ಆಟಿ ಕುಲ್ಲುನು
ಆಟಿದ ಕುಲ್ಲುನೆ ಸೌರಮಾನೊದ ನಾಲೆನೆ ತಿಂಗೊಲು ಆಟಿಡ್ ಈ ಕ್ರಮ ಆಚರಣೆಡ್ ಉಂಡು. ಉತ್ತರಾಯನೊ ಕರಿದ್ ದಕ್ಷಿಣಾಯನೊದ ಈ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಕೀರಿಕುಟ್ಟ್‌ದ ಬರ್ಪುಂಡು. ಈ ಬರ್ಸೊಗು ಭೂಮಿ ಪೂರಾ ಪರ್ಂದ್‌ದ್ ಪೋಪುಂಡು. ಆಟಿಡ್ ಭೂಮಿ ಸೀತೊ ಏರ್ದಿಪ್ಪುಂಡು. ಇಂದೆಕಾತ್ರೊ ಒಂಜಾತ್ ನಿಸೇದೊ, ಆಟಿಕುಲ್ಲುನೆದ ಪುದರ್ಡ್ ಆಟಿಡ್ ಇಸೇಸೊಡ್ ಆಪುಂಡು.[೧] ಮದಿಮೆ ಆದ್ ಕಂಡನಿಲ್ಲಡೆ ಬತ್ತಿನ ಪೊಣ್ಣು ಸುರುತ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುನು ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡ್ ಕರಿಪುನ ಒಂಜಿ ಪಿರಾಕ್‌ದ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಉಂದೆನ್ ಆಟಿ ಕುಲ್ಲುನು ಪಂಡ್ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.[೨]
ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಪೊಸ ಮದಿಮಯ-ಮದಿಮಾಲ್ ಶಾರೀರಿಕವಾದ್ ಒಂಜಾಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪಿನ ನಂಬಿಕೆ. ಅಂಚಾದ್ ಈ ಪೊರ್ತುಡು ಅಕುಲು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಉಪ್ಪೊಡು ಪಂಡ್ದ್ ಪೊಣ್ಣನ್ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಗ್ ಕಡಪುಡುವೆರ್.
ಕಾರಣೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಆಟಿ ಕಷ್ಟದ ತಿಂಗೊಲು. ಅಪಗ ಬೆನ್ನಿದ ಬೇಲೆ ಮುಗಿ ದುಪ್ಪುಂಡು. ಕೊಳಕೆ ಮಲ್ತಿನಕ್ಲೆನ ಇಲ್ಲಡ್ ಮಾತ್ರ ಅರಿ-ಬಾರ್ ಒರಿದುಪ್ಪುಂಡು. ಸುಗ್ಗಿ ಮಲ್ತಿನಕ್ಲೆನ ಇಲ್ಲಡ್ ಒಂತೆ ಉಪ್ಪು. ಅವ್ವೇ ಒಂಜೇ ಬುಲೆ ಮಲ್ತಿನಕ್ಲೆನ ಇಲ್ಲಡ್ ಕರಿ ವರ್ಸೊ ಏಣೆಲ್‌ದ ಅರಿ ಪೂರಾ ಕಾಲಿಯಾದುಪ್ಪುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಆಟಿಡ್ ಕೆರೆಂಗ್, ತೇವು, ತಜಂಕ್, ಮೂಂಡಿ, ಉಪ್ಪಡಚ್ಚಿಲ್, ಸಾಂತಣಿ ಇಂಚಿನ ಸೊತ್ತುಲೆನೇ ತಿಂದ್‌ದ್ ದಿನ ಕರಿಯುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ. ಈ ಬಂಙನ್ ಪೊಸ ಮದಿಮಲ್ ಅನುಭವಿಸುನ ಬೊಡ್ಚಿ ಪಂಡ್ದ್ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಗ್ ಕಡಪುಡುನ ಕ್ರಮ ಸುರು ಆದುಪ್ಪು.
ಆಟಿ ಕುಲ್ಯರ ಲೆತೊಂದು ಪೋಪುನೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಪೊಸ ಮದಿಮ್ಮಾಲೆ ಸುರತ್ತ ಆಟಿಗ್ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡೆಗ್ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲ್ದಕ್ಲ್ ಪೋದು ಲೆತ್ತೊಂದು ಬರ್ಪುನ ಕ್ರಮ. ಮದಿಮ್ಮಾಲೆನ್ ದಾಯೆ ಇಲ್ಲಡೆ ಲೆತೊಂದು ಬರ್ಪುನೆ? ಆಟಿಕುಲ್ಲುನೆಂದ್ ದಾಯೆ ಪನ್ಪೆರ್? ಇಂಚಪೂರ ಪ್ರಶ‍್ನೆಲು ಲಕ್ಕುವೊ.
ಆಟಿಗ್ ಲೆತೊಂದು ಪೋಪುನ ಉದ್ದೇಸೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಆಟಿಡ್ ಸೀಕ್- ಸಂಕಟ ಜಾಸ್ತಿ. ಅಂಚಾದ್ ಪೊಸ ಮದಿಮಲ್ ಈ ಪೊರ್ತುಡು ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡ್ ಇತ್ತ್‌ಂಡ ಆಲೆಗ್ ಮನಸ್‌ಗ್ ನೆಮ್ಮದಿ ತಿಕ್ಕು. ಅಂಚನೆ ಉಪಚಾರ ಮಲ್ಪೆರೆ ಅಪ್ಪೆಲಾ ತಿಕ್ಕುವೆರ್. ಅಲ್ಪ ಬಂಙ ಇತ್ತ್‌ಂಡಲಾ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡ್ ಪೊಣ್ಣು ಕಷ್ಟೊಡುಲಾ ಕುಸಿಡುಪ್ಪುವಲ್. ಮದಿಮೆದ ಸುರುಟೆ ಕಷ್ಟೊದ ಸಮಯೊಡು ಮಾಮಿ ಇಲ್ಲಡ್ ಇತ್ತಲ್‌ಂಡ ಆಲೆನ ಮನಸ್‌ಗ್ ಮಸ್ತ್ ಬೇಜಾರ್ ಆವು ಪನ್ಪಿನ ಕಾರಣೊಗಾದ್ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡೆ ಕಡಪುಡುದು ಕೊರ್ಪಿನ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಸುರು ಮಲ್ತ್‌ದುಪ್ಪೆರ್. ಆಟಿದ ದಿರಿಕೂಟ ಬೊಲ್ಲೊಗು, ಜಡಿ ಬರ್ಸೊಗು ಪೊಸ ಮದಿಮಲ್ ಮಾನಸಿಕವಾದ್ ಜಗ್ಗುನ ಬೊಡ್ಚಿ ಪನ್ಪಿನ ಉದ್ದೇಶಲಾ ಉಂದೆತ ಪಿರವುಡುಪ್ಪು.
ಆಟಿ ಸಮ್ಮನೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಆಟಿ ಕುಲ್ಯರ ಬತ್ತ್‌ನ ಮಗಳೆನ್ ಕಂಡಾನಿ ಇಲ್ಲಡೆ ಲೆತೊಂದ್ ಪೋಪುನ ಕ್ರಮೊ ಉಂಡು. ಅಪಗ ಕೊರಾಂದಿ ಸಮ್ಮನೊ ಕೊರೊಡುಂದು ಪನ್ಪೆರ್. ಕಬಿತಡ್ ಇಂಚೊಂಜಿ ಪಾತೆರೊ ಉಂಡು, ಬರಾಂದಿ ಬಿನ್ನೆರ್ ಬತ್ತೆರ್ ಮಗ ಸೇಸೊ ಕೊರಾಂದಿ ಸಮ್ಮನೊ ಕೊರೊಡಾಂಡೆ.
ಆಟಿದ ನಂಬಿಕೆಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಆಟಿಡ್ ಪೊಣ್ಣು ಬಾಲೆ ಮದಿಮಾಲ್ ಆಂಡ ಅನಿಷ್ಠ ಪನ್ಪಿ ನಂಬೊಲಿಕೆ ಉಂಡು. ಆಟಿಡ್ ಮದಿಮಲಾಯಿನ ಪೊಣ್ಣಗ್, ಸೀಕ್‌ದ ಜೋಕುಲೆಗ್, ಗೊಡ್ಡು ಪೆತ್ತಗ್, ಫಲಕೊರಂದಿ ತಾರೆಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಂತತಿ ಆವಂದಿ ಪೊಂಜೋವುಲೆಗ್ ಆಟಿ ಕಳೆಂಜಡ ತರೆಕ್ಕ್ ನೀರ್ ಮೈಪದ್ ಕಳೆಂಜಗ್ ದಾನೊ ಕೊರ್ಂಡ ಆ ಅನಿಷ್ಠ ಕಳೆಯುಂಡು, ಜೋಕುಲಾಪುಂಡು ಪಲ ದಿಂಜಿದ್ ಉರ್ಕರುಂಡು ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆಲ ತುಳುನಾಡ್‌ಡ್ ಆಟಿಕಳೆಂಜ ಪಾಡ್ದಾನೊಡು ಬರ್ಪುಂಡು.
ಆಟಿದ ಗಾದೆಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಆಟಿಡ್ ಪೆದ್ದುನ ಬಾಲೆ ಪೊಣ್ಣು
- ಆಟಿಡ್ ಕಂಡನಿ ಬುಡೆದಿ ಒಟ್ಟೂಗೆ ಇಪ್ಪರೆ ಆವಂದ್
ಆಟಿದ ಕತ್ತಲೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಆಟಿದ ಸಮಯೊಡು ಮಿನ್ಪುರಿ ಬರ್ಪುಂಡು. ಕರೆಂಟ್ ಇದ್ಯಾಂದಿ ಇಲ್ಲ್ದ ಸುತ್ತುಡೆ ಮಿನ್ಪರಿದ ಬೊಲ್ಪು ಅಪಾಪಗ ಮಿಂಚುಂಡು. ಅಯಿತ ನಡುಟ್ ಕರ್ಗುಡ ಕತ್ತಲೆ ಬರ್ಪುಂಡು.