ಭೂಮಿ
ಬೂಮಿ (ಗುರ್ತ: .svg){kind=small}
) - ಉಂದು ಸೌರಮಂಡಲಡ್ ೫ನೇ ಮಲ್ಲ ಗ್ರಹ. ಸೂರ್ಯಡ್ದ್ ಏರುನ ಕ್ರಮೊಡು ೩ನೇ ಗ್ರಹ ಆದುಂಡು. ಸೌರಮಂಡಲತ ಗಟ್ಟಿರೂಪೊದ ಗ್ರಹಕ್ಲೆಡ್ ರಾಶಿ ಬುಕ್ಕೊ ಗಾತ್ರೊಡು ಮಲ್ಲ ಗ್ರಹ. ಉಂದು ಅತ್ತಂದೆ ಮಾನ್ಯೆರೆಗ್ ಇತ್ತೆ ತೆರಿದಿಪ್ಪುನಂಚ ಇಡೀ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡೊಡು ಜೀವ ಸಮೂಹ ಇಪ್ಪುನ ಒಂಜೇ ಒಂಜಿ ಕಾಯ - ಭೂಮಿ. ಆತ್ತಂದೆ ಅಲ್ಪ ಇಂದತ ಸಾಂದ್ರತೆಲಾ ದಿಂಜ ಜಾಸ್ತಿ.
.jpg) | ||||||||||
| ನೀಲಿ ಗೋಲಿದಂಚ ತೋಜುನ ಬೂಮಿ; ಅಪೋಲೊ ೧೭ ದೆತ್ತ್‌ನ ಚಿತ್ರೊ. | ||||||||||
| ಕಕ್ಷೆದ ಗುಣೊಲು | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ಅಪರವಿ | ೧೫೨,೦೯೭,೭೦೧ ಕಿ.ಮೀ. (೧.೦೧೬ ೭೧೦ ೩೩೩ ೫ AU) | |||||||||
| ಪುರರವಿ | ೧೪೭,೦೯೮,೦೭೪ ಕಿ.ಮೀ. (೦.೯೮೩ ೨೮೯ ೮೯೧ ೨ AU) | |||||||||
| ಮಲ್ಲ ಅಕ್ಷೊ | ೧೪೯,೫೯೭,೮೮೭.೫ ಕಿ.ಮೀ. (೧.೦೦೦ ೦೦೦ ೧೧೨ ೪ AU) | |||||||||
| ಎಲ್ಯ ಅಕ್ಷೊ | ೧೪೯,೫೭೬,೯೯೯.೮೨೬ ಕಿ.ಮೀ. (೦.೯೯೯ ೮೬೦ ೪೮೬ ೯ AU) | |||||||||
| ಕಕ್ಷೆಯ ಪರಿಧಿ | ೯೨೪,೩೭೫,೭೦೦ ಕಿ.ಮೀ. ( ೬.೧೭೯ ೦೬೯ ೯೦೦ ೭ AU) | |||||||||
| ಕಕ್ಷೀಯ ಕೇಂದ್ರ ಚ್ಯುತಿ | ೦.೦೧೬ ೭೧೦ ೨೧೯ | |||||||||
| ನಕ್ಷತ್ರೊದ ವರ್ಸೊ | ೩೬೫.೨೫೬ ೩೬೬ ದಿನ (೧.೦೦೦ ೦೧೭ ೫ a) | |||||||||
| ಯುತಿ ಅವಧಿ | n/a | |||||||||
| ಜಾಸ್ತಿ ಕಕ್ಷಾ ವೇಗೊ | ೩೦.೨೮೭ ಕಿ.ಮೀ./ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣೊ (೧೦೯,೦೩೩ ಕಿ.ಮೀ./ಘಂ.) | |||||||||
| ಸರಾಸರಿ ಕಕ್ಷಾ ವೇಗೊ | ೨೯.೭೮೩ ಕಿ.ಮೀ./ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣೊ (೧೦೭,೨೧೮ ಕಿ.ಮೀ./ಘಂ.) | |||||||||
| ಕಡಮೆ ಕಕ್ಷಾ ವೇಗೊ | ೨೯.೨೯೧ ಕಿ.ಮೀ./ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣೊ (೧೦೫,೪೪೮ ಕಿ.ಮೀ./ಘಂ.) | |||||||||
| ಓರೆ | ೦ (ಸೂರ್ಯನ ಸಮಭಾಜಕ ರೇಕೆಗ್ ೭.೨೫°) | |||||||||
| ಆರೋಹಣ ಸಂಪಾತೊದ ರೇಕಾಂಸೊ | ೩೪೮.೭೩೯ ೩೬° | |||||||||
| Argument of the perihelion | ೧೧೪.೨೦೭ ೮೩° | |||||||||
| ನೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗ್ರಹೊ ಸಂಕ್ಯೆ | ೧ (ಚಂದ್ರೆ) (3753 Cruithne ಲೇಕನೊನುಲಾ ತೂಲೆ) | |||||||||
| ಭೌತಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣೊಲು | ||||||||||
| Aspect Ratio | ೦.೯೯೬ ೬೪೭ ೧ | |||||||||
| ದೀರ್ಘ ವೃತ್ತೀಯತೆ | ೦.೦೦೩ ೩೫೨ ೯ | |||||||||
| ಸಮಭಾಜಕ ರೇಕೆದ ವ್ಯಾಸೊ | ೧೨,೭೫೬.೨೭೪ ಕಿ.ಮೀ. | |||||||||
| ಧ್ರುವಲೆ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಸೊ | ೧೨,೭೧೩.೫೦೪ ಕಿ.ಮೀ. | |||||||||
| ಸರಾಸರಿ ತ್ರಿಜ್ಯೊ | ೬,೩೭೨.೭೯೭ ಕಿ.ಮೀ. | |||||||||
| ಸಮಭಾಜಕದ ಪರಿಧಿ | ೪೦,೦೭೫.೦೨ ಕಿ.ಮೀ. | |||||||||
| Meridional circumference | ೪೦,೦೦೭.೮೬ ಕಿ.ಮೀ. | |||||||||
| ಸರಾಸರಿ ಪರಿಧಿ | ೪೦,೦೪೧.೪೭ ಕಿ.ಮೀ. | |||||||||
| ಮೇಲ್ಮೈ ವಿಸ್ತೀರ್ಣೊ | ೫೧೦,೦೬೫,೬೦೦ ಕಿ.ಮೀ.² | |||||||||
| ನೆಲತ ವಿಸ್ತೀರ್ಣೊ | ೧೪೮,೯೩೯,೧೦೦ ಕಿ.ಮೀ.² (೨೯.೨ %) | |||||||||
| ನೀರಿನ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ | ೩೬೧,೧೨೬,೪೦೦ ಕಿ.ಮೀ.² (೭೦.೮ %) | |||||||||
| ಗಾತ್ರ | ೧.೦೮೩ ೨೦೭ ೩ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್:E ಕಿ.ಮೀ.³ | |||||||||
| ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ | ೫.೯೭೪೨ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್:E kg | |||||||||
| ಸರಾಸರಿ ಸಾಂದ್ರತೆ | ೫,೫೧೫.೩ kg/m³ | |||||||||
| ಸಮಭಾಜಕದ ಬಳಿ ಗುರುತ್ವೊ | ೯.೭೮೦ ೧ m/s² (೦.೯೯೭ ೩೨ g) | |||||||||
| ಮುಕ್ತಿ ವೇಗೊ | ೧೧.೧೮೬ ಕಿ.ಮೀ./ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣೊ
೩೯,೬೦೦ ಕಿ.ಮೀ./ಘಂ.≅ | |||||||||
| ನಕ್ಷತ್ರೊಲೆ ದಿನೊ | ೦.೯೯೭ ೨೫೮ ದಿನೊ (೨೩.೯೩೪ ಗಂಟೆ) | |||||||||
| ಅಕ್ಷೀಯ ಪರಿಭ್ರಮಣೊ ವೇಗೊ | ೪೬೫.೧೧ ಮೀ./ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣ (ಸಮಭಾಜಕೊಡು) | |||||||||
| ಅಕ್ಷೊದ ಓರೆ | ೨೩.೪೩೯ ೨೮೧° | |||||||||
| ಉತ್ತರ ಧ್ರುವೊದ ವಿಷುವದಂಶ | ೦° (೦ ಘಂಟೆ ೦ ನಿಮಿಷ ೦ ಕ್ಷಣ) | |||||||||
| ಗಂಟಾ ವೃತ್ತಾಂತೊ | +೯೦° | |||||||||
| ಪ್ರತಿಫಲನಾಂಸೊ | ೦.೩೬೭ | |||||||||
| ಮಿತ್ತಮೈತ ಬೆಚ್ಚ |
| |||||||||
| ವಾತಾವರಣೊದ ಒತ್ತಡೊ | ೧೦೧.೩ kPa (MSL) | |||||||||
| Adjective | Terrestrial, Terran, Telluric, Tellurian, Earthly, Earthling (lifeforms) | |||||||||
| Atmospheric constituents | ||||||||||
| ಸಾರಜನಕೊ | ೭೮.೦೮ % | |||||||||
| ಆಮ್ಲಜನಕ | ೨೦.೯೪ % | |||||||||
| ಆರ್ಗಾನ್ | ೦.೯೩ % | |||||||||
| ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ | ೦.೦೩೮ % | |||||||||
| ನೀರಾವಿ | ಕಮ್ಮಿ ಪ್ರಮಾಣೊ (ಪ್ರಮಾಣೊ ಹವಾಮಾನದ ಮಿತ್ತ್ ಅವಲಂಬಿತವಾದುಂಡು) | |||||||||
.svg){kind=small}
ಚರಿತ್ರೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನೊದ ಪ್ರಕಾರೊ ಭೂಮಿ ೪೬೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಲೆ ಪಿರಾಕ್‌ಡೆ ರೂಪೊ ಆದಿತ್ತ್‌ಂಡ್. ಭೂಮಿದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗ್ರಹ ಆಯಿನ ಚಂದ್ರ ಅಯಿತ ವಂತೆ ಬುಕ್ಕೊ ಸುಮಾರ್ ೪೫೩ ಕೋಟಿ ವರ್ಸೊಲೆ ಪಿರಾಕ್‌ಡೆ ರೂಪೊ ಪಡೆತ್ಂಡ್.
ಖಗೋಳದ ದೂರ ಮಾನೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಸೂರ್ಯಡ್ದ್ ಸರಾಸರಿ ದೂರ-೧೪೯,೫೯೭,೮೮೭.೫ ಕಿ.ಮೀ. (೧.೦೦೦ ೦೦೦ ೧೧೨ ೪ ಖಗೋಳ ಮಾನೊ) ಇಂದೆನ್ ಸೌರವ್ಯೂಹದ ವಿವರಣೆಡ್ ಈ ದೂರೊನ್ ೧ ಖಗೊಲ ಮೂಲಮಾನವಾದ್ ಲೆಕ್ಕೊ ದೀತೆರ್. ಅಯಿನ್ ಸುಲಬೊ ಮಲ್ಪೆರೆಗಾದ್ ೧೫,೦೦,೦೦,೦೦೦=೧೫ ಕೋಟಿ ಕಿ.ಮೀ.ನ್ ೧ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖಗೋಲ ಮೂಲಮಾನವಾದ್ ಲೆಕ್ಕೊ ದೀತೆರ್. ೧೫೦೦೦೦೦೦ ಕಿ.ಮೀ.= ೧AU = ೧ Astronomical Unit.
ಪರಿಚಯೊ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ- ಭೂಮಿದ ಚಿಪ್ಪು ಮಸ್ತ್ ಫಲಕ ಆದ್ ಪುಡಾದುಂಡು. ಈ ಬೂಪಲಕೊಲು ನಿದಾನವಾದ್ ಬೂಮಿಡ್ದ್ ಅಂಚಿಡ್ದಿಂಚಿ ಅಸ್ತೆನೋ ಗೋಳದ ಮಿತ್ತ್ ಪರಿಪುಂಡು. ಬೂಮಿದ ಉಲಾಯಿದ ಬಾಗೊ ನಾನೊಲ ದಿಂಜ ಕ್ರಿಯೆದ್ದ್ ಕೂಡ್ದುಂಡು. ಬೂಮಿದ ದಿಂಜ ಮೇಲ್‌ದ ಪದರೊ ಚಿಪ್ಪು. ಉಂದು ಸಿಲಿಕ - ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಂ ಇಂದೆತ ಪಿದಯಿದ ಪದರೊ, ಸಿಲಿಕ - ಮೆಗ್ನೇಸಿಯಂ ಇಂದೆತ ತಿರ್ತ ಪದರೊಡ್ದ್ ಕೂಡುದುಂಡು. ಖಂಡದ ತಿರ್ತ್ ಚಿಪ್ಪು ದಿಂಜ ಮಂದೊ ಉಂಡು.
- ಆಂಡ ಕಡಲ್ದಡಿಟ್ಸಾ ತೆಲುಪಾದುಂಡು. ಕವಚ ಅರ್ದೊ ಗಟ್ಟಿ ಸ್ತಿತಿಡುಂಡು. ಉಂದು ಮಾತ ಲೋಹೊಲೆನ ಭಂಡಾರೊ. ಬೂಗರ್ಬೊ ಕರ್ಬೊ ಬುಕ್ಕೊ ನಿಕ್ಕಲ್‌ಡ್ದ್ ಉಂಡಾತ್ಂಡ್. ಬೂಮಿದ ನಿಲೆ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ. ಜೀವ ಸಂಪೊತ್ತುದ ಅಸ್ತಿತ್ವೊದ ಕಾರಣೊಡ್ದು ಬೂಮಿದ ವಾಯುಮಂಡಲದ ಗುಣಲಕ್ಷಣೊಲು ದಿಂಜ ಬದಲಾದುಂಡು.
- ಈ ಜೀವ ಸಂಪೊತ್ತುಲು ಉಂಡು ಮಲ್ಪುನ ಪರಿಸರ ಸಮ ಇದ್ಯಾಂತೆ ಬೂಮಿದ ಮಿತ್ತ ಮೆಯಿ ದಿಂಜ ಬದಲಾದಿಪ್ಪುಂಡು. ಮಿತ್ತಮೈತ ಸುಮಾರ್ ೭೧% ಬಾಗೊ ಉಪ್ಪು ನೀರ್‌ದ ಕಡಲಾದ ಪರಡ್‌ದುಂಡು. ಒರಿನ ಮಿತ್ತಮೈ ಬೂಖಂಡೊ ಬುಕ್ಕೊ ದೀಪೊಲೆಡ್ದ್ ಕೂಡ್ದುಂಡು. ಬೂಮಿ ಬುಕ್ಕೊ ಅಯಿತ ಸುತ್ತುಬರಿತ ಅಂತರಿಕ್ಷದ ನಡುಟು ಬಾರಿ ವಿನಿಮಯ ಕ್ರಿಯೆಲು ನಡಪುಂಡು. .
- ಒಂತೆ ಮಲ್ಲವುಂದೇ ಪನೊಡಾಪುನ ಚಂದ್ರನ ಕಾರಣೊಡ್ದ್ ಸಾಗರೊಲೆಡ್ ಎತ್ತರತಗ್ಗ್‌ಲು ಉಂಡಾಪುಂಡು. ಕೋಟಿ ವರ್ಸೊದ ಕಾಲೊಡ್ದು ಈ ಎತ್ತರತಗ್ಗ್‌ಲು ಬೂಮಿದ ಅಕ್ಷೀಯ ಸುತ್ತುನ ವೇಗೊನು ನಿದಾನಾದ್ ಕಡಮೆ ಮಲ್ಪುಂಡು. ಬೂಮಿದ ಇತಿಹಾಸೊದ ಸುರೂತ ಬಾಗೊಡು ಧೂಮಕೇತು ತಾಗ್‌ನಗ ಕಡಲ್ ಉಂಡಾಂಡ್ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಒಂಜಿ ಸಿದ್ದಾಂತೊ.
- ಅಯಿಡ್ದ್‌ ಬುಕ್ಕೊ ಕ್ಷುದ್ರಗ್ರಹಲು ತಾಗ್‌ನೆಡ್ದ್ ಮಿತ್ತಮೈ ಮಲ್ಲ ಪ್ರಮಾನೊಡು ಬದಲಾವಣೆ ಉಂಡು ಮಲ್ತಿಪ್ಪು. ಓತೆ ಆಯಿನ ಬೂಮಿ ಕಕ್ಷೆ ಕಾಲೊಡ್ದು ಬೂಮಿದ ಮಿತ್ತಮೈ ಮಸ್ತ್ ಬಾಗೊಲು ಹೊಮೊನು ಪೊದೆತ್‌ನ ಹಿಮಯುಗಲೆಗ್ ಕಾರಣ ಆದಿಪ್ಪು.
