ಮಂದಾರ ಕೇಶವ ಭಟ್ಟ
ಮಂದಾರ ಕೇಶವ ಭಟ್ರ್ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಕುಡ್ಲ ಮೂಲೊದಾರ್. ಕನ್ನಡ, ತುಳು ಭಾಸೆದ ಲೇಕಕೆರ್, ವಿದ್ವಾಂಸೆರ್ ಬುಕ್ಕೊ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕೆರ್. ಕನ್ನಡ ಬುಕ್ಕೊ ತುಳುಟು ಕಾವ್ಯ, ಯಕ್ಷಗಾನ, ವಿಮರ್ಶೆ, ವ್ಯಾಕರಣ, ಸಂಶೋಧನೆ ಇಂಚಿತ್ತಿ ಬಗೆಬಗೆ ಪ್ರಕಾರೊಡು ಸಾಹಿತ್ಯ ಬೂಕುಲೆನ್ ಬರೆತೆರ್. ತುಳುಟು ಮಂದಾರ ರಾಮಾಯಣ ಪನ್ಪುನ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಬರೆತೆರ್. ಆರ್ ಸಾಹಿತ್ಯೊದೊಟ್ಟುಗು ಯಕ್ಷಗಾನ ಅರ್ಥದಾರಿಲಾದಿತ್ತೆರ್.[೧]
ಬಾಲ್ಯ ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಕೇಶವ ಭಟ್ರ್ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಮಂಗಳೂರು ತಾಲೂಕುದ ಕುಡುಪು ಗ್ರಾಮೊದ ಮಂದಾರ ಪನ್ಪುನಲ್ಪ ೧೯೧೯ರ ಜನವರಿ ೬ನೆ ತಾರೀಕ್‌ದಾನಿ ಪುಟ್‌ದೆರ್. ಆರೆನ ಅಮ್ಮೆರ್ ಲಕ್ಷೀನಾರಾಯಣ ಭಟ್ ಬುಕ್ಕೊ ಅಪ್ಪೆ ತುಂಗಮ್ಮ. ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ಭಟ್ರೆಗ್ ಐನ್ ಜನ ಜೋಕುಲು. ಅಯಿಟ್ ಕೇಶವ ಭಟ್ರ್‌ಲಾ ಒರಿಯೆ. ಆರ್ ಕರಾಡ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ವಂಸೊಗು ಸೇರ್‌ನಾರ್. ಅಂಚಾದ್ ಆರೆನ ಅಪ್ಪೆ ಬಾಸೆ ಕರಾಡ ಭಾಷೆ ಆದಿತ್ತ್‌ಂಡಲಾ ಇಲ್ಲ ಬಾಸೆ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಆತ್ಂಡ್.
ಓದು ಬರವು ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಕೇಶವ ಭಟ್ರ್ ಕುಡುಪುದ ಜಿಲ್ಲಾ ಬೋರ್ಡ್ ಸಾಲೆಡ್ ರಡ್ಡ್ ವರ್ಸೊ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸೊ ಮಲ್ತೆರ್. ಬುಕ್ಕೊ ಕೊಂಚಾಡಿದ ರಾಮಶ್ರಮ ಸಾಲೆಡ್ ಏಳನೇ ತರಗತಿ ಮುಟ್ಟ ಓದು ಬರವುನು ದುಂಬರಿತೆರ್.
ಬೇಲೆ ಬದ್ಕ್ ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಭಟ್ರೆನ ಪೆರಿಯಾಕುಲು ಕೃಷಿ ಬೇಲೆನ್ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್. ೧೯೫೨ಡ್ ಮದ್ರಾಸ್ದ ವಿದ್ವಾನ್ ಪರೀಕ್ಷೆಡ್ ಪಾಸಾದ್ ಗುರುಪುರೊದ ಹಿಂದೂ ಹೈಯರ್ ಪ್ರೈಮರಿ ಸಾಲೆಡ್ ಮಾಸ್ಟೆರ್ ಆದಿತ್ತೆರ್. ೧೯೫೪ಗ್ ಕೂಳೂರ್‌ದ ಚರ್ಚ್ ಸಾಲೆಡ್ ಕನ್ನಡ ಪಂಡಿತರಾದ್ ಸೇರ್ದ್ ೧೯೭೫ಗ್ ಅಲ್ಪನೇ ನಿವೃತ್ತೆರಾಯೆರ್. ೧೯೭೫ಡ್ದ್ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕೃತಿ ಬರೆವೊಂದು ತಾಳಮದ್ದಲೆಲೆಡ್ ಅರ್ತದಾರಿಯಾದ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆವೊಂದಿತ್ತೆರ್. ೧೯೪೦ಗ್ ಫರಂಗಿಪೇಟೆ ಹಸನಬ್ಬ ಒಡೆಯರ್ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಲ್ತಿನ ಒಡೆಯರ್ ಬಳಗೊದ ತಾಳಮದ್ದಲೆ ಕೂಟೊಡು ಭಾಗವತೆರಾದ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆವೊಂದಿತ್ತೆರ್.
ಸಾಹಿತ್ಯೊದ ಪೊಲಬು ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಮಂದಾರ ಕೇಶವ ಭಟ್ರೆ ಬೂಕುಲು ತುಳು ಜನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯೊದ ಪಾಡ್ದನ-ಕಬಿತೆಲು, ಜನಪದ ಕತೆಕುಲು, ತುಳುವೆರೆ ನುಡಿಕಟ್‍ಲೆ ಮಿತ್ತ್ ಪ್ರಭಾವೊ ಆತ್ಂಡ್. ಗಾದೆ ಪಾತೆರೊಲು, ನುಡಿಕಟ್ಟ್‌ಲು ಇಂಬೆರೆ ಬೂಕುಲೆಡ್ ಮಸ್ತ್ ಗಳಸ್‌ದೆರ್. ವ್ಯಾಕರಣ, ಸಂಶೋಧನೆ, ಯಕ್ಷಗಾನೊದ ಕುರಿತಾಯಿನ ಲೇಕನೊಲು ಪ್ರಕಟವಾತ್ಂಡ್.[೨][೩]
ತುಳು ಬೂಕುಲು ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
- ಮಂದಾರ ರಾಮಾಯಣ- ಎಸಳ್ ೧-೨:೧೯೭೭, ಮಣಿಪಾಲ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಘ
- ಮಂದಾರ ರಾಮಾಯಣ, ೧೯೮೭ ವಜ್ರದೀಪ ಪ್ರಕಾಶನ, ಬೆಳಗಾವಿ
- ಕನತ್ತ ಪೊಣ್ಣು, ೧೯೯೧,ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಪ್ರಕಾಶನ, ಕುಡುಪು(ಭಾಸ ಕವಿನ ಸ್ವಪ್ನವಾಸವಾದತ್ತ ಕೃತಿದ ಅನುವಾದೊ)
- ಜಾಗಂಟೆ, ೧೯೯೧, ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಪ್ರಕಾಶನ ಕುಡುಪು(ಕವಿತೆಲು)
- ಬೀರದ ಬೊಲ್ಪು, ೧೯೯೭, ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಮಂಗಳೂರು
- ತುಳು ಪಾಠ ಪುಸ್ತಕ (ಅಪ್ರಕಟಿತ)
ಕನ್ನಡ ಬೂಕುಲು ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
- ಉನ್ಮತ್ತ ರಾಘವ,೧೯೯೭,ಯುಗಪುರುಷ ಪ್ರಕಟಣಾಲಯ, ಕಿನ್ನಿಗೋಳಿ
- ಶ್ರೀರಾಮ ಪರಂಧಾಮ, ೧೯೯೭, ಯುಗಪುರುಷ ಪ್ರಕಟಣಾಲಯ ಕಿನ್ನಿಗೋಳಿ(ಯಕ್ಷಗಾನ)
- ಮಂದಾರ ಮಾಲೆ (ಕವಿತೆಲು)
- ಹುಚ್ಚುಜೋಗಿಯ ಹಾಡು (ಅಪ್ರಕಟಿತ)
- ಸತ್ಯವತಿ ಶಪಥ ಮತ್ತು ಪುಣ್ಯಕೋಟಿ(ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರಸಂಗೊಲು)
- ಗೋವರ್ಣೋದ್ಧರಣ (ಯಕ್ಷಗಾನ)
- ಗಜಾಸುರ ವಧೆ(ಯಕ್ಷಗಾನ-ಅಪ್ರಕಟಿತ)
- ಅಹಲ್ಯೊದ್ಧಾರ
- ಮಾಯೆದ ಸೂರ್ಪನಖಿ ಮತ್ತು ಮೋಜೆದ ಭರತ
- ಮಂದಾರ ರಾಮಾಯಣದ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ
ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದೆರಾದ್ ಭಟ್ರ್ ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
ಮಂದಾರ ಕೇಶವ ಭಟ್ರ್ ಸಾಹಿತಿ ಮಾತ್ರೊ ಅತ್ತಂದೆ ಯಕ್ಷಗಾನೊದ ಕಲಾವಿದೆರ್ ಬುಕ್ಕೊ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾದಿತ್ತೆರ್. ಬಾಲ್ಯೊಡ್ದ್ ಕದ್ರಿ, ಕಟೀಲು, ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಮೇಳೊಲೆ ಯಕ್ಷಗಾನೊನು ತೂವೊಂದು ಬುಲೆತೆರ್. ೧೯೪೦ಡ್ದ್ ಒಡೆಯರ್ ಬಳಗೊಡು ಭಾಗವತೆರಾದಿತ್ತೆರ್. ೧೯೪೦ಡ್ದ್ ೧೯೮೫ಗ್ ಮುಟ್ಟೊ ಯಕ್ಷಗಾನೊಡು ಅರ್ತದಾರಿಯಾದ್ ಭಾಗವತಿಕೆ ಬುಕ್ಕೊ ಅರ್ಥಗಾರಿಕೆಡ್ ತೊಡಗೊಂದಿತ್ತೆರ್.
ಪ್ರಶಸ್ತಿಲು ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ
- ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಫೆಲೋಶಿಪ್ (೧೯೯೬)
- ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಗ್ರಂಥ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (೧೯೮೭)
- ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (೧೯೯೬)
- ವಿಶ್ವ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
- ತುಳು ಮಲ್ಲಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
- ಮಣಿಪಾಲದ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಜನರಲ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ