಯೋಗಿಸವುನ ಬೇತೆ ಪುದರ್‌ಲೆಡ್ ಒಂಜಿ ಹಿಂದುಸ್ತಾನ.

ಭಾರತೊದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಭಾಗೊಲೆ ಇವರೊ

ಹಿಮಾಲಯೊ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿ
ಉತ್ತರೊದ ಸಮತಟ್ಟು ಪ್ರದೇಸೊ
ಥಾರ್ ಮರುಭೂಮಿ
ದಖನ್ ಪ್ರಸ್ತಭೂಮಿ

ಪರಿಪುನ ಸುದೆಕುಲು

ಭಾರತಡೊ ಪರಿಪುನ ಮುಕ್ಯೊ ಸುದೆಕ್‌ಲ್ ಇಂಚ ಉಂಡು;

ರಾಜ್ಯೊಲು

ಭಾರತೊ ದೇಸೊಡು ಒಟ್ಟುಗು ೨೯ ರಾಜ್ಯೊಲು ಉಲ್ಲೊ.

ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು

ಭಾರತೊಡು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಸೊಂದು ಒಟ್ಟುಗು 8 ಪ್ರದೇಸೊಲು ಉಲ್ಲೊ.

ರಾಜಧಾನಿ

ಭಾರತ ದೇಶದ ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿ

ಉಲ್ಲೇಕೊಲು

↑ http://www.india.gov.in/knowindia/state_emblem.php
↑ http://india.gov.in/knowindia/national_anthem.php
↑ ^೩.೦ ^೩.೧ "National Symbols | National Portal of India". India.gov.in. Archived from the original on 4 February 2017. Retrieved 1 March 2017. The National Anthem of India Jana Gana Mana, composed originally in Bengali by Rabindranath Tagore, was adopted in its Hindi version by the Constituent Assembly as the National Anthem of India on 24 January 1950.
↑ "National anthem of India: a brief on 'Jana Gana Mana'". News18. Archived from the original on 17 April 2019. Retrieved 7 June 2019.
↑ Wolpert 2003, p. 1.
↑ "Archive copy". Archived from the original on 2008-03-23. Retrieved 2020-04-19. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)CS1 maint: archived copy as title (link)
↑ http://parliamentofindia.nic.in/ls/debates/vol12p1.htm
↑ "50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India (July 2012 to June 2013)" (PDF). Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. Archived from the original (PDF) on 8 July 2016. Retrieved 26 December 2014.
↑ ಉಲ್ಲೇಕೊ ದೋಸೊ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Census2011religion
↑ http://india.gov.in/knowindia/india_at_a_glance.php
↑ http://censusindia.gov.in/Census_Data_2001/India_at_glance/popu1.aspx
↑ http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/೨೦೦೭/೦೧/weodata/weorept.aspx?pr.x=49&pr.y=11&sy=2006&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=534&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,LP&grp=0&a=
↑ "Gini index (World Bank estimate) – India". World Bank.
↑ http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/India.pdf
↑ http://www.censusindia.gov.in/2011census/population_enumeration.html

ಉಲ್ಲೇಕೊ ದೋಸೊ: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

[1] ttp://www.india.gov.in/knowindia/state_emblem.php

[2] ttp://india.gov.in/knowindia/national_anthem.php

[india.gov.in-3] ೩.೦ ^೩.೧ "National Symbols | National Portal of India". India.gov.in. Archived from the original on 4 February 2017. Retrieved 1 March 2017. The National Anthem of India Jana Gana Mana, composed originally in Bengali by Rabindranath Tagore, was adopted in its Hindi version by the Constituent Assembly as the National Anthem of India on 24 January 1950.

[tatsama-4] "National anthem of India: a brief on 'Jana Gana Mana'". News18. Archived from the original on 17 April 2019. Retrieved 7 June 2019.

[FOOTNOTEWolpert20031-5] Wolpert 2003, p. 1.

[6] "Archive copy". Archived from the original on 2008-03-23. Retrieved 2020-04-19. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)CS1 maint: archived copy as title (link)

[7] ttp://parliamentofindia.nic.in/ls/debates/vol12p1.htm

[langoff-8] "50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India (July 2012 to June 2013)" (PDF). Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. Archived from the original (PDF) on 8 July 2016. Retrieved 26 December 2014.

[Census2011religion-11] ಉಲ್ಲೇಕೊ ದೋಸೊ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Census2011religion

[12] ttp://india.gov.in/knowindia/india_at_a_glance.php

[13] ttp://censusindia.gov.in/Census_Data_2001/India_at_glance/popu1.aspx

[14] ttp://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/೨೦೦೭/೦೧/weodata/weorept.aspx?pr.x=49&pr.y=11&sy=2006&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=534&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,LP&grp=0&a=

[15] "Gini index (World Bank estimate) – India". World Bank.

[16] ttp://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/India.pdf

[17] ttp://www.censusindia.gov.in/2011census/population_enumeration.html

[೧೫]

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೭]

[೬]

[೮]

[lower-alpha ೧]

[lower-alpha ೨]

[೯]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯ
Flag ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಿಹ್ನೆ
Motto: "ಸತ್ಯಮೇವ ಜಯತೆ" (ಸಂಸ್ಕೃತ) "ಸತ್ಯನೇ ಗೆಂದುನು ^[೧]
Anthem: ಜನ ಗಣ ಮನ^[೨]^[೩]^[೪] "ಈ ಮಾತ ಜನತ ಮನಸ್ ದ ಆಡಳಿತಗಾರೆ"^[೫]^[೩]
ರಾಷ್ಟ್ರಗಾನ^[೭] ವಂದೇ ಮಾತರಂ (ಸಂಸ್ಕೃತ) ಅಪ್ಪೆ, ಯಾನ್ ನಿಕ್ಕ್ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಲ್ಪುವೆ^[೬]
ಆಜಾದ್ ಕಾಶ್ಮೀರ ಪ್ರದೇಸೊ ಬುಕ್ಕ ಚೀನಾ ಆಕ್ರಮಿಸಾದಿನ ಪ್ರದೇಸೊಲು ಹದ ಪಚ್ಚೆ ಬಣ್ಣೊಡ್ ಉಂಡು.
Capital	ನವದೆಹಲಿ 28°36′50″N 77°12′30″E / 28.61389°N 77.20833°E / 28.61389; 77.20833
Largest city	ಮುಂಬೈ
Official languages	ಹಿಂದಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್
Recognised regional languages	ರಾಜ್ಯವಾರು ಬುಕ್ಕ ಎನ್ಮನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಬಾಸೆಲು^[೮] ಎನ್ಮನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಬಾಸೆಲು ಅಸ್ಸಾಮಿ ಬೆಂಗಾಲಿ ಬೊರೊ ಡೋಗ್ರಿ ಗುಜರಾತಿ ಹಿಂದಿ ಬಾಸೆ ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಕೊಂಕಣಿ ಮೈಥಿಲಿ ಮಲಯಾಳಂ ಬಾಸೆ ಮಣಿಪುರಿ ಮರಾಠಿ ನೇಪಾಳಿ ಒಡಿಯಾ ಪಂಜಾಬಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ಬಾಸೆ ಸಂತಾಲಿ ಸಿಂಧಿ ತಮಿಳು ತೆಲುಗು ಉರ್ದು ಬಾಸೆ ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದ ^{[lower-alpha ೧]} ಕೊಕ್ಬೊರೊಕ್ ಲೆಪ್ಚಾ ಮಿಝೋ ಸಿಕ್ಕಿಮಿ all the 8th scheduled languages (except Sindhi, Kashmiri and Dogri^{[lower-alpha ೨]})
ಸ್ಥಳೀಯ ಬಾಸೆಲು	447 ಬಾಸೆಲು
Religion (೨೦೧೧)	79.8% ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ 14.2% ಇಸ್ಲಾಮ್ ಧರ್ಮ 2.3% ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮ 1.7% ಸಿಖ್ ಧರ್ಮ 0.7% ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ 0.4% ಜೈನ ಧರ್ಮ 0.23% ಸಂಯೋಜಿತವಲ್ಲದ 0.65% ಬೇತೆ ^[೯]
Demonym(s)	ಭಾರತೀಯ
Membership	ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆ ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ ಸಾರ್ಕ್ ಸಂಸ್ಥೆ Shanghai Cooperation Organisation G4 nations Group of Five G8+5 ಜಿ೨೦ ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು
Government	ಸಂಯುಕ್ತ ಗಣತಂತ್ರ ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾತಂತ್ರ^[೧೦]

• ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ	ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು
• ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ	ಜಗದೀಪ್ ಧನ್‌ಕರ್
• ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ	ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶೆರ್	ಡಿ. ವೈ. ಚಂದ್ರಚೂಡ್

Legislature	ಸಂಸತ್ತ್
• Upper house	ರಾಜ್ಯಸಭೆ
• Lower house	ಲೋಕಸಭೆ
ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಂ‌ದ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆಯಿನ

• ಘೋಷಿಸಾಯಿನ	೧೫ನೇ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೪೭

Area
• Total	3,287,263 km² (1,269,219 sq mi) (೭ನೇ)
• Water (%)	೯.೫೬
Population
• ೨೦೧೬ estimate	೧,೩೨೪,೧೭೧,೩೫೪ (೨ನೆಯ)
• ೨೦೧೧ census	೧,೨೧೦,೮೫೪,೯೭೭^[೧೧] (2nd)
• Density	427.1/km² (1,106.2/sq mi) (೩೧ನೇ)
GDP (PPP)	೨೦೧೮ estimate
• Total	$೧೦.೩೮೫ ಟ್ರಿಲಿಯನ್^[೧೨] (೩)
• Per capita	$೭,೭೮೩ (೧೧೬)
GDP (nominal)	೨೦೧೮ estimate
• Total	$೨.೮೪೮ ಟ್ರಿಲಿಯನ್ (೬)
• Per capita	$೨,೧೩೪ (೧೩೩)
Gini (2021)	32.8^[೧೩] medium inequality
HDI (೨೦೨೨)	0.644 medium (೧೩೪ನೇ)
Currency	ಭಾರತದ ರೂಪಾಯಿ (₹) (ಐಎನ್‌ಆರ್ (INR))
Time zone	UTC+೫:೩೦ (ಐಎಸ್‌ಟಿ)
• Summer (DST)	UTC+೫:೩೦ (ಈಜ್ಜಿ)
Driving side	ದತ್ತ ಬರಿ
Calling code	+೯೧
Internet TLD	.in
Non-numbered Footnotes: * Bharat Ganarajya, that is, the Republic of India in Hindi, written in the Devanāgarī script. See also other official names ‡ This is the figure as per the United Nations though the Indian government lists the total area as ೩,೨೮೭,೨೬೦ square kilometres.^[೧೪]