ಮದರಂಗಿ(ಮಾದ್ರಂಗಿ,ಮರ್ದ್)
ಮದ್ರೆಂಗಿ ಉಂದೊಂಜಿ ಮರ್ದ್ ದ ದೈ. ಎಲ್ಯ ಎಲ್ಯ ಇರೆಕುಲು ಇತ್ತಿನ ಮಸ್ತ್ ಗೆಲ್ಲ್ ಲ್ ಇಪ್ಪುನ ಮರ ಪಂದ್ಲಾ ಪನೊಲಿ. ತುಲುನಾಡ್ಡ್ ನೆತ್ತ ಇರೆನ್ ಮರ್ದ್ ದ ಇರೆ ಪಂಡ್ ದೇ ಪನ್ಪೆರ್.
ಮದ್ರೆಂಗಿದ ಬಗೆಕುಲು
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಕೈಕ್ ತರೆಕ್ಕ್ ಪಾಡುನ ಒಂಜಿ ಬಗೆ ಆಂಡ. ತುದೆ ಮದ್ರೆಂಗಿ[೧] ಪಂಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ವಿದ ಉಂಡು. ಉಂದು ತುದೆ ಬರಿಟ್ಟ್ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಉಂದು ಒಯಿಕ್ಲಾ ಉಪಯೊಗೊಗು ಆಪುಜಿ .
ಮರ್ದ್ ಡ್ ಮದ್ರೆಂಗಿ ಬಳಕೆ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆನೆತ್ತ ಇರೆಕ್ಲೆನ್ ಬಚ್ಚಿರೆ, ಬಜ್ಜೈ, ನಾಲ್ ಮರಟ್ ಪರಪುನ ತಬುರುಲೆನ್ ಸೇರಾದ್ ಗಂಧದ ಲೆಕ್ಕ ಅರೆತ್ ದ್ ಅಂಗೈ ಅಂಗಾರ್ ಲೆಗ್ ತಾಗದ್ ಒಂಜಿ ಗಂಟೆ ಬುಡ್ದು ದೆಕ್ಕೊಲಿ. ನೆತ್ತ ಮರ್ದ್ ದ ಸಾರ ಇಡೀ ಜೀವದ ನರನಾಡಿಗ್ ಸೇರುಂಡು. ಉಂದೆನ್ ಮದ್ಮೆದ ದ್ಂಬಿನಾನಿ ಮದ್ಮಾಯೆ, ಮದ್ಮಲೆನ ಕೈಕ್ ಕಾರ್ ಲೆಗ್ ಬಲ್ಲಿ ಬುಡ್ಪಾವೆರ್. ನೇಡ್ದಾತ್ರ ಅಕಲೆನ ರಡ್ದ್ ಜೀವೊಲು ಒಂಜಾನಗ ಒವ್ವೇ ರೀತಿದ ನಂಜಾವಂದಿಲೆಕ್ಕ (elergy) ತಡೆ ಆಪುಂಡು ಪಂಡ್ದ್ ತುಲುವೆರೆಗ್ ತೆರಿದಂಡ್. ಸಿಡುಬು ರೋಗ ಬತ್ತಿನ ಜೋಕುಲೆಗ್ಲಾ ನೀರ್ ಮೀಪಾವುನಗ ನೆತ್ತ ಇರೆತ ಕಸಾಯ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಐಟೇ ಮೀಪಾವೆರ್. ಉಂದು ಅಂಟು ರೋಗೊನು ಪಂರ್ಬಂದಿಲೆಕ್ಕ ಸಾಯ ಮಲ್ಪುಂಡ್. ಬಂಜಿಗ್ಲಾ ರಡ್ಡ್ ಚಮಚ ನೆತ್ತ ಕಸಾಯ ಪರಂಡ ಜೀರ್ಣಸಕ್ತಿಲಾ ಹೆಚ್ಚಾಪುಂಡು.
ಮಂಜಲ್ ಸೀಕ್ ಗ್ ಮದ್ರೆಂಗಿ ಮರ್ದ್
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆಮಂಜಲ್ ಸೀಕ್ ಇತ್ತಿನಕಲೆಗ್ ಮದ್ರೆಂಗಿ ಸೊಪ್ಪು ರಡ್ಡ್ ಪುಂಡಿ ಜೀರ್ದರಿ ಒಂಜಿ ಪುಂಡಿ ಸೇರಾದ್ ಸನ್ನ ಕಡೆದ್ ಗಾಳಿದ್ ಮೂಜಿ ದಿನ ಮಸ್ತ್ ಇತ್ತ್ಂಡ ೬ ದಿನ ಬಜಿ ಬಂಜಿಗ್ ಪರೊಡು ಒಂಜಿ ಗಂಟೆ ಕರಿ ಬೊಕ್ಕ ಕಾಂಡೆದ ತಿಂಡಿ ತಿನೊಲಿ. ಮೀನ್, ಮಾಸ , ಪುಳಿ ಕಾರ,ಪೆಲಕಾಯಿ ಒಂತೆ ತಿನ್ಯರೆ ಬಲ್ಲಿ.
ಉಪಯೋಗ
ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆತರೆತ ಕೂಜಲ್ ತಾಲಂದಿಲೆಕ್ಕ, ಬೊಲ್ದಾವಂದಿಲೆಕ್ಕ ನೆತ್ತ ಇರೆನ್ ಅರೆತ್ ದ್, ತರೆ ಕೂಜಲ್ದ ಮುದೆಲ್ ಗ್ ಪಾಡ್ದ್ ಅರ್ಧ ಗಂಟೆ ಬುಡ್ದ್ ತರೆನ್ ದೆಕ್ಕ್ಂಡಾ ಬಾರೀ ಎಡ್ಡೆ ಪರಿಣಾಮ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಉಗುರು ಸುತ್ತು, ಮರಿಯಾಲದ ನಂಜಿ ತಿನ್ಪುನೆಕ್ಲಾ ಉಪಯೋಗ ಆಪುಂಡು. ತರೆಕ್ಕ್ ಪಾಡುನ ಮಂದ್ರೆಂಗಿ ಕಡೆನಗ ಚಾತ್ತ ಪೊಡಿ, ಇಜ್ಜಾಂಡ ಕಾಪಿ ಪೊಡಿಲಾ ಬೆರಕಾವೆರ್. ಕೈಕ್ ದೀಪಿ ಮದ್ರೆಂಗಿದ ತಪ್ಪುಡ್ದು ಮರ್ದ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನೆತ್ತ ತೊಪ್ಪುನು ಜೀರ್ದರಿದೊಟ್ಟುಗು ಸಣ್ಣ ಕಡೆದ್ ಪೇರ್ ಬೆರಕಾದ್ ಮೂಜಿ ದಿನ ಹೆಚ್ಚ ಇತ್ತ್ಂಡ ಆಜಿ ದಿನ ಬಜೀ ಬಂಜಿಗ್ ಪರ್ಂಡ ಅರಸಿನ ಕುತ್ತ ಪೋಪುಂಡು (ಅರಸಿನ ಕಾಮಾಲೆ) ಕೆಂಪುದ ರಂಗ್ ಬರ್ಪಿನೇಟಾತ್ರ ಉಂದೆನ್ ಮಧುರಂಗಿ ಪಂಡ್ದ್ ಪಣ್ಪೆರ್ ಡ್ಲಾ ಮರ್ದಂದೇ ನೆತ್ತ ಪುದರ್ ತುಳುನಾಡ್ ಡ್ ಮೆರೆವುಂಡು.