ವಿಕಿಪೀಡಿಯ

ಭಾರತೊದ ಬಾಸೆಲು

ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯೊಡು ಪಾತೆರುನ ಬಾಸೆಲು ದಿಂಜ ಬಾಸೆಲೆ ಕುಟುಂಬೊಲೆಗ್ ಸೇರ್ದೊ, ಅಯಿಟ್ ಪ್ರಮುಕವಾಯಿನವು 78.05% ಭಾರತೀಯೆರ್ ಪಾತೆರುನ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆಲು ಬುಕ್ಕೊ 19.64% ಭಾರತೀಯೆರ್ ಪಾತೆರುನ ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಲು,[೫][೬] ಉಂದು ರಡ್ಡ್ ಕುಟುಮ್ಮೊದ ಬಾಸೆಲುಲಾ ಕೆಲವೊರೊ ಒಟ್ಟೂಗೆ ಇಪ್ಪುವೊ. ಇಂದೆನ್ ಭಾರತೊದ ಬಾಸೆಲುಂದು ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.[೭][೮][೯] ಜನಸಂಕ್ಯೆದ ಒರಿನ 2.31% ಜನೊ ಪಾರೆರುನ ಬಾಸೆಲು ಆಸ್ಟ್ರೋಏಷ್ಯಾಟಿಕ್, ಸಿನೋ-ಟಿಬೆಟಿಯನ್, ತೈ-ಕಡೈ ಬುಕ್ಕೊ ವಂತೆ ಬೇತೆ ಎಲ್ಯ ಬಾಸೆಲೆ ಕುಟುಂಬೊಗು ಬುಕ್ಕೊ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಗ್ ಸೇರ್ದೊ. ಪೀಪಲ್ಸ್ ಲಿಂಗ್ವಿಸ್ಟಿಕ್ ಸರ್ವೆ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು ಪಪುವಾ ನ್ಯೂಗಿನಿಯಾ (840) ನಂತರ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಷೆಗಳನ್ನು (780) ಹೊಂದಿದೆ.[೧೦] ಎಥ್ನೋಲಾಗ್ 456 ರ ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡುತ್ತದೆ.[೧೧]

Languages of ಭಾರತ
Official

(total of official languages: 23, including 22 8th Schedule languages and additional official language, English)

Signed
Keyboard layout

ಭಾರತದ ಸಂವಿದಾನೊದ 343ನೇ ವಿದಿ ಯೂನಿಯನ್‌ದ ಅದಿಕೃತ ಬಾಸೆ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಡ್ ಹಿಂದಿ ಪಂಡ್‍ದ್ ಪನ್ಪುಂಡು, 1947ಡ್ದ್ 15 ವರ್ಸೊ ಕಾಲೊ ಇಂಗ್ಲಿಸ್‌ನ್ ಅದಿಕೃತ ಬಳಕೆ ದುಂಬರಿಪುಂಡು. ಅಯಿಡ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊ, ಸಾಂವಿದಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿ, ಅದಿಕೃತ ಬಾಸೆಲೆ ಕಾಯ್ದೆ, 1963ಡ್ ಶಾಸನೊನು ಬದಲ್ಪಿಯರ ನಿಗಂಟ್ ಮಲ್ಪುನ ಮುಟ್ಟ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ್ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರೊಡ್ ಹಿಂದಿದೊಟ್ಟುಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಸ್‌ನ್ ದುಂಬರಿಪಿಯರ ಅವಕಾಸೊ ಮಾಲ್ತ್‌ಕೊರ್ಂಡ್.[೨] ಒಕ್ಕೂಟೊದ ಅದಿಕೃತ ಉದ್ದೇಸೊಗಾದ್ ಗಳಸೊಡಾಯಿನ ಅಂಕಿಲೆ ರೂಪೊ ಪಂಡ "ಭಾರತೊದ ಅಂಕಿಲೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೂಪೊ",[೧೨][೧೩] ಇಂದೆನ್ ಎಚ್ಚದ ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಪಾತೆರುನ ದೇಸೊಲೆಡ್ ಅರೇಬಿಕ್ ಅಂಕಿಲುಂದು ಉಲ್ಲೇಕೊ ಮಲ್ತೆರ್.[೧] ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಲೆ ಹೊರತಾದ್, ಹಿಂದಿ ಭಾರತೊದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಸೆ ಅತ್ತ್; ಭಾರತೊದ ಸಂವಿದಾನೊ ಒವ್ವೇ ಬಾಸೆಗ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಸೆದ ಸ್ತಾನಮಾನೊನುದ ಮಾನಾದಿಗೆ ಕೊರ್ತ್‌ಜಿ.[೧೪][೧೫]

ಭಾರತೊದ್ ಸಂವಿದಾನೊದ ಎನ್ಮನೆ ಸೆಡ್ಯೂಲ್‌ದ 22 ಬಾಸೆಲೆನ್ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಲ್ತ್ಂಡ್. ಇಂದೆನ್ ಅನುಸೂಚಿತೊ ಬಾಸೆಲುಂದು ಉಲ್ಲೇಕೊ ಆತ್ಂಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ಮಾನ್ಯತೆ, ಸ್ತಾನಮಾನೊ ಬುಕ್ಕೊ ಅದಿಕೃತ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹೊನು ಕೊರ್ತ್ಂಡ್. ಜತೆಟ್, ಭಾರತೊ ಸರ್ಕಾರೊ ಕನ್ನಡ, ಮಲಯಾಳಂ, ಒಡಿಯಾ, ಸಂಸ್ಕೃತ, ತಮಿಳು ಬುಕ್ಕೊ ತೆಲುಗು ಬಾಸೆಲೆಗ್ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯೊ ಬಾಸೆದ ವಿಶಿಷ್ಟತೆನ್ ಕೊರ್ತ್ಂಡ್. ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆ ಬುಕ್ಕೊ ಸೊಸಂತ್ರೊ ಸೊಬಾವೊನ್ ಹೊಂದ್‌ನ ಬಾಸೆಲೆಗ್ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಭಾಷಾ ಸ್ತಾನಮಾನೊನು ಕೊರೊಡಾಪುಂಡು.

2001ದ ಭಾರತೊದ ಜನಗಣತಿದ ಪ್ರಕಾರೊ, ಭಾರತೊ 122 ಪ್ರಮುಕ ಬಾಸೆಲೆನ್ ಬುಕ್ಕೊ 1599 ಬೇತೆ ಬಾಸೆಲೆನ್ ಹೊಂದ್‌ದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಅಂಡಲಾ ಬೇತೆ ಮೂಲೊಡ್ದ್ ಅಂಕಿಅಂಸೊಲು ಬದಲಾಂಡಲಾ ಸುರುಕ್ಕಾದ್ "ಬಾಸೆ" ಬುಕ್ಕೊ "ಉಪಬಾಸೆ" ಪದೊಲೆ ವ್ಯಾಕ್ಯಾನೊದ ವ್ಯತ್ಯಾಸೊಡ್ಡ್ 2001ನೆ ಜನಗಣತಿ ಒಂಜಿ ಮಿಲಿಯನ್‌ಡ್ದ್ ಎಚ್ಚ ನೆರೆತ ಬಾಸೆತಕುಲು ಪಾತೆರುನ 30 ಬಾಸೆಲೆನ್ ಬುಕ್ಕೊ 10,000ಡ್ದ್ ಎಚ್ಚ ಜನೊ ಪಾತೆರುನ 122 ಬಾಸೆಲೆನ್ ದಾಕಲಿಸದ್ಂಡ್.[೧೬] ಭಾರತೊದ ಇತಿಯಾಸೊಡ್ ರಡ್ಡ್ ಸಂಪರ್ಕೊ ಬಾಸೆಲು ಪ್ರಮುಕೊ ಪಾತ್ರೊನು ವಹಿಸದೊ; ಒಂಜಿ ಪರ್ಷಿಯನ್ [೧೭] ಬುಕ್ಕೊ ನಾನೊಂಜಿ ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಬಾಸೆ [೧೮] ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊಘಲರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪರ್ಷಿಯನ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯೊದ ಬಾಸೆಯಾದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಉಂದು ಬ್ರಿಟಿಸ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಯುಗಕ್ ಮುಟ್ಟ ದಿಂಜ ಶತಮಾನ ಮುಟ್ಟ ಆಡಳ್ತೆ ಬಾಸೆಯಾದ್ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡಪಾಂಡ್.[೧೯] ಭಾರತೊಡು ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಪ್ರಮುಕ ಬಾಸೆಯಾದ್ ದುಂಬರಿಂಡ್. ಇಂದೆನ್ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣೊಡು ಬುಕ್ಕೊ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರೊದ ಕೆಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಲೊಡ್ ಗಳಸ್‌ದೆರ್. ಉಂದು ಭಾರತೊಡ್ ಎಚ್ಚದ ಸಂಕ್ಯೆದ ಸುರುತ-ಬಾಸೆ ಪಾತೆರುನಕ್ಲೆನ್ ಹೊಂದ್‍ನ ಹಿಂದಿ,[೨೦] ಬಡೆಕಾಯಿ ಭಾರತೊದ ಬುಕ್ಕೊ ಮದ್ಯೊ ಭಾರತೊದ ಮಸ್ತ್ ಬಾಗೊಲೆಡ್ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸವುಂಡು. ಆಂಲಾ ತೆನ್ಕಾಯಿ ಭಾರತೊದ ಹಿಂದಿನ್ ತುಂಬುಡುನ ಬಗೆಟ್ ಕಳವಳೊ ಆತ್ಂಡ್, ಮುಕ್ಯವಾದ್ ತಮಿಳುನಾಡು ಬುಕ್ಕೊ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯೊಲೆಡ್ [೨೧][೨೨] ಅಂಚನೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಅಸ್ಸಾಂ, ಪಂಜಾಬ್ ಬುಕ್ಕೊ ಬೇತೆ ಹಿಂದಿ ಇದ್ಯಾಂತಿನ ಪ್ರದೇಸೊಲೆಡ್ ಹಿಂದಿದ ಬಗೆಟ್ ಕಳವಳೊ ತೋಜಾಯರ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್.[೨೩] ಬೆಂಗಾಲಿ ಮೂಡಾಯಿ ಬುಕ್ಕೊ ಈಶಾನ್ಯೊ ಪ್ರದೇಸೊಲೆಡ್ ಗಣನೀಯೊ ಪ್ರಮಾಣೊದ ಬಾಸಿಕೆರೆನ್ ಹೊಂದ್‌ನ ದೇಸೊದ ರಡ್ಡನೇ ಮಲ್ಲ ಎಚ್ಚ ಪಾತೆರುನ ಬುಕ್ಕೊ ಅರ್ತಮಾಲ್ತೊನುನ ಬಾಸೆ ಆತ್ಂಡ್. ತೆನ್ಕಾಯಿ-ಪಡ್ಡೋಯಿ ಪ್ರದೇಸೊಲೆಡ್ ಗಣನೀಯೊ ಪ್ರಮಾಣೊದ ಬಾಸಿಕೆರೆನ್ ಹೊಂದ್‌ನ ಮರಾಠಿಲಾ ದೇಸೊಡು ಮೂಜನೆ ದಿಂಜ ಎಚ್ಚ ಪಾತೆರುನ ಬುಕ್ಕೊ ಅರ್ತೊ ಮಲ್ತೊನುನ ಬಾಸೆಯಾತ್ಂಡ್.[೨೪]

ಇತಿಯಾಸೊ

ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ

ತೆನ್ಕಾಯಿ ಭಾರತೊದ ಬಾಸೆಲು ದ್ರಾವಿಡ ಕುಟುಂಬೊಡ್ದ್ ಬತ್ತಿನವು. ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಲು ಭಾರತೊದ ಉಪಕಂಡೊಗು ಕೈತಲಾತ್ಂಡ್.[೨೫] 4 ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನೊದ ಬಿಸಿಇ ಡ್ ಪ್ರೊಟೊ-ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಲೆನ್ ಭಾರತೊಡು ಪಾತೆರ್‌ಯರಾಂಡ್ ಬುಕ್ಕೊ 3ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನೊದ ಬಿಸಿಇ ಡ್ ಬೇತೆಬೇತೆ ಸಾಕೆಲಾದ್ ವಿಬಿಜನೆ ಸುರುವಾಂಡ್.[೨೬] ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಲೆನ್ ನಾಲ್ ಗುಂಪಾದ್ ವಿಬಾಗಿಸದೆರ್: ಉತ್ತರ, ಮದ್ಯೊ (ಕೊಲಾಮಿ-ಪರ್ಜಿ), ದಕ್ಷಿಣ-ಮದ್ಯೊ (ತೆಲುಗು-ಕುಯಿ), ಬುಕ್ಕೊ ದಕ್ಷಿಣ ದ್ರಾವಿಡ (ತಮಿಳು-ಕನ್ನಡ).[೨೭]

ಇಂಡೋ- ಯುರೋಪಿಯನ್ ಕುಟುಂಬೊದ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಶಾಕೆಡ್ದ್ ತೆನ್ಕಾಯಿ ಭಾರತೊದ ಬಾಸೆಲು ಪರತ್ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್‌ಡ್ದ್ ಮದ್ಯೊ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಪ್ರಾಕೃತ ಬಾಸೆಲು ಬುಕ್ಕೊ ಮದ್ಯಯುಗೊದ ಅಪಭ್ರಂಸೊದ ಮೂಲಕ ವಿಕಸನ ಆತ್ಂಡ್. ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸೆಲು ಮೂಜಿ ಹಂತೊಡ್ ಬುಲೆಚ್ಚಿಲ್ ಹೊಂದ್ಂಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ಪಿದಯಿ ಬತ್ತ್‌ನವು - ಪಿರಾಕ್‍ದ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ (1500 ಬಿಸಿಇಡ್ದ್ 600 ಬಿಸಿಇ), ಮದ್ಯೊ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಹಂತೊ (600 ಬಿಸಿಇ ಬುಕ್ಕೊ 1000 ಬಿಸಿಇ), ಬುಕ್ಕೊ ಪೊಸ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ (1000 ಬಿಸಿಇ ಬುಕ್ಕೊ 1300 ಬಿಸಿಇ ನಡುಟು). ಆದುನಿಕ ಉತ್ತರ ಭಾರತೊದ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಬಾಸಸೆಲು ಪೊಸ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಯುಗಟ್ ಬಿನ್ನೊ, ಗುರ್ತಿಸವುನ ಬಾಸೆಲಾದ್ ವಿಕಸನೊ ಆತ್ಂಡ್.[೨೮]

ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತೊಡು, ಸಿನೋ-ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಬಾಸೆಲೆಡ್, ಮೈಟಿ ಬಾಸೆ (ಅದಿಕೃತವಾದ್ ಮಣಿಪುರಿ ಬಾಸೆಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್) ಮಣಿಪುರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯೊದ ಆಸ್ತಾನೊ ಬಾಸೆಯಾದ್ (ಮೈಟಿ) ಮಣಿಪುರನ್ ಭಾರತೊದ ಗಣರಾಜ್ಯೊದ ಆಡಳಿತೊಗ್ ಸಾರವುನ ದುಂಬು ದರ್ಬಾರ್ ಅದಿವೇಸನೊಲೆ ಸುರು ಬುಕ್ಕೊ ಸಮಯೊಡು ಇಂದೆನ್ ಗೌರವಿಸಯೆರ್. ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಸುನೀತಿ ಕುಮಾರ್ ಚಟರ್ಜಿ ಸೇರೊಂದು ದಿಂಜ ಪುದರ್ದ ವಿದ್ವಾಂಸೆರೆ ಪ್ರಕಾರೊ ಇಂದೆತ ಅಸ್ತಿತ್ವೊದ ಇತಿಯಾಸೊ 1500 ಡ್ದ್ 2000 ವರ್ಸೊ ಮುಟ್ಟ ಪರಡ್‌ದ್ಂಡ್.[೨೯][೩೦] ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ಸೊಸಂತ್ರೊ ಯಾಯಿ ಮಣಿಪುರೊದ "ಮಣಿಪುರ ರಾಜ್ಯೊ ಸಂವಿದಾನೊದ ಕಾಯಿದೆ, 1947" ಪ್ರಕಾರೊ, ಮಣಿಪುರಿ ಬುಕ್ಕೊ ಇಂಗ್ಲಿಸ್‌ನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯೊದ ಆಸ್ತಾನೊ ಬಾಸೆಲಾದ್ ಮಾಲ್ಪೊಡಾಂಡ್ (ಭಾರತೊದ ಗಣರಾಜ್ಯೊಗ್ ಸೇರುನ ಸುರುಟು).[೩೧][೩೨]

ಪರ್ಷಿಯನ್,ಅತ್ತಂಡ ಪಾರ್ಸಿ, ಘಜ್ನಾವಿಡ್ಸ್ ಬುಕ್ಕೊ ಬೇತೆ ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನ್‌ದ ತುರ್ಕೊ-ಆಫ್ಘಾನ್ ರಾಜವಂಸೊಲೆನ ನ್ಯಾಯಾಲಯೊದ ಬಾಸೆಯಾದ್ ಭಾರತೊಗು ಕೊನರೊಡಾಂಡ್. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾದ್ ಪರ್ಷಿಯೀಕರಣ ಆದ್ ಅಕುಲು, ಬುಕ್ಕೊದ ಮೊಘಲ್ ರಾಜವಂಸೊದ (ಟರ್ಕೊ-ಮಂಗೋಲ್ ಮೂಲೊದ) ಸಂಯೋಜನೆದೊಟ್ಟುಗೆ, 500 ವರ್ಸೊಡ್ದ್ ಎಚ್ಚ ಕಾಲೊ ಈ ಪ್ರದೇಸೊದ ಕಲೆ, ಇತಿಯಾಸೊ ಬುಕ್ಕೊ ಸಾಹಿತ್ಯೊದ ಮಿತ್ತ್ ಪ್ರಬಾವೊ ಆಯೆರ್, ಇಂದೆತ ಪರಿಣಾಮವಾದ್ ದಿಂಜ ಭಾರತೊದ ಬಾಸೆಲು ಮುಕ್ಯವಾದ್ ಶಾಬ್ದಿಕವಾದ್ ಪರ್ಷಿಯೀಕರಣ ಆಯೊ. 1837ಡ್, ಬ್ರಿಟಿಸೆರ್ ಆಡಳಿತೊದ ಉದ್ದೇಸೊಗಾದ್ ಪರ್ಸೋ-ಅರೇಬಿಕ್ ಲಿಪಿಡ್ ಪರ್ಶಿಯನ್ ಬುಕ್ಕೊ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿನ್ ಪರ್ಸೋ-ಅರೇಬಿಕ್ ಲಿಪಿಡ್ ಬದಲ್ತೆರ್ ಬುಕ್ಕೊ 19ನೇ ಶತಮಾನೊದ ಹಿಂದಿ ಚಳುವಳಿ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಸಬ್ದಕೋಸೊನು ಸಂಸ್ಕೃತೊದ ಉತ್ಪನ್ನೊನು ಬದಲ್ತ್ಂಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ಆಡಳ್ತೆದ ಉದ್ದೇಸೊಗಾದ್ ಪರ್ಸೋ-ಅರೇಬಿಕ್ ಲಿಪಿದ ಬಳಕೆನ್ ದೇವನಾಗರಿದೊಟ್ಟುಗೆ ಬದಲ್ತ್ಂಡ್ ಅತ್ತಂಡ ಸೇರವಾವೊಂಡ್.[೧೭][೩೩]

ಉತ್ತರ ಭಾರತೊದ ಪ್ರತಿಯೊಂಜಿ ಬಾಸೆಲು ಬಿನ್ನೊ ಪ್ರಬಾವೊಲೆನ್ ಹೊಂದಿತ್ತೊ. ಉದಾರ್ಮೆಗ್, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಸ್ಕೃತ, ಅರೇಬಿಕ್ ಬುಕ್ಕೊ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಬಾಸೆಲೆಡ್ದ್ ಬಲವಾದ್ ಪ್ರಬಾವೊ ಆದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಉಂದು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಬಾಸೆದ ರೆಜಿಸ್ಟರ್‌ಲಾದ್ ಆದುನಿಕ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಹಿಂದಿ ಬುಕ್ಕೊ ಮಾಡರ್ನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಉರ್ದು ಪಿದಯಿ ಬರಿಯರ ಕಾರಣೊ ಆಂಡ್. ನಾನೊಂಜಿ ಕಡೆಟ್ ಬಾಂಗ್ಲಾ ಅಯಿತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೇರ್‌ಲೆನ್ ಒರಿತೊಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ಪರ್ಷಿಯನ್, ಇಂಗ್ಲಿಸ್, ಫ್ರೆಂಚ್ ಬುಕ್ಕೊ ಬೇತೆ ವಿದೇಶಿ ಬಾಸೆಲೆ ಪದೊಕ್ಲೆ ಅಯಿತ ಸಬ್ದಕೋಸನ್ ಎಚ್ಚ ವಿಸ್ತರಸಂಡ್.[೩೪][೩೫]

ಭಾರತೊದ 2011ನೆ ಜನಗಣತಿ

ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಭಾರತೊಡು ಪಾತೆರುನಕ್ಲೆನ ಸಂಕ್ಯೆಡ್ದ್ ಸುರುತ, ರಡ್ಡನೆತ ಬುಕ್ಕೊ ಮೂಜನೆತ ಬಾಸೆಲು (2011 ಜನಗಣತಿ)
ಬಾಸೆ ಒಂಜನೆ ಬಾಸೆ ಪಾತೆರುನಕುಲು [೩೬] ಒಂಜನೆ ಬಾಸೆ ಶೇಕಡಾವಾರ್ ಬಾಸಿಕೆರ್ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಕ್ಯೆ ರಡ್ಡನೆ ಬಾಸೆ ಪಾತೆರುನಕುಲು (ಮಿಲಿಯನ್) ಮೂಜನೆ ಬಾಸೆ ಪಾತೆರುನಕುಲು (ಮಿಲಿಯನ್) ಒಟ್ಟು ಪಾತೆರುನಕುಲು (ಮಿಲಿಯನ್) [೩೭] ಒಟ್ಟು ಸ್ಪೀಕರ್‌ಗಳು ಒಟ್ಟು ಶೇಕಡಾವಾರು ಜನಸಂಖ್ಯೆ [೩೮]
ಹಿಂದಿ 528,347,193 43.63 139 24 692 57.1
ಬೆಂಗಾಳಿ 97,237,669 8.30 9 1 107 8.9
ಮರಾಠಿ 83,026,680 6.86 13 3 99 8.2
ತೆಲುಗು 81,127,740 6.70 12 1 95 7.8
ತಮಿಳು 69,026,881 5.70 7 1 77 6.3
ಗುಜರಾತಿ 55,492,554 4.58 4 1 60 5.0
ಉರ್ದು 50,772,631 4.19 11 1 63 5.2
ಕನ್ನಡ 43,706,512 3.61 14 1 59 4.9
ಒಡಿಯಾ 37,521,324 3.10 5 0.03 43 3.5
ಮಲಯಾಳಂ 34,838,819 2.88 0.05 0.02 36 2.9
ಪಂಜಾಬಿ 33,124,726 2.74 0.03 0.003 36 3.0
ಅಸ್ಸಾಮಿ 15,311,351 1.26 7.48 0.74 24 2.0
ಮೈಥಿಲಿ 13,583,464 1.12 0.03 0.003 14 1.2
ಮೈತೇಯಿ(ಮಣಿಪುರಿ) 1,761,079 0.15 0.4 0.04 2.25 0.2
ಇಂಗ್ಲಿಸ್ 259,678 0.02 83 46 129 10.6
ಸಂಸ್ಕೃತೊ 24,821 0.00185 0.01 0.003 0.025 0.002

ಉಲ್ಲೇಕೊಲು

ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
  1. ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ "Constitution of India". Archived from the original on 2 April 2012. Retrieved 21 March 2012.
  2. ↑ ೨.೦ ೨.೧ "Official Language Act | Government of India, Ministry of Electronics and Information Technology". meity.gov.in (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2017-01-24.
  3. ↑ Salzmann, Zdenek; Stanlaw, James; Adachi, Nobuko (8 July 2014). Language, Culture, and Society: An Introduction to Linguistic Anthropology. Westview Press. ISBN 9780813349558 – via Google Books.
  4. ↑ "Official Language – The Union -Profile – Know India: National Portal of India". Archive.india.gov.in. Retrieved 28 December 2017.
  5. ↑ "Indo-Aryan languages". Encyclopædia Britannica Online. Retrieved 10 December 2014.
  6. ↑ "Hindi languages". Encyclopædia Britannica Online. Retrieved 10 December 2014.
  7. ↑ Kak, Subhash (January 1996). "Indic Language Families and Indo-European". Yavanika. The Indic family has the sub-families of North Indian and Dravidian
  8. ↑ Reynolds, Mike; Verma, Mahendra (2007), Britain, David (ed.), "Indic languages", Language in the British Isles, Cambridge: Cambridge University Press: 293–307, ISBN 978-0-521-79488-6, retrieved 2021-10-04
  9. ↑ Kak, Subhash. "On The Classification Of Indic Languages" (PDF). Louisiana State University.
  10. ↑ Seetharaman, G. (13 August 2017). "Seven decades after Independence, many small languages in India face extinction threat". The Economic Times.
  11. ↑ "What countries have the most languages?". Ethnologue. 22 May 2019.
  12. ↑ Aadithiyan, Kavin (10 November 2016). "Notes and Numbers: How the New Currency May Resurrect an Old Language Debate". Retrieved 5 March 2020.
  13. ↑ "Article 343 in The Constitution Of India 1949". Retrieved 5 March 2020.
  14. ↑ Khan, Saeed (25 January 2010). "There's no national language in India: Gujarat High Court". The Times of India. Retrieved 5 May 2014.
  15. ↑ Press Trust of India (25 January 2010). "Hindi, not a national language: Court". The Hindu. Ahmedabad. Retrieved 23 December 2014.
  16. ↑ "Census Data 2001 : General Note". Census of India. Retrieved 11 December 2014.
  17. ↑ ೧೭.೦ ೧೭.೧ Abidi, S.A.H.; Gargesh, Ravinder (2008). "4. Persian in South Asia". In Kachru, Braj B. (ed.). Language in South Asia. Kachru, Yamuna & Sridhar, S.N. Cambridge University Press. pp. 103–120. ISBN 978-0-521-78141-1.
  18. ↑ Bhatia, Tej K and William C. Ritchie. (2006) Bilingualism in South Asia. In: Handbook of Bilingualism, pp. 780-807. Oxford: Blackwell Publishing
  19. ↑ "Decline of Farsi language – The Times of India". The Times of India. 7 January 2012. Retrieved 2015-10-26.
  20. ↑ "Hindi mother tongue of 44% in India, Bangla second most spoken – The Times of India". The Times of India. 28 June 2018. Retrieved 2021-11-06.
  21. ↑ Nehru, Jawaharlal; Gandhi, Mohandas (1937). The question of language: Issue 6 of Congress political and economic studies. K. M. Ashraf.
  22. ↑ Hardgrave, Robert L. (August 1965). The Riots in Tamilnad: Problems and Prospects of India's Language Crisis. Asian Survey. University of California Press.
  23. ↑ "Maharashtra to join 'anti – Hindi' stir at Bengaluru". www.nagpurtoday.in.
  24. ↑ "The World Factbook". www.cia.gov. Retrieved 2015-10-25.
  25. ↑ Avari, Burjor (2007-06-11). India: The Ancient Past: A History of the Indian Sub-Continent from C. 7000 BC to AD 1200 (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Routledge. ISBN 9781134251629.
  26. ↑ Andronov, Mikhail Sergeevich (2003-01-01). A Comparative Grammar of the Dravidian Languages (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Otto Harrassowitz Verlag. p. 299. ISBN 9783447044554.
  27. ↑ Krishnamurti, Bhadriraju (2003). The Dravidian Languages. Cambridge University Press. pp. 19–20. ISBN 0521771110.
  28. ↑ Kachru, Yamuna (1 January 2006). Hindi. London Oriental and African language library. John Benjamins Publishing. p. 1. ISBN 90-272-3812-X.
  29. ↑ Sanajaoba, Naorem (1988). Manipur, Past and Present: The Heritage and Ordeals of a Civilization (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Mittal Publications. p. 290. ISBN 978-81-7099-853-2.
  30. ↑ Mohanty, P. K. (2006). Encyclopaedia of Scheduled Tribes in India: In Five Volume (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). p. 149. ISBN 978-81-8205-052-5.
  31. ↑ Sanajaoba, Naorem (1993). Manipur: Treatise & Documents (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Mittal Publications. p. 369. ISBN 978-81-7099-399-5.
  32. ↑ Sanajaoba, Naorem (1993). Manipur: Treatise & Documents (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Mittal Publications. p. 255. ISBN 978-81-7099-399-5.
  33. ↑ Brass, Paul R. (2005). Language, Religion and Politics in North India. iUniverse. p. 129. ISBN 978-0-595-34394-2.
  34. ↑ Kulshreshtha, Manisha; Mathur, Ramkumar (24 March 2012). Dialect Accent Features for Establishing Speaker Identity: A Case Study. Springer Science & Business Media. p. 16. ISBN 978-1-4614-1137-6.
  35. ↑ Robert E. Nunley; Severin M. Roberts; George W. Wubrick; Daniel L. Roy (1999), The Cultural Landscape an Introduction to Human Geography, Prentice Hall, ISBN 0-13-080180-1, ... Hindustani is the basis for both languages ...
  36. ↑ Census of India: Comparative speaker's strength of Scheduled Languages-1951, 1961, 1971, 1981, 1991, 2001 and 2011 (Report). Archived on 27 June 2018.
  37. ↑ "How many Indians can you talk to?". www.hindustantimes.com.
  38. ↑ "How languages intersect in India". Hindustan Times. 22 November 2018.
"https://tcy.wikipedia.org/w/index.php?title=ಭಾರತೊದ_ಬಾಸೆಲು&oldid=196030"ಡ್ದ್ ದೆತ್ತೊಂದುಂಡು