ಪಂಚಗವ್ಯ
ಪಂಚಗವ್ಯ ಪಂಡ ಪೆತ್ತಡ್‍ದ್ ಸಿಕ್ಕುನ ೫ ಬಗೆತ್ತ ಸೊತ್ತುಲೆನ್ ಒಂಜಿ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರೊಡು ಪಾಡ್ದ್ ಕಲತ್‌ದ್ ಮಲ್ತಿನ ಒಂಜಿ ದೃವ್ಯ[೧]. ಸಂಸ್ಕೃತ ಬಾಸೆಡ್ ಗವ್ಯ ಪನ್ನಗ ಗೋವು ಪಂಡ ಪೆತ್ತಡ್‍ದ್ ಸಿಕ್ಕುನ ಸೊತ್ತು ಪನ್ಪಿನ ಅರ್ತ ಉಂಡು. ಈ ಪಂಚಗವ್ಯೊನು ಕೆಲವು ಬಗೆತ್ತ ಸೀಕ್ ಗುಣ ಮಲ್ಪರ ಗಲಸುವೆರ್. ಇಂಚಿನ ಕ್ರಮೊಕ್ಕು ಪಂಚಗವ್ಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆ (ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಡ್-Cowpathy) ಪನ್ಪಿನ ಪುದರ್ ಉಂಡು[೨]. ಊರುದ ಪೆತ್ತದ ಅಂಬಿ, ಪಡ್ಕೆ, ಪೇರ್, ಕುಜಪ್ಪು(ಪೆರ್ಪು, ಬೆಂಜನ) ಬುಕ್ಕ ನೆಯಿ- ಈ ೫ ಸೊತ್ತುಲೆನ್ ಗಲಸ್‌ದ್ ಪಂಚಗವ್ಯನ್ ತಯಾರಿಸಾವೆರ್.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ರಾಜೆರ್‌ನಕುಲು ಅಕಲೆನ ರಾಜ್ಯೊಗು ದಾದಾಂಡ ಸಮಸ್ಯೆ ಬತ್ಂಡ ಪೆತ್ತಲೆನ್ ದಾನ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಅಂಚನೆ ಪಂಚಗವ್ಯದ ಇಸೇಸತೆ ಬುಕ್ಕ ಮಹತ್ವದ ಬಗೆಟ್ಟ್ ಪದ್ಮಪುರಾಣೊಡು ಪಂತೆರ್. ವಾ ನರಮಾನಿಗ್ ಪೆತ್ತದ ಪೇರ್, ನೆಯಿ, ಬೆಂಜನ ತಿನ್ಪುನ ಯೋಗ ಇಜ್ಜಾ, ಆಯನ ದೇಹ ಪೀಕ್ಕ್ ಸಮಾನ ಪಂದ್ ಪದ್ಮಪುರಾಣಡ್ ಉಂಡು. ನಮ ಪರ್ತಿನ ಪೇರ್‌ದ ಪ್ರಭಾವ ೭ ದಿನ, ಬೆಂಜನದ ಪ್ರಭಾವ ೨೦ ದಿನ ಬುಕ್ಕ ನೆಯಿತ್ತ ಪ್ರಭಾವ ೧ ತಿಂಗೊಲ್ ಮುಟ್ಟ ನಮ ಮೈಟ್ಟ್ ಇಪ್ಪುಂಡುಗೆ.
ವಾ ನರಮಾನಿ ಒಂಜಿ ತಿಂಗೊಲ್ ಮುಟ್ಟ ಗವ್ಯೊದಾಂತಿನ ಪದಾರ್ತೊ ಸೇವನೆ ಮಲ್ಪುವೆನಾ, ಆಯನ ವನಸ್ ತೆನಸ್‌ಡ್ ಪ್ರೇತೊಲುಲಾ ಪಾಲ್ ದೆತೊಂಬೊ ಪನ್ಪಿನ ಉಲ್ಲೇಖ ಪುರಾಣೊಲೆಡ್ ಉಂಡು[೩].
ಪಂಚಗವ್ಯೊದ ಉಪಯೋಗ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆನರಮಾನಿನ ಸೀಕ್ ಸಂಕಡೊಗು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆನಮ ಜೂವೊ ೫ ಬಗೆತ್ತ ಪದಾರ್ಥೊಲು ಸೇರ್ದ್ ಉಂಡಾಯಿನವು. ಅಂಚನೆ ವಾತ, ಪಿತ್ತ ಬುಕ್ಕ ಕಫ- ಈ ಮೂಜಿ ಬಗೆತ್ತ ದೋಸೊಲು(ಉಂದೆಕ್ ತ್ರಿದೋಷ ಪನ್ಪೆರ್.) ನಮ ದೇಹಡ್ ಉಂಡು. ಈ ಮೂಜಿ ದೋಸೊಲು ಸಮಪ್ರಮಾಣೊಡು ಇತನಾಂಡ ನಮ್ಮ ಸೌಕ್ಯೊಡು ಇಪ್ಪುವ. ಉಂದೆಟ್ ಹೆಚ್ಚಿಕಡಿಮೆ ಆಂಡ ನರಮಾನಿನ ಜೂವೊಗು ಸೀಕ್ ಬರ್ಪುಂಡು ಪನ್ಪುನ ಇಸಯ ಆಯುರ್ವೇದೊ ಬೂಕುಲೆಡ್ ಉಂಡು. ಇಂಚ ಉಂಡಾಪುನ ಸೀಕ್ ಸಂಕಡಲೆಗ್ ಪಂಚಗವ್ಯ ಬಾರಿ ಎಡ್ಡೆ ಮರ್ದ್ ಆದುಂಡು[೨]. ದಿನಾಲ ಪಂಚಗವ್ಯ ದೆತೊನುಂಡ, ಕರ್ಲ್‌ಗ್ ಆಪುನ ತೊಂದರೆ, ಬರ್ಪಿನ ಸೀಕ್ ಕಡಮೆ ಆಪುಂಡು ಪಂಡ್‌ದ್ ಸಂಸೋಧನೆಲೆಡ್ ತೆರಿದ್ ಬತ್‌ದ್ಂಡ್[೨]. ಅಂಚನೆ ಗ್ರಾವು(ಆಪಸ್ಮಾರ, ಸೆಳೆತ ಪನ್ಪೆರ್) ಇತ್ತಿನಕುಲೆಗ್ ಪಂಚಗವ್ಯನ್ ಕೊರಿಂಡ, ಗ್ರಾವು ಗುಣ ಆಪುಂಡು ಪಂದ್ ತೆರಿದ್ ಬತ್‌ದ್ಂಡ್[೪]. ಪಂಚಗವ್ಯೊನು ದೆತೊಂಡ ನರಮಾನಿನ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ, ನೆನಪುದ ಶಕ್ತಿ, ಯೋಚನಾ ಶಕ್ತಿ ಬುಕ್ಕ ಪೊಸ ಇಸಯೊಲೆನ್ ಕಲ್ಪುನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಎಚ್ಚ ಆಪುಂಡು[೫].
ಕೃಷಿಕ್ಷೇತ್ರೊಡು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆನರಮಾನಿಗ್ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತ್, ಕೃಷಿಕ್ಷೇತ್ರೊಡುಲಾ ಪಂಚಗವ್ಯೊನು ಗಲಸ್ಂಡ ಎಡ್ಡೆ ಪ್ರೇಜನ ಉಂಡು ಪಂಡ್ ತೆರಿದ್ ಬತ್‌ದ್ಂಡ್. ಐಟ್ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಅಂಸೊಲು ಇಂಚ ಉಂಡು
- ಮಣ್ಣ್‌ದ ಸಾರ ಎಚ್ಚ ಮಲ್ಪುಂಡು
ಪಂಚಗವ್ಯೊನು ಲೆಕ್ಕಚಾರ ಮಲ್ತ್ ಪಾಡಿಂಡ, ಮಣ್ಣ್‌ಡ್ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾದ್ ಇಪ್ಪುನ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಲೆನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಜಾಸ್ತಿ ಆದ್ ಮಣ್ಣ್‌ದ ಸಾರ ಎಚ್ಚ ಆಪುಂಡು. ಮಣ್ಣ್‌ದ ಸಾರ ಜಾಸ್ತಿ ಆನಗ ಬುಲೆತ್ತ ಇಳುವರಿಲಾ ಎಚ್ಚ ಆಪುಂಡು. ಪಂಚಗವ್ಯ ಪಾಡಿಂಡ ಮಣ್ಣ್‌ದ pH ಮಟ್ಟ(ಉಪ್ಪು, ಆಮ್ಲೀಯ ಅಂಸೊ) ಸಮವಾದ್ ಇಪ್ಪುಂಡು[೨]. ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಮಣ್ಣ್‌ದ ಪಿಎಚ್ ಮಟ್ಟ ೫ಡ್ದ್ ೭ ಮುಟ್ಟ ಇತ್ತ್ಂಡ ಆ ಮಣ್ಣ್ ಎಡ್ಡೆ ಸಾರ ಇಪ್ಪುನ ಪಂದ್ ಅರ್ಥ.
- ದೈತ್ತ ಬುಲೆಚ್ಚಿಲ್‌ಗ್ ಸಾಯ ಮಲ್ಪುಂಡು
ದೈಕ್ಲೆನ ಇರೆಕ್, ಮುದೆಲ್‌ಗ್ ತಲ್ತ್ಂಡ, ದೈತ್ತ ಇರೆ ಬುಕ್ಕ ದಂಟ್ ಅಗೆಲ ಬುಕ್ಕ ದಪ್ಪವಾದ್ ಬುಳೆಪುಂಡು. ಅಪಗ, ದೈತ್ತ ದ್ಯುತಿ ಸಂಶ್ಲೇಷಣ ಕ್ರಿಯೆ(ಸೂರ್ಯನ ಬೊಲ್ಪುನು ಗಲಸ್‌ದ್ ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದಿಸಾವುನ ಒಂಜಿ ಕೆಲ್ಸ) ಎಚ್ಚ ಆಪುಂಡು. ಐಡ್ದಾವರ ದೈತ್ತ ಉತ್ಪಾದನಾ ಶಕ್ತಿ ಕುಡಲಾತ್ ಜಾಸ್ತಿ ಆಪುಂಡು[೨].
- ರಾಸಾಯನಿಕದಾಂತಿನ ಬೆನ್ನಿ
ಇತ್ತೆದ ಬೆನ್ನಿದ ಬೇಲೆ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರದಾಂತೆ ನಡಪುಜಿ. ಕಂಡ-ತೋಟಡ್ ಬುಲೆಪುನ ಕಳೆ ದೈಕ್ಲೆನ್ ನಾಶ ಮಲ್ಪರ ಪತ್ತ್‌ದ್, ದೈಕ್ಲೆಗ್ ಬರ್ಪುನ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಸೀಕ್ಲೆನ್ ಗುಣ ಮಲ್ಪರ, ಅತ್ತಂದೆ ಎಚ್ಚ ಫಸಲ್ ದೆಪ್ಪರ ರಸಗೊಬ್ಬರನ್ ಲೆಕ್ಕದಾಂತೆ ಗಲಸುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿಡ್ ಇಂಚ ಎಚ್ಚ ರಸಗೊಬ್ಬರ ಗಲಸಿಂಡ ನಮ ತಿನ್ಪುನ ತರಕಾರಿ, ಪರ್ಂದ್‌ಲೆಡ್ ರಸಗೊಬ್ಬರದ ಅಂಸೊ ಸೇರ್ದ್ ಅವು ನಮ ಜುವೊಗು ಪೋದು ಇಸ ಆಪುನ ಸಾಧ್ಯತೆ ಉಂಡು. ಪಂಚಗವ್ಯೊನು ಗಲಸಿಂಡ ಈ ಗಾತಿನ್ ಇಜ್ಜಿ ಮಲ್ಪೊಲಿ. ಉಂದೆನ್ ಪಾಡ್ದ್ ಬುಲೆಪಾಯಿನ ತರ್ಕಾರಿ, ಬೇಳೆ, ಪರ್ಂದ್‌ಲೆನ ರುಚಿ ಎಡ್ಡೆ ಉಪ್ಪುಂಡು ಅಂಚನೆ ಎಚ್ಚ ದಿನ ದಾಸ್ತಾನ್ ಮಲ್ತ್ ದೀವೊಲಿ. ಆತ್ ಪಕ್ಕೊಡು ಹಾಳಾಪುಜಿ. ಪಂಚಗವ್ಯೊನು ಸರಿಯಾದ್ ಗಲಸಿಂಡ, ಬೆನ್ನಿಡ್ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರ ಪಾಡುನ ಪ್ರಸಂಗ ಬರ್ಪುಜಿ. ಬುಕ್ಕ ಈ ಗೊಬ್ಬರಲೆಗ್ ಖರ್ಚಿ ಮಲ್ಪುನ ಕಾಸ್‌ನ್ ಒರಿಪಾವೊಲಿ[೬].
ಪಂಚಗವ್ಯ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುನ ಕ್ರಮ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಪಂಚಗವ್ಯನ್ ದಯ್ತೆಕ್ ಗಲಸುವ ಪನ್ಪುನೆಟ್ ಅವೆನ್ ತಯಾರಿಸಾವುನ ಕ್ರಮ ಬದಲಾಪುಂಡು. ಉದಾರ್ಮೆಗ್- ಕೃಷಿಕ್ಷೇತ್ರೊಡು ದೈಕ್ಲೆಗ್ ಪಾಡುನ ಪಂಚಗವ್ಯೊಡು ಊರುದ ಪೆತ್ತದ ೫ ಸೊತ್ತುದೊಟ್ಟುಗು ಬೆಲ್ಲ, ಬೊಂಡದ ನೀರ್, ಬುಕ್ಕ ಬಾರೆದ ಪರ್ಂದ್ ಪಾಡುವೆರ್[೭]. ಅಂಚನೆ ನರಮಾನಿನ ಸೀಕ್ ಸಂಕಡಗ್ ಗಲಸುನ ಪಂಚಗವ್ಯೊಡು ಪೆತ್ತದ ೫ ಸೊತ್ತುದೊಟ್ಟುಗು ಮರ್ದ್‌ಗ್ ಗಲಸುನ ದೈ, ಬೇರ್ ಇರೆನ್ ಪಾಡುವೆರ್.
ಸೀಕ್ ಸಂಕಡಗ್ ಗಲಸುನ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆನರಮಾನಿಗ್ ಸೀಕ್ ಬನ್ನಗ ಗಲಸರ, ಪಂಚಗವ್ಯೊನು ಎಂಚ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪೊಡು ಪಂಡ್ ಆಚಾರ್ಯ ಚರಕೆರ್ ಆರ್ ಬರೆತಿನ ಬೂಕು ಚರಕ ಸಂಹಿತೆಡ್ ಪಂತೆರ್. ಆಯುರ್ವೇದೊಡು ಉಂದೆಕ್ ಪಂಚಗವ್ಯ ಘೃತ ಪನ್ಪಿನ ಪುದರ್ ಉಂಡು. ದೇಸಿ ಪೆತ್ತದ ೫ ಬಗೆನ್ ಸಮಪ್ರಮಾಣೊಡು ಪಾಡ್ದ್ ಕಲತ್ಂಡ ಪಂಚಗವ್ಯ ತಯಾರ್ ಆಪುಂಡು ಪನ್ಪೆರ್[೮].
ಆಯುರ್ವೇದ ವೈದ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೊದ ಚರಕ ಸಂಹಿತೆ, ಅಷ್ಟಾಂಗ ಹೃದಯ ಬುಕ್ಕ ಯೋಗ ರತ್ನಾಕರ ಬೂಕೆಲೆಡ್ ಪಂಚಗವ್ಯೊದ ಬಗೆ ಬುಕ್ಕ ಅವೆನ್ ಗಲಸುನ ಬಗ್ಗೆ ಪಂತೆರ್. ಒಟ್ಟು ೩ ಬಗೆತ್ತ ಪಂಚಗವ್ಯೊ ಉಲ್ಲ[೮].
- ಪಂಚಗವ್ಯ ಘೃತ- ದೇಸಿ ಪೆತ್ತದ ೫ ಬಗೆನ್ ಸಮಪ್ರಮಾಣೊಡು ಪಾಡ್ದ್ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತಿನವು. ಆಪಸ್ಮಾರ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಯಿನ ಜ್ವರ ಗುಣ ಮಲ್ಪರ ಗಲಸೌವೆರ್.
- ಮಹಾ ಪಂಚಗವ್ಯ ಘೃತ- ಈ ಬಗೆತ್ತ ಪಂಚಗವ್ಯೊಡು ೨೪ ಬಗೆತ್ತ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆನ್ ಪಾಡ್ದ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಉಂದೆನ್ ಉನ್ಮಾದ, ಬಂಜಿದ ಸೀಕ್, ಪಾಂಡು ರೋಗ(ರಕ್ತಹೀನತೆ), ಚತುರ್ಥಕ ಜ್ವರ(ಆಯುರ್ವೇದೊಡು ಪಂತಿನ ಜ್ವರತ್ತ ಒಂಜಿ ಬಗೆ) ಸೀಕ್ಲೆನ್ ಗುಣ ಮಲ್ಪರ ಗಲಸುವೆರ್.
- ಸ್ವಲ್ಪ ಪಂಚಗವ್ಯ ಘೃತ- ಸುರುಟು ಇಪ್ಪುನ ಪಂಚಗವ್ಯ ಘೃತದ ಲೆಕ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಉಂದೆಕ್ಲಾ ಪೆತ್ತದ ೫ ಬಗೆನ್ ಸಮಪ್ರಮಾಣೊಡು ಪಾಡ್ದ್ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
ಕೃಷಿಕ್ ಗಲಸರ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕೆಲವೊಂಜಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊಲು ಇತ್ಂಡಲಾ, ಪಂಚಗವ್ಯೊನು ತಯಾರಿಸಾವುನ ಕ್ರಮ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಒಂಜೇ ತರ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಕೃಷಿಕ್ ಗಲಸುನ ಪಂಚಗವ್ಯೊಡು ಊರುದು ಪೆತ್ತದ ಅಂಬಿ, ಪಡ್ಕೆ, ಪೇರ್, ಕುಜಪ್ಪು ಬುಕ್ಕ ನೆಯಿ- ಉಂದೆತ್ತ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬೆಲ್ಲ, ಬೊಂಡದ ನೀರ್, ಬೆಲ್ಲ, ಬಾರೆದ ಪರ್ಂದ್ ಪಾಡುವೆರ್[೯]. ನನ ಕೆಲವು ಬರಿಟ್ ಕರ್ಂಬುದ ಪೇರ್‌ನ್ಲಾ ಪಾಡ್ದ್ ಕಲಪುವೆರ್.
| pH | 5.45 |
| EC dSm2 | 10.22 |
| ಸಾರಜನಕ | 229 |
| ರಂಜಕ | 209 |
| ಪೊಟಾಷ್ | 232 |
| ಸೋಡಿಯಂ | 90 |
| ಸುಣ್ಣ | 25 |
| IAA (ppm) | 8.5 |
| GA (ppm) | 3.5 |
| ಶಿಲೀಂಧ್ರ | 38800/ml |
| ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ | 1880000/ml |
| ಲಾಕ್ಟೋಬೆಸಿಲಸ್ | 2260000/ml |
| ಆಮ್ಲಜನಕದಾಂತೆ ಬುಳೆವುನ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿಲು | 10000/ml |
| ಆಸಿಡ್ ಮಲ್ಪುನ ಜೀವಿಲು | 360/ml |
| ಮೆಥನೋಜೆನ್ | 250/ml |
- ತಯಾರಿಸಾವುನ ಕ್ರಮ
ಸುರುಕು ಊರುದ ಪೆತ್ತದ ಅಂಬಿ ೭ ಕೆಜಿ ಬುಕ್ಕ ನೆಯಿ ೧ ಕೆಜಿ ದೆತೊಂದು ಅಗೆಲ ಬಾಯಿದ ಒಂಜಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಇಜ್ಜಿಂಡ ಮಣ್ಣ್‌ದ ಪಾತ್ರೆಡ್ ಪಾಡ್ದ್ ಕಲಪೊಡು. ಉಂದೆನ್ ೩ ದಿನ ಕಾಂಡೆ ಬುಕ್ಕ ಬಯ್ಯೊಗು ಎಡ್ಡೆ ಕಲಪೊಡು ಬುಕ್ಕ ಅಂಚನೆ ದೀವೊಡು. ೪ನೇ ದಿನಕ್ಕ್ ಐಕ್, ಊರುದ ಪೆತ್ತದ ಪಡ್ಕೆ ೧೦ ಲೀಟರ್ ಬುಕ್ಕ ೧೦ ಲೀಟರ್ ನೀರ್ ಪಾಡೊಡು ಬುಕ್ಕ ೧೫ ದಿನ ಅಂಚನೆ ದೀದ್ ದಿನಾಲ ಕಾಂಡೆ ಬುಕ್ಕ ಬಯ್ಯೊಗು ಎಡ್ಡೆ ಕಲಪೊಡು. ೧೬ನೇ ದಿನಕ್ಕ್ ಊರುದ ಪೆತ್ತದ ೩ ಲೀಟರ್ ಪೇರ್, ೨ ಲೀಟರ್ ಕುಜಪ್ಪು, ಬೊಂಡದ ನೀರ್ ೩ ಲೀಟರ್, ೩ ಕೆಜಿ ಬೆಲ್ಲ ಬುಕ್ಕ ೧೨ ಬಾರೆದ ಪರ್ಂದ್ ಪಾಡ್ದ್ ಅಂಚನೆ ದೀವೊಡು ಬುಕ್ಕ ದಿನಾಲ ಸರಿಯಾದ್ ಕಲಪೊಡು. ೩೦-೩೨ ದಿನ ಆಯಿಬೊಕ್ಕ ಪಂಚಗವ್ಯ ಗಲಸರ ಉಂಡಾಪುಂಡು[೧೦].
- ಗಲಸುನ
ನೀರ್‌ಗ್ ೩% ಪಂಚಗವ್ಯ ರಸ ಪಾಡ್ದ್ ದೈಕ್ಲೆಗ್ ಸಿಂಪಡಿಸಾಂಡ ಬೋಡಾಯಿನಾತ್ ಯಾವು. ಉದಾರ್ಮೆಗ್ ೧೦೦ ಲೀಟರ್ ನೀರ್‌ಗ್ ೩ ಲೀಟರ್ ಪಂಚಗವ್ಯ ಪಾಡೊಲಿ.
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ↑ "ಪಂಚಗವ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವಾಮೃತ". kn.vikaspedia.in. ವಿಕಾಸ್‌ಪೀಡಿಯಾ. Retrieved 8 June 2023.
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ ೨.೪ "Panchgavya: A precious gift to humankind". ncbi.nlm.nih.gov. National Library of Medicine, USA. Retrieved 8 June 2023.
- ↑ "ಪಂಚಗವ್ಯ ಹಾಗೂ ಗೋವಿನ ಮಹತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಪದ್ಮಪುರಾಣ". bharathavani.com. ಭಾರತವಾಣಿ. Archived from the original on 21 June 2023. Retrieved 21 June 2023.
- ↑ "EFFECT OF PANCHAGAVYA GHRITA ON SOME NEUROLOGICAL PARAMETERS IN ALBINO RATS" (PDF). innovareacademics.in. Innovare Academic Sciences Pvt. Ltd. Retrieved 9 June 2023.
- ↑ "Assessment of Nootropic Activity of Panchagavya Ghrita in Animal Models". International Journal of Scientific and Research Publications. 5 (8): 450. Agust, 2015. Retrieved 9 June 2023.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ "Organic Farming :: Organic Inputs and Techniques". agritech.tnau.ac.in. Tamil Nadu Agricultural University. Retrieved 10 June 2023.
- ↑ "Preparation- Ingredients of Panchagavya". agritech.tnau.ac.in. Tamil Nadu Agricultural University, Coimbatore. Retrieved 10 June 2023.
- ↑ ೮.೦ ೮.೧ "PANCHAGAVYA AND PANCHAGAVYA GHRITA: A CONCEPTUAL STUDY" (PDF). researchgate.net. ResearchGate. Retrieved 21 June 2023.
- ↑ "Preparation- Ingredients of Panchagavya". agritech.tnau.ac.in. Tamil Nadu Agricultural University, Coimbatore. Retrieved 10 June 2023.
- ↑ "Preparation- Ingredients of Panchagavya". agritech.tnau.ac.in. Tamil Nadu Agricultural University, Coimbatore. Retrieved 10 June 2023.