ಪೆಲತ್ತ ಮರ

ಪೆಲತ್ತ ಮರ ಮೊರಸಿಯೇ ಕುಟುಂಬದ ಆರ್ಟೋಕಾರ್ಪಸ್ ಇಂಟೆಗ್ರಿಫೋಲಿಯ (Artocarpus heterophyllus) ಜಾತಿಗ್ ಸೇರಿನ ಪೇರ್ ಬರ್ಪಿ ಮರ. ಪೆಲತ್ತ ಮರ ನಿಚ್ಚಪಚ್ಚೆ ಉಪ್ಪುನ ಮಲ್ಲ ಮರ. ಉಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯೋದ ಮೂಡಾಯಿಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಜಿಲ್ಲೆಲೆಡ್‍ ,ಬೊಕ್ಕ ಕಡಲ ಬರಿತ ಕಾಡ್‍ಲೆಡ್‍ ಮಸ್ತ್ ಬುಲೆವುಂಡು. ಉಂದು ದಪ್ಪವಾಯಿನ ಪಚ್ಚೆ ಇರೆ ಉಪ್ಪುನ ಮಲ್ಲ ಅಪುನ ಮರ. ಕನ್ನಡೊಡು ಇಂದೆನ್ ಹಲಸು ಪನ್ಪೆರ್. ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಡ್ jack tree, jakfruit, ಪಂಡ್ದ್ ಪನ್ಪೆರ್.ನೆತ್ತ ಕಾಯಿ ಸುಮಾರ್ ೧ಕೇಜಿ ತ್ ೫೦ಕೇಜಿ ತೂಕ ಉಂಡು. ಎಲ್ಯ ಕಾಯಿನ್ ಕಳ್ಳಿ ಪಂಡ್ದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಮಲ್ಲೆ ಆಯಿಬೊಕ್ಕ ಗುಜ್ಜೆ ಪಂಡ್ದ್ ಪಂಡ ಬುಲೆಯಿನನ್ ಪರಂದ್ ಪೆಲಕಾಯಿಂದು ಪನ್ಪೆರ್. ಈ ಕಾಯಿ ತುಯೆರ ತೆತ್ತಿತ ರುಪೊಡು ಉಪ್ಪುಂಡು ಪಿದಾಯಿ ಮುಳ್ಳುತಂಚಿನ ರಚನೆ ಉಪ್ಪುಂಡು, ಅಂಟ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಉಳಾಯಿ ಮಸ್ತ್ ಪೆಲಕಾಯಿ ಪಚ್ಚಿರ್ಲು ಇಪ್ಪುಂಡು ಉಂದು ಚೀಪೆ.

ಪೆಲಕ್ಕಾಯಿ

ಪೆಲಕಾಯಿದ ಬಗೆಕುಲು

• ಬರ್ಕೆ ಪೆಲಕಾಯಿ

ಈ ಪೆಲಕಾಯಿದ ಪಚ್ಚಿಲ್ ಗಟ್ಟಿ ಇಪ್ಪುನೆಡ್ತಾರೊ ಇಂದೆನ್ ಬರ್ಕ ಪೆಲಕಾಯಿಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.

• ತುಳುವೆ ಪೆಲಕಾಯಿ

ಈ ಪೆಲಕಾಯಿ ಪಚ್ಚಿಲ್ ಮೆತ್ತೆನೆ ಇಪ್ಪುನೆಡ್ತಾರೊ ತುಳುವ ಪೆಲಕಾಯಿ ಪನ್ಪೆರ್.

• ಮುಂಡೆ ಪೆಲಕಾಯಿ

ಉಂದು ತಾರಾಯಿದಾತ್‍ ಮಲ್ಲೆ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಉರುಂಟು, ಉಂಡೆನೆ ಮುಂಡೆ ಪೆಲಕಾಯಿಂದ್ ಪುದರಾತ್ಂಡ್.

ಪರತಿರಿ

ಗುಜ್ಜೆ ಪೆಲಕಾಯಿ

ದುಂಬು ಗುತ್ತುದ ಇಲ್ಲಡ್ ಬೋದಿಕೆದ ಕಂಬೊನು ಉಂದುವೇ ಮರಟ್ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಇಲ್ಲ್‍ದ ಬಾಕಿಲ್ಡಿತ್ತಿನ ಪೇರ್ ಬರ್ಪುನ ಪೆಲತ್ತ ಮರಕ್ಕ್ ಉಳಿ ಬೊಟ್ಟುನ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಇತ್ತೆಲಾ ಕೆಲವು ಕೊಡಿಟ್ ಉಂಡು.ಅಡ್ಡ ಮರಟ್ಟ್‍ ಬೊಡ್ಡೆ ನೇಲುವೆ ಪನ್ಪಿನ ಗಾದೆಲಾ ಉಂಡು.ದುಂಬುದ ಕಾಲೊದ ಗುತ್ತು ಬರ್ಕೆದ ಇಲ್ಲಡ್ ಪೆಲತ್ತ ಪಲಯಿದ ಕುರ್ಸು,ಬೆಂಚಿ,ಮೇಜಿ,ಕಲೆಂಬಿ,ಸೇರ್,ಕಲಸೆ ಮಲೊಂದಿತ್ತೆರ್.

ಮರತ್ತ ಉಪಯೋಗೊಲು

ಈ ಮರನ್ ಕೊಯಿದ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ರೀತಿಡ್ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪರೆ ಆಪೂಂಡು

• ಇಲ್ಲಗ್ ದಾರಂದ ಮಲ್ಪರ ಆಪುಂಡು
• ಕಂಡಿ ಬಾಕಿಲ್ ಮಲ್ಪೊಲಿ
• ದೈವೊಲೆಗ್ ಮಣೆ ಮಂಚವು
• ಈ ಮರತ ತುಂಡುನು ಕೊರೆದ್ ದುಡಿ ತ ಕರ ಮಲ್ಪುವೆರ್
• ಹೋಮಗ್ ಈ ಮರದ ತುಂಡುಲೆನೇ ಪಾಡುವೆರ್.

ಇರೆತ್ತ ಉಪಯೋಗೊಲು

1. ಗುಂಡ ಎಟ್ಯೆರೆ
2. ಚಿಲ್ಲಿ ಮಲ್ಪೆರೆ
3. ಕರಿ ಗಂದ ಕೊರಿಯೆರೆ
4. ಕೊಟ್ಟಿಗೆ, ಗಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್.

ಪೆಲಕಾಯಿದ ತೆನಸ್‍ಲು

ಪೆಲಕ್ಕಾಯಿ ಗಟ್ಟಿ

ಉಂದೊಂಜಿ ಬಾರಿ ಮೋಕೆದ ಅಡ್ಯೆ.ಮರಿಯಲೊಡು ಜಾಸ್ತಿ ಮಲ್ಪುನನೆ ಈ ಅಡ್ಯೆ.ಅರಿತ್ತೊಟ್ಟುಗ ಕಡೆಯಿನ ಬಂದೊನು ತೆಕ್ಕಿದ (ಸಾಗುವಾನಿ)ಇರೆಟ್ಟ್ ಪಾಡ್ದ್ ಮಡ್ತ್ ದೀದ್ ತೊಂದುರುದ ಕರಟ್ಟ್ ಬೈಪವುನ.ಬೈತ್ತ್‌ದಾದ್ ಇರೆ ಬುಡ್ಪಾನಗ ಪಿದೈ ಮೈಕೆಂಪಾದಿಪ್ಪುಂಡು.ಉಂದೆನ್ನ ಅಡ್ಡೊಗು ನಾಲ್ ,ಐನ್ ತುಂಡು ಮೂರ್ದ್ ಬಟ್ಟಲ್‌ಗ್ ಪಡೊಂದು ಐತ್ತ ಮೇಲ್‌ಗ್‌ ತಾರಾಯಿದ ರೆಒನಾ,ಎಟ್ಟಿದ ಅರೆಪ್ಪಾ ಅತ್ತಂಡ ಕೋರಿದ ರೆಎಸೊನಾ ಪಡೊಂದು ತಿನಿಯೆರೆ ಬಾರೀ ರುಚಿ.ಮನದಾನಿಗತ್ತ್ ಮೂಜಿ ದಿನೊಕ್ಕು ದೀಂಡಲ ಈ ಗಟ್ಟಿ ಪರಂಗುಜಿ ಹಾಲಾಪುಜಿ.ಒಂಜಿ ವೇಳೆ ಬಿಗತ್ತ್‌ದ್ ಅಡೇಗೆ ಪುನ್ಕೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್ಂದಾಂಡ ಐನ್ ದಿಕ್ಕೆಲ್ಡ್ ಗೆಂಡೊಡು ಪಿರೆಲ್‌ತ್ಂಡಾಂಡ್.ಗೆಂಡೊಡು ಕಾಯಾದ್ ತಿನೆರೆ ಈ ಗಟ್ಟಿ ಬಾರೀ ರುಚಿಯಾಪುಂಡು.ತೆಕ್ಕಿದ ಇರೆಟ್ಟ್ ಮಡ್ತ್ ದೀದ್ ಬೈಪಾಂಡ ಮಾತ್ರ ರುಚಿ.ಈ ತೆಕ್ಕಿದ ಇರೆಟ್ಟ್‌ಲ ರಡ್ಡಡ್ ನಮೂನೆದ ಉಂಡು.ಕೆಲವುದವು ಬೊಲ್ದಿಪ್ಪುಂಡು.ಗಟ್ಟಿ ಬೈತಿಬೊಕ್ಕ ಕೆಂಪಪುಜಿ.ಈ ಇರೆತ್ತ ಗಟ್ಟಿ ಒಂತೆ ರುಚಿ ಕಮ್ಮಿ ಕೂಡಾ.ಬೆಚ್ಚಚ ಅರದ್ದ್‌ನ ಗಟ್ಟಿಗ್ ಆನಿದಾನಿದ ಬೊಲ್ನೈ ಪಾಡ್ದ್ ತಿನಿಯೆರೆ ಬಾರೀ ರುಚಿ.

ಮುಳ್ಕ

ಉಂದೆನ್ ಎಣ್ಣೆಡ್ ಮಲ್ಪುನು.ಪಚ್ಚಿರ್‍ ಅರಿ ಮಿಶ್ರ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಬಂದ ಕಡೆವುನು.ಐಕ್ಕೊಂತೆ ಉರ್ದು ಬೇಳೆ ಪಾಡೊಡು.ಬೊಕ್ಕ ಸೀಪೆಗ್ ತಕ್ಕ ಬೆಲ್ಲ ಪಾಡೊಡು.ಗಟ್ಟಿ ಮಲ್ತ್ ಕಡೆಯಿನ ಬಂದೊನು ಕಾಯೊಂದಿಪ್ಪುನ ಎಣ್ಣೆಗ್ ಗೋಳಿಬಜೆತ್ತಲೆಕ್ಕ ಬುಡುಂಡ ಆಂಡ.ಮುಳ್ಕ ಮಾತ್ರ ಗೋಳಿಬಜೆಡ್ದ್ ಮಲ್ಲೆಡ್ ಮಲ್ಪುಬೆರ್‍.ಉಂದುಲ ತಿನೊಇಯೆರೆಎ ಬಾರೀ ಒಂಜಿ ರುಚಿತ್ತ ತಿಂಡಿ.

ಕುಮಂದ್ರ

ಉಂದೆನ್ ಹದ ಮಲ್ತ್ ದೆತ್ತೀಪುನಲ ಆತೆ ಲಯಿಕಾವೊಡು. ಚಕೊಡಿಇಪ್ಪುನ ಈ ಕುಮಂದ್ರೊನು ಅಂಗೈದಾತಗೆಲೊಡು ಉದ್ದದ ಮೂರೊಡು.ಅಂಚ ಮೂಜಿ ನಾಲ್ ಸೀಲ್ ತಿಕ್ಕುಂಡು.ಉಂದೆಕ್ಕ ದುಂಬು ಎಡ್ಡೆ ಮೂಂಚಿದ ಪೊಡಿ ಮಲ್ತೀವೊನೊಡು.ಬೊಕ್ಕ ತಾರೈದ ಎನ್ನೆ ಬೋಡು.ಕುಮಂದ್ರೊದ ಬಂಜಿದ ಮೈಕ್ಕ್ ಎಡ್ಡೆಮೂಂಚಿದ ಪೊಡಿನ್‌ಲ ತಾರೈದ ಎಣ್ಣ್‌ನ್‌ಲ ಉದ್ದೊಗು ಲಾಯಿಕ್ ಪೂಜೊಡು.ಪೂಜಿದಾದ್ ಉಲಮೂಕ್‌ಕೇ ಉರೂಂಟು ಮಡ್ತೊಂದು ಬರೊಡು.ಆಯಿಬೊಕ್ಕ ಯಕ್ಕಂಜಿ ಗಟಗಟಿ ಕಟ್ಟ ಪಾಡೊಡು.ಇಂಚನೆ ಮಾತಾ ಸಿಗೆತ್ತೆಗ್‌ಲ ಪೂಜಿದ್ ಉರೂಂಟು ಮಡ್ಪೊಡು.ಪೂರಾ ಆದ್ ಒಂಜಿ ಮುಟ್ಟ ಬಾಯಿದ ಕರಟ್ಟಟ್ ದಿಂಜಾದ್ ಬಾಯಿ ಕಟ್ಟ್‌ದೀಪುನು.ಕರಕ್ಕ್‌ ದಿಂಜಾದ್ ಉಲಾಯಿಡ್ ಐಕ್ ಬೈ ದಿಂಜಾವೊಡು.ಗಾಲಿ ಪೊಗ್ಗಂದಿಲೆಕ್ಕ,ತಂಡಾವಂದಿಲೆಕ್ಕ ಬೈನ್ ಟೈಟ್ಟ್ ದಿಂಜದ್ ಬೊಕ್ಕ ಕುಂಟುಡು ಬಾಯಿ ಬಂದ್ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕಟ್ಟೊಡು.ಇಂಚ ಮಲ್ತಿನೈನ್ ಉಲಾಯಿ ಅಡಿಗೆದವುಲು ದಿಕ್ಕೆಲ್‌ದ ಮಿತ್ತ್‌ದ ಜಂಗಡ್ ದೀವೊಡು.ಆಟಿ ಸೋಣೊಡು ಕೀರಿಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಬರ್ಸ ಬನ್ನಗ ಬಾಯಿ ಚಪ್ಪೆ ಚಪ್ಪೆ ಆನಗ್ ಇ ಕುಮಂದ್ರೊನು ಗೆತ್ತ್ದ್ ಎಲ್ಲ ಎಲ್ಯ ತುಂಡು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಇತ್ತಿನಕ್ದ್ಲೆಗ್ ಪಟ್ಟೊಡು.ಎಸಲ್ ಎಸಲ್ ಲಕ್ಕದ್ ತಿನರೆ ಬಾರಿಯೊಂಜಿ ರುಚಿ.ಎಡ್ಡೆ ಮಂಚಿದ ಪೊಡಿ ಪೂಜಿನೈಡ್ದಾತ್ರಖಾರ ಖಾರ ಬೊಕ್ಕ ತಾರಾಯಿದ ಎಣ್ಣೆದ ರುಚಿ

1. ಲತ್ತ್‍ ಪೆಲಕಾಯಿನ್‍ ಗುಜ್ಜೆ ಪನ್ಪೆರ್‍. ಉಂದೆತ್ತ ಚೋಲಿ ದೆತ್ತ್‍ದ್‍ ಸನ್ನ ಕೊಚ್ಚಿದ್‍ (ಎಲ್ಯೆಲ್ಲ ತುಂಡು)ದುಂಬಿನಾನಿ ನೀರ್‍ಡ್ ಪಾಡ್ದಿತ್ತಿ ಕಡ್ಲೆ ದೊಟ್ಟುಗು ಬೆಯ್ಪಾರೆ ದೀದ್ ಐಕ್ ಸಂಬರ ಗುದ್ದುದು ಪಾಡ್‍ದ್‍ ಅಜಾಂಡ ಬಾರಿ ರುಚಿ. ಕಾಲಿ ಗುಜ್ಜೆದ ಸುಕ್ಕಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬೊಜ್ಜದ ಒಣಸ್‍ಗ್‍ ಈ ಕಜಿಪು ಬೋಡೇ ಬೋಡು.
2. ಪೆಲಕಾಯಿ ಪಂರ್ದ್ ಅವೊಡ್ದುಂಬು ಬೊಲಕ್ಕರ್‍ ಉಪ್ಪುನಗನೇ ತುಂಡು ಮಲ್ತ್‍ದ್‍ಲಾ ಅಜಾವೆರ್. ಆಪಗ ಐತ ಬೋಲೆಲಾ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕಜಿಪು ಮಲ್ಪುವೆರ್‍.
3. ಪೆಲಕಾಯಿನ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ತಿನಸ್ ಗ್ ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್
4. ಹಪ್ಪಳ ಮಲ್ತ್ ದ್ ತಿನೊಲಿ, ಪೆಲಕಾಯಿನ್‍ ತುಮಡು ಮ‍ಲ್ತ್‍ದ್‍ ಆರಿತೊಟ್ಟುಡು ಕಡೆದ್‍ ಗಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
5. ಪೆಲತರಿಗ್ ನುಂಗಾದ್ ಸಾಂತಣಿ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಮರಿಯಾಲೊಡು ತಿನ್ಪೆರ್.ಆತ್ತಂದೆ ನುಗ್ಗೆತೊಪ್ಪು, ತಜಂಕ್‍ತೊಪ್ಪು, ವಿಟಮೀನ್‍ತೊಪ್ಪು ಬೆರಕಾದ್‍ ಕಾಯಿಮುಂಚಿ ನೀರುಳ್ಳಿ, ಉಪ್ಪು ಪಾಡುವೆರ್. ಬೋಲೆನ್‍ ಗುದ್ದುದು ಚೋಲಿ ದೆತ್ತ್‍ದ್‍ ಪಾಡೊಡು.
6. ಪಚ್ಚಿರ್ ನ್ ಉಪ್ಪುಡು ಪಾಡ್ ದ್ ದೀದ್ ಮರಿಯಾಲೊಡು ಕಜಿಪು ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ತಿನಸ್ ಗ್. ಬೊಲಕ್ಕರ್‍ ಉಪ್ಪು ಪಚ್ಚಿರ್‍ನ್‍ ಉದ್ದೊಗು ತುಂಡು ಮಲ್ತ್‍ದ್‍ ಕೊದ್ಯುನ ಎಣ್ಣೆಡ್‍ ಬುಡ್ಂಡ ಚಿಪ್ಸ್‍ ಆಪುಂಡು.
7. ರಚ್ಚೆನ್ ಉಪ್ಪಡ್ ಪಾಡುವೆರ್

ಗಾದೆಲು

1. ಮರಿಯಲದ ಪೆಲಕಾಯಿ ನಂಜಿ ಮಗಾ ಅಮ್ಮೆ ಬತ್ತೆನಾ ತೂಲ ಮಗಾ
2. ಅಮ್ಮೆ ಗೂಂಜಿಡ್ ಬುಡ್ಪುಜೆ, ಮಗೆ ರಚ್ಚೆಡ್ ಬುಡ್ಪುಜೆ

ನರಿಪು

1. ಅಡ್ಡ ಮರೊಟ್ಡು ಬೊಡ್ಡೆ ಜೆಯ್ದೆ.