ತುಳುವೆರೆ ತೆನಸ್

ತುಳುವೆರೆ ತೆನಸ್ (ವನಸ್) ತುಳುವೆರ್ ಅಕುಲೆನಾ ದಿನೊಲಾ ತಿನ್ಪಿ ತೆನಸ್, ವನಸ್‌ದಾ ಬಗೆ ಉಂದು ಕೇರಳದಾ ಕಾಸರಗೋಡುದ ಕೈತಲ್‍ದ ಚಂದ್ರಗಿರಿ (ಪಯಸ್ವಿನಿ) ಸುದೆರ್ದ್ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಶಿರೂರು ಮುಟ್ಟದಾ ಊರುಗು ತುಳುನಾಡ್ ಫಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರ್. ಈ ಊರುಡು ಶೆಟ್ರ್, ಭಟ್ರ್, ಗೌಡ್ರು, ಪೂಜಾರಿಲು, ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೆರ್, ಮೊಗವೀರೆರ್, ಕುಡ್ಲದ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ನಕುಲು, ಊರುದ ಬ್ಯಾರಿನಕುಲು ಉಲ್ಲೆರ್.

ವಿಸೇಸತೆ

ಇಡ್ಲಿ ಚಟ್ನಿ

ಕುಡ್ಲತ ತೆನಾಸ್ ವನಸ್ ಬಡೆಕಾಯಿ ಭಾರತದ ರುಚಿ, ಮಾಂತಾ ಧರ್ಮ ಜಾತಿನಕುಲೆನಾ ತೆನಾಸ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಉಂಡು ಅವ್ವು ಜಾಗೆಲ್ ಬದಲಾಯಿನ ಲೆಕೊನೇ ಬದಲಾಪುಂಡು. ಜಾಸ್ತಿ ತಾರಾಯಿ ಪಾಡುನ ಕಜಿಪು, ಬೇವು ತಾ ಇರೆತಾ ಪರಿಮಳ ಮುಲ್ಪ ಸಾಮಾನ್ಯೋ. ಕುಡ್ಲದ ಮೀನ್ ಕಜಿಪು ಕರ್ನಾಟಕೊಡೆ ಪ್ರಸಿದ್ದಿ ಉಂಡು. ಬುಕ್ಕಾ ತುಳುವೆರ್ನ ಕೋರಿ ರೊಟ್ಟಿ (ಓಡುಟು ಮಯ್ತ್ನಲುಂಗೆಲ್ ರೊಟ್ಟಿ ಬುಕ್ಕಾ ಕೋರಿ ಕಜಿಪು) ಬಂಗುಡೆ ಪುಳಿಮುಂಚಿ, ಬೀಜ ಮನೋಳಿ, ನೀರ್ದೋಸೆ, ಗೋಳಿಬಜೆ, ಮೂಡೆ, ಪತ್ರೊಡೆ. ಕೊಂಕಣಿನಕುಲೆನಾ ದಾಳಿ ತೊಯೀ, ಬಿಬ್ಬೇ ಉಪ್ಪುಕಾರಿ, ಸಾಸಂ, ಪಾಗಿಲ ಫೋಡಿ. ಕುಡ್ಲ ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯನ್ ನಕುಲೆನಾ ಸಾನ ದುಕ್ರಾ ಮಾಸ್, ಸೂರ್ಪಟೇಲ್ ಅಂಡ ಉರುದಾ ಬ್ಯಾರಿನಕುಲೆನಾ ಬಿರಿಯಾನಿ. ಕುಡ್ಲ ಉಡುಪಿ ತಾ ತರಕಾರಿ ವನಸ್ ಮಾಂತಾ ಊರುಡ್ಲ್ಯಾ ಉಡುಪಿ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ ಪಾಂಡುತೆ ಉಂಡು. ಉಪ್ಪಡ್ ಅತ್ ತಿನ್ಪುನಾ ಪಪ್ಪಾದೋ, ಸಂಡಿಗೆ, ಪುಳಿಮುಂಚಿ ಮಾಂತಾ ಕುಡ್ಲಾತಾ ವೀಸೆಸೊ. ತುಳುನಾಡ್ತ್ ಕಲಿಲಾ ಉಂಜಿ ತಾರೆಡ್, ತಾರಿದ್ ದೆಪ್ಪುನಾ ಅಮಲ್ ಬರ್ಪಿ ನಿರ್ಲ ಸಾಮಾನ್ಯ.^[೧]

ವನಸ್ ತಾ ಬಗ್ಗೆ

ಕುಡ್ಲತಾ ಫ್ರೂಟ್ ಸಲಾಡ್

ಕುಡ್ಲ ವನಸ್ ಗ್ ಆಯಿನವೇ ಆಯಿನ ಕಮ್ಮೆನ ಉಂಡು. ಮುಕುಲೆನ ಕಜಿಪು ವಂತೆ ಸಾಂಬಾರ ಸಾಮಾನ್ ಜಾಸ್ತಿ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಬುಕ್ಕಾ ತಾರಾಯಿ ಮಾಂತಾ ಕಜಿಪುಗಳ ಪಡುವೆರ್. ಮುಲ್ಪ ಕಜೆ ಅರಿ ನುಪ್ಪು ಗಲಸುವೆರ್, ಮಾಸ ತಿನ್ಪುನಕುಲು ಮೀನ್, ಕೋರಿ ಪಂಜಿ ಏಪೊಲೋ ತಿಂಪೆರ್. ಕುಡ್ಲದಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನೊಕುಲೆನ ವನಸ್ ಪಂಡಾ ಅವ್ವು ಗಂಜಿ - ತುಂಡು ಮೀನ್ ತಾರಾಯಿದ ಚಟ್ನಿ. ಇನಿಲಾ ಕುಡ್ಲಾದಾ ಹೊಟೇಲ್ಡ್ ಗಂಜಿ ಚಟ್ನಿ ವನಸ್ ತಿಕುಂಡು. ಮುಕುಲು ಮಸ್ತ್ ಅರಿತ್ ಮಾನ್ತಿ ತೆನಾಸ್ ಗಲಸುವೆರ್, ಅವ್ವು ಉರ್ದುದಾ ದೋಸೆ, ಇಡ್ಲಿ, ಪುಂಡಿ, ನೀರ್ದೋಸೆ ಇಂಚ. ಮುಲ್ಪ ಪರ್ದುಲೆನಾ ಕಜಿಪುಲಾ ವಿಸೇಸ ಅತುಂಡು, ಪೆಲಕಾಯಿ ಕಾಜಿಪು, ಗುಜ್ಜೆ, ಕುಕ್ಕು, ಚಂಡರು ಪುಲಿ, ಪರಂಗಿ ಪೆಲಕಾಯಿ, ಜೀಗುಜ್ಜೆ, ಬಾರೆತ ಕಾಯಿ, ಬರೆತಾ ಪರ್ದು ರಾಸಾಯನ, ಬಪ್ಪಂಗಾಯಿ ತಳ ನಮುನೆ ನಮುನೆ ತಾ ಕಜಿಪು ಮಂಪುವೆರ್. ತರಕಾರಿ ಆಯಿನ ಬೆಂಡೆ, ಬಸಳೆ, ನುರ್ಗೆ, ಪಡ್ಪ್, ಚೆಕ್ಕರ್ಪೆ, ಕುಂಬುಡ, ಕೆಂಬುಡೆ, ಮನೋಳಿ, ಕಾಂಚೋಳು, ಪಿರೆ, ಆಲತಂದೆ ಮಾಂತಾ ಗಲಸುವೆರ್. ಚೀಪೆ ಆಯಿನಾ ಪರ್ಪುನಾ ಪಾನಿಯೋಲು - ಪುನರ್ಪುಳಿ, ಕುಕ್ಕು, ನಿಂಬೆ ಪುಲಿ, ಗೋಂಕುತಾ ಪಾನೀಯ, ಓಟೆ ಪುಲಿ ಮಾಂತಾ ಪರ್ಪುನೆಕ್ ಪುದರ್ ಪೋಯಿನವು. ಮುಲ್ಪ ಬೆಲ್ಲ ಪಾಡುತ್ ಪಾಯಸ ಮನ್ಪುನಾ, ಅಯಿಟ್ ಬೇಳೆ ಪಾಯಸ, ಅರಿತಾ ಪಾಯಸ, ಸಾಬಕ್ಕಿ ಪಾಯಸ, ಚಕ್ಕೆರೆ ಪಾಯಸ ವಿಸೇಸ ಆಯಿನವು. ಕುಡ್ಲದ ಮಾಂತಾ ಫಲಕುಲೆನ್ ಒಟ್ಟು ಮಾಂತ್ ನಾ ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್ ಫ್ರೂಟ್ ಸಲಾಡ್ ಲಾ ಉಂಡು.

ತುಳುವೆರ್ನಾ ತೆನಾಸ್

ಮಸಾಲ ದೋಸೆ

ಮುಲ್ತಾ ಮೂಲ ತುಳುವೆರ್ ನಾ ಪಂಡಾ ಕರ್ನಾಟಕ ಕಡಲ್ತಾ ಬರಿಟ್ಟು ಉಪ್ಪುನಾ ತುಳುನಾಡು ತಕುಲೇನ ಟ್ ಉರ್ಪೆಲ್ ಅರಿ ಗಂಜಿ ಚಟ್ನಿ ಸುರುಕ್ಕು ಬರ್ಪುನದು ಆಧುನಿಕಟಟಾ ಪೇತುಡ್ ಅರಿ ತಾ ಮಸ್ತ್ ಬಗೆತ್ತ ತೆನಾಸ್ ಉಂಡು ಅಯಿಟ್ ದೋಸೆ ಬಗೆಕುಲೆ ಸುಮಾರ್ ಮಸಾಲೆ ದೋಸೆ ಲಾ ಒಂಜಿ, ಸುಕ್ಕ, ಉಪ್ಪುಕರಿ, ಗಸಿ ಮಾಂತಾ ಮುಕುಲೆನ ವಿಸೇಸ ಆಯಿನ ತೆನಸಲೂ. ತುಳು ತರಕಾರಿ ವನಸ್ ಒಡಿಪು ಹೋಟೆಲ್ ಪಾಂಡುತ್ ದೇಶೋ, ದೇಸತಾ ಪಿದಾಯಿಲಾ ತಿಕುಂಡು. ಉಂದು ಉಡುಪಿ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ ಪಾಂಡುತ್ ಉಂಡು. ತುಳುವೆರ್ನ ಆಯಿನಾ ಕೆಲವು ತೆನಸಲು ನೀರ್ದೋಸೆ, ಮಸಾಲೆ ದೋಸೆ, ಕೊಟ್ಟಿಗೆ, ಸೆಮಿಗೆ, ರೊಟ್ಟಿ, ಟೊಮೇಟೊ ಸಾರ್, ಬೆಲ್ಲದಾ ಗಟ್ಟಿ, ಮಂಜೊಲ್ ಇರೇತಾ ಗಟ್ಟಿ ಪೆಲಕಾಯಿ ಗಟ್ಟಿ, ಪುಂಡಿ, ಕಡುಬು, ಮೂಡೆ, ಬಸಳೆ ಗಸಿ, ಉಪ್ಪಡ್ ಪಚ್ಚಿಲ್, ಗುಜ್ಜೆ, ಕಡ್ಲೆ ಮನೋಳಿ, ಗೋಳಿ ಬಜೆ, ಸಜ್ಜಿಗೆ, ಸಂಜೀರ, ಓಡು ಪಾಲೇ, ಗೆಂಡತಾಡಿಯೇ, ಕುಡ್ಲ ಬನ್ಸ್. ಮಾಸ ತೆನಾಸ್ ಲ್ ಕೋರಿ ರೊಟ್ಟಿ, ಇಟ್ಟಿ ಗಸಿ, ಬಂಗುಡೆ ಪುಳಿಮುಂಚಿ, ಬಂಗುಡೆ ಗಸಿ , ಭೂತಾಯಿ ಗಸಿ, ಕೋರಿ ಪುಳಿಮುಂಚಿ,^[೨]^[೩] ^[೪] ಕೋರಿ ಪಚ್ಚೆ ಕಜಿಪು, ಕೋರಿ ಗಸಿ, ಕೋರಿ ಸುಕ್ಕ, ಕೋರಿ ಅಜಾಯೀನಾ, ಮರುವಾಯಿ ಪುಂಡಿ, ಮರ್ವಾಯಿ, ಕಾಣೆ ರವೇ, ಬಾಲೇಂಜಿರ್ ಗಸಿ, ಪಂಜಿ ಅಜಾಯೀನಾ. ಚೀಪೆ ಟೆನ್ಸ್ : ಮಣ್ಣಿ, ಬೆಲ್ಲ ತಾರಯಿದ ಅದ್ಯೇ, ಪೆಲಕಾಯಿ ಗಟ್ಟಿ, ಹೋಳಿಗೆ, ಕಾಯಿ ಹೋಳಿಗೆ, ಕುಡ್ಲ ಬನ್ಸ್, ಕಡ್ಲೆ ಬೇಳೆ ಪಾಯಸ.